Hier een samenvatting van het hoofdstuk Planten en Dieren voor havo vwo 1. Alle paragrafen zijn hier samengevat en de belangrijke woorden zijn duidelijk gemarkeerd. Ook staan er veel plaatjes in om de theorie duidelijk te maken. De samenvatting is erg overzichtelijk.
Planten en Dieren
Organismen
Een organismen is een levend wezen (mensen dieren, planten, schimmels en bacteriën). Alle
organismen hebben levenskenmerken, daardoor weet je of iets levend is. Je hebt zeven
levenskenmerken (ademhalen, voeden, uitscheiden, waarnemen, bewegen, voortplanten en
groeien).
Als een organismen geen levenskenmerken meer toont, is het dood. Als iets in de natuur levenloos is,
heeft het nooit geleefd (stenen, lucht, water).
Groei en ontwikkeling
Alle organismen groeien. Groei houdt in dat een organismen groter en zwaarder wordt.
Veel plantjes groeien uit zaden. We nemen als voorbeeld
van een zaad, een bruine boon. De zaadhuid is een stevig
bruin vlies om de buitenkant van de boon, die het zaad
beschermt. De navel is een witte vlek op de bruine boon
waarmee het zaad heeft vastgezeten aan de plant. Het
poortje is een gaatje in de zaadhuid, waardoor het zaad
water kan opnemen. In het zaad zit een kiem, het begin
van een nieuwe plant. De kieming begint als het zaad
water opneemt, de kiem groeit uit tot een kiemplantje.
De zaadlobben zijn de eerste blaadjes die boven de grond
komen, daarin zit reservevoedsel opgeslagen die wordt
verbruikt tijdens de kieming.
De ontwikkeling van een zaad tot een plant en eventueel daarna tot een vrucht noem je de
levenscyclus. Een cyclus is een proces dat zich steeds herhaalt. Het einde van een cyclus is het begin
van de volgende cyclus.
Veranderingen in de bouw van een organismen noem je ontwikkeling. Door ontwikkeling kunnen
delen van het organismen hun functie beter vervullen.
Metamorfose
Sommige dieren hebben ook een levenscyclus. We nemen als voorbeeld het lieveheersbeestje. Zijn
levenscyclus begint bij een eitje, waaruit een larve ontstaat. Voordat een larve volwassen wordt,
ondergaat de larve een gedaantewisseling of te wel een metamorfose. Tijdens de metamorfose
veranderen de lichaamsbouw en de leefwijzen van het dier.
Vinders ondergaan ook een levenscyclus. Vlinders doorlopen vier stadia, fasen in het leven bij
metamorfose: ei – larve – pop – imago.
Deze vier stadia worden ook doorlopen bij andere insecten.
We nemen nu als voorbeeld even een koolwitje met haar levenscyclus. Koolwitjes leggen hun eitjes
op koolbladeren waaruit na een paar dagen een larve komt. De larve is ook wel een rups. De rups een
koolbladeren, waardoor ze groeien. De rupsen gaan een aantal keer vervellen, doordat ze een hard
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jvlaar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
