Maatstaven om welvaart te meten:
Het inkomen of bruto binnenlands product (bbp) per hoofd van de bevolking. Hoe
hoger het bbp per hoofd van bevolking, hoe welvarender de mensen in dat land worden
geacht. Om het bbp met elkaar te kunnen vergelijken, wordt het bbp omgerekend in een
bepaalde munt, meestal de dollar. Het zo berekende bbp per hoofd van de bevolking
geeft geen goed beeld van de welvaart of de koopkracht van een land:
o de prijzen van producten zijn in bijna elk land anders
Door te kijken naar de koopkracht van het inkomen en dat met elkaar te vergelijken
(koopkrachtpariteit), krijgt men een beter beeld van de welvaart van een land. Maar ook
de koopkrachtpariteit gaat uit van het gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking
en zegt niets over de verdeling van het inkomen over de bevolking.
Door het vergelijken van de Lorenzcurven van landen met elkaar krijgt men inzicht in de
inkomensverdeling van de verschillende landen.
Human Development Index (HDI): naast het bbp per hoofd van de bevolking wordt er
ook rekening gehouden met de levensverwachting en het onderwijs.
H2. HET INTERNATIONALE ECONOMISCHE VERKEER
Globalisering is de internationale vervlechting van het economisch verkeer.
GOEDERENVERKEER
De handelsbalans geeft een overzicht van de waarde van de goederenuitvoer en de
waarde van de goedereninvoer van een land in een bepaald jaar.
De waarde van de goederenuitvoer > de waarde van de goedereninvoer =
handelsoverschot.
Wederuitvoer omvat de goederen die ingevoerd zijn, tijdelijk eigendom worden van een
Nederlands bedrijf en vervolgens na een kleine bewerking worden uitgevoerd. De
toegevoegde waarde van de wederuitvoer is laag.
Doorvoer =dit soort goederen worden geen Nederlandse eigendom. Doorvoer wordt niet
geregistreerd op de handelsbalans.
DIENSTENVERKEER
Het dienstenverkeer wordt ook wel onzichtbare handel genoemd. Het belang van de
buitenlandse handel komt tot uitdrukking in de exportquote en de importquote. Beiden
zijn een indicator voor de openheid van een economie.
Kapitaalverkeer betreft grensoverschrijdende kapitaalstromen. Hierbij onderscheiden
we geldstromen die betrekking hebben op buitenlandse beleggingen en die te maken
hebben met directe buitenlandse investeringen. Buitenlandse beleggingen zijn bedoeld
om inkomen te verdienen (rente, dividend) of het vermogen te vergroten via
koerswinsten.
, Bij outsourcing worden taken uitbesteed aan een bedrijf in een ander land. De producten
of onderdelen worden ingekocht bij een buitenlands bedrijf.
Bij offshoring wordt (een deel van) het productieproces verplaatst naar een ander land.
De multinational is eigenaar van de productievestiging.
Handelstheorie
De comparatieve kostentheorie
Volgens David Ricardo moet elk land zich toeleggen op het product met de laagste
opofferingskosten. De theorie van Ricardo staat bekend als de theorie van de comparatieve
kostenverschillen, ook wel relatieve kostenverschillen genoemd. Volgens deze theorie zal
een land zich specialiseren in die goederen waarbij het een comparatief kostenvoordeel
heeft. Als twee landen zich specialiseren en daarna met elkaar gaan ruilen, kunnen beide
landen over dezelfde producten beschikken als in de oorspronkelijke situatie. Voorwaarde is
wel dat er sprake is van comparatieve kostenverschillen en dat de internationale
ruilverhouding moet liggen binnen de grenzen van de binnenlandse ruilverhouding. Tot slot
een relativering van de comparatieve kostentheorie. Volgens deze theorie zal een land met
een comparatief voordeel de gehele productie naar zich toetrekken. Bij die theorie gaat men
uit van homogeniteit van de producten, maar in de praktijk zijn de producten veelal
heterogeen.
De oorzaken van kostenverschillen
De internationale handel en de internationale arbeidsverdeling is voor een belangrijk deel
gebaseerd op het bestaan van comparatieve kostenverschillen. Landen leggen zich toe op
sectoren waarin zij een relatief hoge productiviteit hebben. Van grote invloed op het
kostenniveau is de beschikbaarheid van productiefactoren zoals natuurlijke hulpbronnen,
arbeid, kapitaal en ondernemerschap en dit zowel in kwantitatief als kwalitatief opzicht.
Arbeidsmigratie
West-Europa verandert van een emigratie- in een immigratiegebied. Immigratie leidt tot
een hogere welvaart en een herverdeling van looninkomen naar kapitaalinkomen. De positie
van de werknemers aan de onderkant van de arbeidsmarkt verslechtert als gevolg van de
toestroming van werknemers uit andere landen. Als ook hoger opgeleiden emigreren,
ontstaat kennisvlucht of braindrain: landen verliezen hun hoogstopgeleide arbeidskrachten
aan het buitenland, arbeidskrachten waarin die landen via onderwijs veel geld hebben
geïnvesteerd.
Handelspolitiek, vrijhandel versus protectie
Veel economen zijn voorstander van vrijhandel. Ze wijzen erop dat de internationale
arbeidsverdeling zich het beste kan ontwikkelen bij volledige vrijhandel. Er is vrijhandel als
de internationale handel niet wordt belemmerd. Door specialisatie wordt er dan
geproduceerd in de landen die relatief het goedkoopst kunnen produceren. De allocatie
(aanwending) van productiefactoren op wereldschaal is bij vrijhandel het meest efficiënt.
Protectie vervalst de concurrentie en leidt tot verlies van efficiëntie. Er wordt onderscheid
gemaakt tussen tarifaire en non-tarifaire protectie. Er zijn ook argumenten voor protectie.
Protectie kan voorkomen dat vitale bedrijfstakken worden weggeconcurreerd of
overgenomen door buitenlandse bedrijven en protectie beschermt nieuwe industrieën in de
beginfase.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bachelorAI. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.