Leereenheid 10: Wetgeving in formele zin
1. Het wetsbegrip
Kortmann deel II, paragraaf 3.2.2. tot aan ‘De wetsprocedure’
In de klassieke staatsrechtelijke visie is de wet (in formele zin) dé uitdrukking van democratische
besluitvorming (art. 81-88 Gw). In de praktijk is deze visie enigszins achterhaald, immers wet is
ook vaak vastlegging van vooraf bepaald beleid. Bovendien wordt inhoud ervan vaak bepaald
door EG-recht, verdragen en jurisprudentie. Daarmee verwordt de wet een soort
uitvoeringsbesluit. In beginsel mag de wetgever elke inhoud aan een wet geven (formeel
wetsbegrip). Hierin is hij wel beperkt door:
- de regeling in de grondwet over de herzieningsprocedure van de Gw (H8 Gw);
- Evenmin mag hij handelen in strijd met grondrechten;
- Ook worden bepaalde bevoegdheden aan andere ambten geattribueerd;
- Verder is hij gebonden aan ongeschreven rechtsbeginselen. Het feit dat de rechter de wet
daar niet aan mag toetsen doet daar niet aan af;
- Rechtspraak in wetsvorm is uitgesloten;
- Autonomie van provincie en gemeente moet worden gerespecteerd. Naast de
bovengenoemde beperkingen heeft de wetgever in sommige gevallen de plicht een besluit
te nemen op grond van verplichtingen in de Grondwet en het statuut. Ook het EG-recht kan
via richtlijnen de wetgever verplichten tot regelstelling (afhankelijk van het onderwerp moet
dit al dan niet een wet in formele zin zijn).
Formeel wetsbegrip: besluiten die de Grondwet ‘wetten’ noemt, worden in de dogmatiek veelal
aangeduid met de term ‘formele wetten’, dit ter onderscheiding van andere besluiten van
regelgevend karakter, zoals de AMvB en ministeriële regelingen. In beginsel kan de wetgever
elke door hem gewenste inhoud aan de wet geven. Men spreekt in dit verband van een formeel
wetsbegrip ‘het begrip van de wet zegt niks over de inhoud ervan, maar heeft slechts betrekking
op de procedure van totstandkoming.’ De wetgever mag niet elke denkbare inhoud aan de wet
geven, zo zal hij niet de Grondwet mogen wijzingen met voorbijgaan van de procedure vervat in
hoofdstuk 8 Gw, evenmin mag hij handelen in strijd met grondrechten. Ook internationaal recht
kan de wetgever beperken.
Artikel 81 Gw bepaalt: de vaststelling van wetten geschiedt door de regering en Staten-Generaal
gezamenlijk. Hier is sprake van een formeel wetsbegrip, dat wil zeggen dat artikel 81 Gw de
regering en de Staten-Generaal gezamenlijk aanwijst als het tot wetgeving bevoegde ambt en
bepaalt dat wetten tot stand komen volgens de procedure van art. 81 t/m 88 Gw. De inhoudt
van deze wet is van geen enkel belang voor de kwalificatie van de wet.
Wetgeving in materiële zin: Met een materieel wetsbegrip wordt de materiële interpretatie van
artikel 81 Gw bedoeld, ingevolge waarvan een bevoegdheid van de formele wetgever bestaat tot
het vaststellen van algemeen verbindende voorschriften, ook op al die beleidsterreinen waarop
de Grondwet geen specifieke bevoegdheid aan de formele wetgever heeft geattribueerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelle116. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
