Wijsgerige antropologie Filosofie
1.1 Wat is wijsgerige antropologie?
Er zijn verschillende mensbeelden:
- Plato= Mens is een ziel uit het ideeënrijk, het lichaam is een tijdelijk verblijf dat sterfelijk is
(je hoort aan je lichaam geen bijzondere zorg te besteden)
- Aristoteles= Animal Rationale, de mens is een denkend dier.
- Descartes= Dualisme (mens bestaat uit 2 substanties, lichaam en geest)
- La Metrie= Materialisme (er is alleen je lichaam)
- Darwin= Mens is een diersoort
- Nietzsche= Mensen zijn een onaf dier (vb. Vogels kunnen vliegen, wij niet, maar dat kunnen
we wel ontwikkelen door bijv vliegtuigen)
- Heidegger= Mens is bewust van zijn eindigheid
- Plessner= Excentrisch (we kunnen van buitenaf naar onszelf kijken, reflectoren over eigen
gedrag)
- Sartre= Existentialisme ( vrijheid, de mens is vrijheid)
- Foucault= Structuralist (de mens zit in structuren) Eerst disciplinering dan normalisering
- Braidotti= Nomadisch (iemand die geen vaste verblijfplaats heeft) Je kan mensen niet in een
hokje duwen, mensen zijn te verschillend en het geldt ook voor jezelf.
Wijsgerige Antropologie combineert de studie naar de mens met de filosofische reflectie op wat de
mens is.
! Het wezen van de mens ligt nooit vast, want de wijsgerige antropologie laat juist zien dat
mensbeelden veranderen en per cultuur en per historische periode verschillen !
- Wijsgerige antropologen onderzoeken hoe we ons ZELF ervaren. Daarom geeft het inzicht in
wie of wat we op dit moment van de geschiedenis zijn en wat in de huidige situatie het
menselijk bestaan waar en betekenis geeft.
1.2 Lichaam en geest
1. Dualisme= lichaam en geest zijn twee onderscheiden substanties. Lichaam is sterfelijk en
materieel, de geest is onsterfelijk en immaterieel
VB. Stephen Hawking (je kunt zijn lichaam zien als niet meer dan een tijdelijke en weinig
bruikbaar omhulsel van een geniale geest)
Socrates= ‘Alle ziel is onsterfelijk’ alles wat ziel is, is altijd in beweging
Er is geen begin/eind aan die beweging, omdat er niets is wat de ziel in beweging kan zetten of tot
stilstand kan brengen (omdat er niks voorafgaat en niks volgt)
Verschil met Lichamen en dingen= lichamen en dingen bewegen niet uit zichzelf en zijn onbezield
Ziel bestaat uit 3 delen= 1 menner en twee paarden (ene paard goed 9 (wit), andere paard slecht
(zwart) ) bij goden zijn allebei de paarden goed
Goede menner zorgt dat hij beide paarden in bedwang houdt dan gaat de ziel omhoog naar het
verblijf van de goden komt bij Zeus, dan verliest het zijn vleugels en valt het naar beneden en
nestelt het zich als tijdelijke bewoner in het aardse lichaam
Plato vervolg= het lichaam is de ziel tot last (ziektes en gebreken) ziel kan niet tot goddelijke
opstijgen, het kans zelfs nog verder naar beneden worden getrokken.
, De dood is het hoogste bereikbare voor de ziel. Lichaam en ziel gaan weer beide op zichzelf bestaan
en de ziel zal naar een passende woonplaats begeleidt worden als het een zuiver leven heeft geleidt.
Descartes: Onderscheidt twee substanties: het mechanisme lichaam dat stoffelijk is en ruimte
inneemt (valt te vergelijken met een machine/dier dat volgens Descartes geen ziel heeft) en de
denkende geest die onstoffelijk is en geen ruimte inneemt
Probleem: Interactieprobleem= Hoe kan iets onstoffelijks iets stoffelijks in beweging brengen? +
volgens Ryle maakt Descartes een categoriefout (er is nog iets buiten)
Descartes stelde: dankzij de ziel werkt het menselijk lichaam oneindig veel beter dan een machine.
De ziel zorgt ervoor dat mensen handelen vanuit inzicht.
2. Materialisme= Er is alleen je lichaam
VB. Stephen Hawking (Hij is een verzameling lichaamscellen die zich afhankelijk van de plek
in het lichaam hebben ontwikkeld. De zenuwcellen in het ruggenmerg vallen uit, maar in de
hersenen zijn ze nog volop actief)
La Metrie: je hebt alleen hersenen nodig om mensen te laten spreken en denken.
Materialisme= alles valt te herleiden tot materie, wordt ook wel monisme genoemd
Alan Turing: kunnen machines denken?
Als machines slagen bij het spel kunnen ze denken (1 man, 1 vrouw, 1 interviewer. Interviewer moet
achterhalen wie man en vrouw is. Man doet zich voor als vrouw, vrouw moet aantonen dat man
liegt)
Als alle denkactiviteiten door een computer worden gedaan dan kan het denken= dan bouw je
kunstmatige intelligentie
Turing: we kunnen intelligentie namaken:
Reacties:
- JA, Hilary Putnam= als een computer intelligent gedrag kan vertonen, kan het nadenken
Functionalist, input geeft automatisch output
- NEE, John Searle= als jij een computer kan laten reageren als mens, wil dat niet zeggen dat
het kan denken
Vb. Chinese room= briefje naar binnen gegooit, er liggen boeken waarin staat hoe je moet
reageren op een briefje. Persoon die brief heeft gestuurd denkt dat hij met iemand praat die
ook chinees is, maar dat is niet zo. Diegene begrijpt chinees niet. Het is niet alleen input en
output, het gaat ook om de betekenis het begrijpen, een computer heeft geen bewustzijn
- NEE, Thomas Nagel= ‘what’s it like to be a bat?’ vleermuizen kunnen goed navigeren, wij
kunnen ons hier niks van voorstellen, want we weten niet hoe het is. We kunnen het wel
beschrijven, maar we hebben niet de ervaring (we missen de ervaring/ qualia). We missen
het geestelijke zelf bij een computer, de ervaring is er niet. Omdat wij het geestelijke niet
kunnen beschrijven kunnen we het ook niet inbouwen in een computer.
- NEE, Frank Jackson, Het geestelijke wat er in ons gebeurt kan je niet omschrijven en dus niet
namaken (Vb Mary die kleuren bestudeert)
- JA, Paul Churchland= reageert op Nagel en Jackson. Computers kunnen in de toekomst best
qualia hebben. Dat kunnen we in de toekomst namaken, misschien lukt het nu nog niet,
maar het kan altijd nog lukken