Een uitgebreide en overzichtelijke samenvatting van de hoorcolleges uit week 2 voor deeltentamen 1 van het vak Ontwikkeling van de studie Psychobiologie aan de UvA (). Ik had zelf een 10 voor dit tentamen.
,Dr. Roeland Kleipool (deel 1) – Prof. Dr. Roelof-Jan Oostra (deel 2)
Ectoderm
❖ De vorige keer hebben we het endo- en mesoderm besproken
❖ Nu: ectoderm!
❖ Weet je nog? 4 gastrulatie producten
o 3 gevormd uit het epiblast door EMT
▪ EEM (12-13 dagen ontwikkeling)
▪ Endoderm (14 dagen ontwikkeling)
▪ IEM (14-20 dagen ontwikkeling)
o Het deel van de epiblast wat na de gastrulatie overblijft vormt het ectoderm
❖ Plaatje rechtsboven
o Bij de primitief streek worden het EEM, Endoderm en IEM gevormd door migratie etc,
groeit in de craniale richting uit
▪ En daar worden de niet-veranderde cellen dus steeds verder weggeduwd in
craniale richting
• Daardoor: de cellen die ver weg liggen van de primitief streek zijn
nooit meer in staat bij te dragen aan andere
gastrulatieproducten
o → zullen differentieren tot
ectodermcellen
• Je kunt een grens trekken om aan te geven
welke cellen te ver weg liggen (fate map!)
❖ Het ectoderm wordt gevormd door de overblijvende epiblast cellen
die niet bijdragen aan het EEM, het endoderm en het IEM
o Epiblast en ectoderm gaan dus naadloos in elkaar over
❖ Fate map
o Cellen vlaggetjes geven en kijken waarin ze ontwikkelen
o Des te eerder, des te centraler gelegen
❖ Ectoderm-stamboom: ectoderm ontwikkelt tot niet-neuraal
ectoderm (blauw), neurale plaat grens (groen), en neurale plaat
(paars)
o Neurale plaat wordt neurale buis
o Neurale buis wordt CSZ
❖ Als eerst bekijken: Neurale plaat → neurale buis → CNS
Neurale plaat
❖ Herinnering: mesoderm wordt eerder dan het ectoderm
gevormd
o Gelabeld van mediaal naar lateraal: chroda →
paraxiaal mesoderm (somieten) → intermediair mesoderm (urigenitale systeem) →
zijplaat mesoderm (lichaamsholten o.a.)
o De chorda loopt van de Knoop van Hensen tot het orofharyngeale membraan!
▪ O. membraan: daar is geen mesoderm!
,Primaire neurulatie
❖ Het ectoderm verdikt zich op geleide van de chorda
(dorsalis) (paarse rondje in afbeelding) tot de neurale
plaat
❖ Het oropharyngeale membraan (blauw
rondje in afbeelding) vormt craniaal de
begrenzing van de neurale plaat
❖ Witte afbeelding
o Gastrulatieregio caudaal,
(knoop v. Hensen → coacale
membraan?)
o Chorda craniaal (knoop v. hensen →
orofaryngeale membraan)
o Te zien dat gastrulatieregio gelijk blijft in lengte,
maar wordt relatief steeds kleiner
▪ Doordat vanuit de staartregio celtoevoer
is en de cellen naar craniaal worden
geduwd
▪ Later in de ontwikkeling neemt ie ook absoluut af en verwijnt ie (Dan is de
gastrulatie klaar). Maar eerst dus chronologische overlap gastrul atie
en neurulatie
o Neurale plaat is craniaal breder dan caudaal
▪ Brede craniale deel: hersenen
▪ Smalle caudale deel: ruggenmerg
❖ De laterale delen van de neurale plaat welven naar
dorsaal.
o Hierdoor ontstaan de neurale wallen en de
neurale groeve.
❖ De toppen van de neurale wallen gaan fuseren.
o Hierdoor wordt de neurale buis
gevormd (holte in de neurale buis is een
afsnoering van de amnionholte)
o Een soort ritssluiting naar kop- en
staartzijde
❖ Afbeeldingen van elektronenmiscroscoopopnames
, ❖ Vraag uit zaal: komt er nog mesoderm tussen de neurale buis en de embryonale
huid?
o Ja
❖ Tijdelijk blijft er een opening bestaan:
o de neuroporus cranialis
o en de neuruporus caudalis
o Craniocaudale ontwikkelingsgradient:
▪ kop zal eerder sluiten dan staart
❖ Afbeelding met doorsnede neurale buis
o Als de neurale buis gesloten is, dan is dat geen loden pijp, maar het eheft
contouren
o Die worden steeds priminenter
gaanderweg de ontwikkeling
❖ Bouwplan van het centrale zenuwstelsel
o Afbeelding 1: drie primaire hersenblaasjes
▪ Prosencephalon (voorhersenen)
▪ Mesencephalon (middenhersenen)
▪ Rhombencephalon
(achterhersenen/ruitvormig, vanwege het
dak)
▪ De rest wordt ruggenmerg
▪ In prosencephahlon al uitstulping naar
lateraal: oogaanleg
▪ En kleine uitstulping midventraal: begin
hypofyseaanleg
o Afbeelding 2: vijf secundaire hersenblaasjes
▪ Prosencephalon → telencephalon +
diencephalon
▪ Rhombecephalon → metencephalon +
myelencephalon
o Afbeelding 3:
▪ Telencephalon neemt enorm toe in
grootte
▪ Diencephalon daardoor niet meer
zichtbaar
▪ Cerebrum = telencephalon +
diencephalon
▪ Metencephalon → cerebellum (kleine
hersenen) + pons (brug) + medulla
oblongata (verlengde merg)
▪ Myelencephalon → hersenstam =
medulla obl. ?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Annabel2703. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
