1. WAT IS KWALITATIEF ONDERZOEK ........................................................................................................ 3
1.1. onderzoek algemeen ............................................................................................................................ 3
1.2. voorbeelden van kwalitatief onderzoek ............................................................................................... 3
1.2.1. verwachtingen van mannen die voor het eerst vader worden ........................................................ 3
1.2.2. waarom mensen met de auto naar het werk rijden ........................................................................ 3
1.2.3. hoe studenten zonder papieren in de VS een identiteit opbouwen ................................................. 3
1.2.4. beschuldigingen tijdens koppeltherapie: analyse van het spreken en de affectieve arousal .......... 3
1.2.5. Miley Cyrus op Teen Choice Awards: discouranalyse van publieke opinie over zelf-seksualisering 3
1.3. kwalitatief onderzoek definiëren ......................................................................................................... 3
1.3.1. Denzin en Lincoln (2005) ................................................................................................................. 3
1.3.2. Creswell (2013)................................................................................................................................ 4
1.4. eigenschappen van kwalitatief onderzoek ........................................................................................... 4
1.4.1. concepten en thorie gegrond in data (inductieve benadering) ....................................................... 4
1.4.2. context is cruciaal ........................................................................................................................... 4
1.4.3. de mens als intentioneel en betekenisverlenend wezen ................................................................. 5
1.4.4. taal als sleutel ................................................................................................................................. 5
1.4.5. onderzoek in naturalistische contexten........................................................................................... 5
1.4.6. nadruk op rijke beschrijvingen ........................................................................................................ 5
1.4.7. belang van rol van onderzoeker ...................................................................................................... 5
1.5. kwalitatief en kwantitatief onderzoek: verenigbaar of niet ................................................................ 6
1.5.1. verschillen ....................................................................................................................................... 6
1.5.2. gelijkenissen .................................................................................................................................... 6
1.5.3. complementariteit of niet ............................................................................................................... 6
2. WETENSCHAPSFILOSOFISCHE ACHTERGROND VAN KWALITATIEF ONDERZOEK ..................................... 7
2.1. twee denkwijzen .................................................................................................................................. 7
2.2. wetenschapsfilosofische assumpties en paradigma’s.......................................................................... 7
2.2.1. verplichte literatuur: Pontoretto ..................................................................................................... 7
3. LITERATUURSTUDIE EN ONDERZOEKSVRAAG ...................................................................................... 11
3.1. plaats van theorie en literatuurstudie in kwalitatief onderzoek ........................................................ 11
3.1.1. types theorie ................................................................................................................................. 11
3.1.2. theorie bouwen of theorie testen: inductie en deductie ............................................................... 11
3.1.3. de plaats van een literatuurstudie in kwalitatief onderzoek ......................................................... 11
3.2. een onderzoeksvraag formuleren voor kwalitatief onderzoek .......................................................... 11
3.2.1. plaats van onderzoeksvraag in kwalitatieve onderzoeksproces ................................................... 11
3.2.2. aard en opbouw van kwalitatieve onderzoeksvragen................................................................... 11
3.2.3. openheid en neutraliteit in kwalitatieve onderzoeksvragen ......................................................... 12
3.2.4. causaliteit in kwalitatieve onderzoeksvragen: contradictio in terminis ........................................ 12
3.2.5. haalbare en ethische onderzoeksvragen ....................................................................................... 12
4. STEEKPROEF ........................................................................................................................................ 12
4.1. doel en eigenschappen steekproefselectie in kwalitatief onderzoek ................................................. 12
4.1.1. in functie van kader en onderzoeksvraag...................................................................................... 12
4.1.2. in functie van generaliseerbaarheid .............................................................................................. 13
1
, 4.1.3. homogeniteit en heterogeniteit in een kwalitatieve steekproef ................................................... 13
4.1.4. flexibiliteit in een kwalitatieve steekproef .................................................................................... 13
4.1.5. steekproefgrootte ......................................................................................................................... 13
4.2. technieken van steekproefselectie ..................................................................................................... 13
4.3. verdere aandachtspunten: ethische aspecten en haalbaarheid ........................................................ 14
4.3.1. ethische overwegingen ................................................................................................................. 14
4.3.2. haalbaarheid ................................................................................................................................. 14
4.4. checklist ............................................................................................................................................. 14
5. DATAVERZAMELING ............................................................................................................................ 14
5.1. interviews........................................................................................................................................... 14
5.1.1. voorbereiding van een interview ................................................................................................... 14
5.1.2. afnemen van een interview: algemene principes .......................................................................... 14
5.1.3. impact onderzoeker ...................................................................................................................... 15
5.1.4. focusgroepinterviews .................................................................................................................... 15
5.2. observaties ......................................................................................................................................... 16
5.2.1. rol van onderzoeker ...................................................................................................................... 16
5.2.2. wat en hoe observeren .................................................................................................................. 16
5.2.3. ethiek ............................................................................................................................................ 16
5.2.4. invloed van onderzoeker ............................................................................................................... 16
5.3. documenten en beelden..................................................................................................................... 16
5.4. transcriptie ......................................................................................................................................... 17
6. KWALITATIEVE ONDERZOEKSMETHODEN EN DATA-ANALYSE .............................................................. 17
6.1. inleiding: kwalitatief onderzoek, een vak apart ................................................................................. 17
6.2. data-analyse in kwalitatief onderzoek: benaderingen, kwaliteit en rapporteren.............................. 17
6.2.1. data-analyse in wisselwerking met dataverzameling, sampling, onderzoeksvraag en literatuur 17
6.2.2. kenmerken van benaderingen voor data-analyse in kwalitatief onderzoek ................................. 18
6.2.3. verschillende benaderingen voor data-analyse in kwalitatief onderzoek ..................................... 18
6.2.4. coderen, een sleutelproces ............................................................................................................ 21
7. KWALITEITSBEWAKING EN ETHIEK ...................................................................................................... 21
7.1. kwaliteitscriteria ................................................................................................................................ 21
7.1.1. trustworthiness ............................................................................................................................. 22
7.1.2. authenticiteit ................................................................................................................................. 22
7.2. technieken om kwaliteit van kwalitatief onderzoek te garanderen................................................... 22
7.2.1. het in context plaatsen van onderzoeksgegevens en reflexiviteit ................................................. 22
7.2.2. member checking .......................................................................................................................... 22
7.2.3. triangulatie ................................................................................................................................... 23
7.2.4. een audit laten uitvoeren .............................................................................................................. 23
8. ETHISCH HANDELEN EN RAPPORTEREN ............................................................................................... 23
8.1. ethisch handelen in kwalitatief onderzoek ........................................................................................ 23
8.2. rapporteren ........................................................................................................................................ 23
8.2.1. algemene kenmerken van het schrijfproces .................................................................................. 23
8.2.2. specifieke richtlijnen bij het schrijven ............................................................................................ 24
2
, 1. WAT IS KWALITATIEF ONDERZOEK
1.1. onderzoek algemeen
o ‘wetenschappelijk onderzoek toont dat’ => belangrijk gezagsargument
o algemene omschrijving Van Dale: de handeling van het onderzoeken, teneinde door de verzameling van
gegevens tot een oplossing voor een bepaald probleem te komen, (ook) gezamenlijke nasporingen
betreffende een zaak
• kern: via het verzamelen van gegevens tot een oplossing voor een bepaald probleem komen
§ praktische of actuele problemen
o McLeod: a systematic process of critical inquiry leading to valid propositions and conclusions that are
communicated to interested others
• onderzoek = systematisch process: opvolgen van stappen om op een kritische manier gegevens te
verzamelen en te bestuderen => leiden tot geldige of valide beweringen en conlcusies
• niet geïsoleerd => wordt gecommuniceerd aan anderen
§ wetenschappelijke publicaties
§ presentatie
1.2. voorbeelden van kwalitatief onderzoek
1.2.1. verwachtingen van mannen die voor het eerst vader worden
o interpretatieve fenomenologische analyse
1.2.2. waarom mensen met de auto naar het werk rijden
o grounded theory
1.2.3. hoe studenten zonder papieren in de VS een identiteit opbouwen
o kwalitatieve analyse
1.2.4. beschuldigingen tijdens koppeltherapie: analyse van het spreken en de affectieve arousal
o video-opname
1.2.5. Miley Cyrus op Teen Choice Awards: discouranalyse van publieke opinie over zelf-seksualisering
o discoursanalyse
1.3. kwalitatief onderzoek definiëren
o niet één methode of aanpak => veld van onderzoeksmethoden die een aantal eigenschappen delen, maar
op andere vlakken ook heel verschillend kunnen zijn
1.3.1. Denzin en Lincoln (2005)
o The Sage Handbook of Qualitative Research
o kwalitatief onderzoek dient steeds begrepen te worden binnen een complexe historische context =>
invulling van kwalitatief onderzoek hangt dus steeds af van de periode
o definitie:
• kwalitatief onderzoek = gesitueerde activiteit => locale karakter, gerichtheid op kennis die gesitueerd
is binnen een bepaalde context
• context: belangrijke plaats in onderzoek => van bij het nadenken over fenomeen tot rapporteren van
onderzoeksbevindingen
• onderzoeker = geen volledige buitenstaander => maakt deel uit van hetgeen dat hij/zij bestudeerd
§ onderzoekers worden beschouwd als iemand die onvermijdelijke een invloed uitoefent en
betrokken is in de studie en zijn/haar bevindingen
• niet één kwalitatieve onderzoeksmethode maar wel gericht op begrijpen en interpreteren van te
bestuderen fenomeen => betekenis die er door mensen zelf aan gegeven wordt
§ betekenis en perspectief van participant (= insider perspectief) staan centraal in kwalitatief
onderzoek
• onderzoek veelal in naturalistische contexten en vertrekken vanuit data zelf
• elk van methoden: fenomeen op andere manier benaderen
§ niet uitgaan dat er één ultieme beschrijving of begrip van een fenomeen is => veel manieren om
er naar te kijken en veel facetten die beschreven kunnen worden
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bovanhecke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.