Samenvatting
Samenvatting Seneca hoofdstuk 5 t/m 8
- Niveau
- HAVO
Samenvatting Seneca maatschappijwetenschappen havo deel 1: inleiding en verandering Lesboek - Maatschappijwetenschappen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 5: WELVAARTSVRAAGSTUKVraagstuk over hoe een samenleving haar bestaansvoorwaarden veiligstelt, hoe ze de productiefactoren
verdeelt en hoe ze de reproductie regelt
PARAGRAAF 1: SCHAARSTE EN WELVAART
Schaarste
- Spanning tussen middelen en behoefte (welvaartsvraagtuk)
- De omstandigheid dat iets in onvoldoende hoeveelheid beschikbaar is
- Gevolgen:
Een probleem om te overleven
Afhankelijk van de natuur (storm / droogte)
Door klimaatveranderingen moeten verhuizen
Bedreiging voor jager-verzamelaar
Welvaart
- Welvaart is de mate waarin de behoeften met de beschikbare middelen kunnen worden bevredigd.
Het is een kwalitatieve maatstaf. Van de behoeften wordt aangenomen dat deze groter zijn dan de
beschikbare middelen.
- Welvaart is niet direct meetbaar. Het bruto nationaal product wordt veelal als maatstaf gebruikt,
omdat dit objectief meetbaar is.
PARAGRAAF 2: SAMENWERKING EN CONFLICT
Samenwerking
Het proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te
stemmen voor een gemeenschappelijk doel.
- Voorbeelden:
Jager-verzamelaars
Samen werkstuk maken
Europese Unie
- Gevolgen:
Formele afspraken (contracten)
Informele afspraken (vertrouwen en acceptatie)
Sociale cohesie (compromisbereidheid)
Conflict (niet iedereen heeft hetzelfde doel en wil evenveel investeren)
Conflict
Een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te
bereiken.
- Als gevolg van schaarste (bijv. ruzie om toegang tot drinkwater)
- Actoren willen een eigen doel behalen ten koste van anderen.
- Voorbeelden:
Stakingen voor loonsverhoging
Door opleggen van sancties (bijv VS aan Iran / EU aan Rusland)
Oorlog
, Collectieve en private goederen
Collectieve goederen
- Goederen waarvan niemand kan worden uitgesloten of niet te splitsen zijn in individuele eenheden
die aan de afzonderlijke gebruikers verkocht worden. Betaald uit belastinggeld.
- Voorbeelden:
Dijken: je kunt namelijk niemand in Nederland uitsluiten van de bescherming tegen water
door dijken.
Defensie: als het leger een (stuk) land beschermt kan ook geen enkel persoon (individu)
hiervan uitgesloten worden.
Private goederen
- Private goederen zijn privébezit en zijn goederen met een rivaliserend en een uitsluit baar karakter
dat wil zeggen dat private goederen consumenten makkelijk kunnen uitsluiten en hun niet mee te
laten genieten van het goed. Je moet hiervoor betalen.
- Voorbeelden:
Eten en drinken
Vakantie
Dilemma van de collectieve actie
Collectieve actie = het samenwerken om een collectief goed te realiseren.
- Voorbeeld:
De jacht bij jager-verzamelaars: meedoen en dus ook een deel van de buit krijgen.
- Dilemma = het moeten maken van een keuze. Wil je wel of niet meewerken om een doel te
bereiken. Wel of niet deelnemen aan een samenwerking heeft allebei voordelen.
Free riders = Wel de voordelen maar niet de nadelen. Profiteren van het collectieve goed, maar er niet aan
bijdragen.
- Voorbeelden
Belastingontduiking
Conflicten op internationaal niveau
PARAGRAAF 3: THEORIE EN IDEOLOGIE
Theorie (samenwerking en conflict)
Harmoniemodel
- Overleggen en er samen uitkomen
- Poldermodel (Nederland)
- vakbonden van werkgevers en werknemers overleggen met de regering over bijv. werkloosheid
conflictmodel
- Het behalen van eigen doelen en belangen.
- Stakingen en burgerlijke ongehoorzaamheid
Ideologie
Een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden, meestal uitmondend in ideeën over de meest
wenselijke maatschappelijke en politieke verhoudingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudieTime. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen