Leereenheid 6: Organen van de centrale overheid I: de regering
Kortmann deel II, paragraaf 2.1.6.: De regering
2.1.6. De Regering
De regering art. 42 lid 1 Gw; het samenstel van Koning en ministers. De nadruk ligt in de
Grondwet op de ministers.
Geschiedenis; tussen 1814 en 1840 vormde de Koning de ‘regering’. De toenmalige ministers
waren zijn dienaren en adviseurs en slechts aan hem verantwoording schuldig. Fundamentele
wijzing door grondwetsherziening van 1840; de strafrechtelijke ministeriële
verantwoordelijkheid en in verband daarmee het contraseign op alle koninklijke besluiten en
beschikkingen. Als gevolg daarvan werden de ministers medebesluitende ambten. In de praktijk
heeft de ministeriële verantwoordelijkheid geen rol gespeeld en is zij overvleugeld door de bij
Gwherziening van 1848 ingevoerde politieke verantwoordelijkheid, te weten art. 42 Gw. Sinds
1848 zijn de ministers voor al het (niet) handelen van de Koning en van hen zelf verantwoording
schuldig aan de Kamers der Staten-Generaal. Zij moesten zelf zorg gaan dragen voor de eenheid
van het regeringsbeleid. Ambt dat met deze zorg is belast: ministerraad (art. 45 Gw).
De opvatting omtrent het begrip regering, waarin het staatshoofd deel van de regering
uitmaakt, is ongebruikelijk in de West-Europese landen. In de meeste landen (FR, DL, VK, ES)
bestaat de regering slechts uit de ministers (en staatssecretarissen).
De regering is een samengesteld ambt. Binnen de regering zijn te onderscheiden: de Koning, de
ministers, de staatssecretarissen, de ministerraad en de minister-president.
Werkboek; 1. De regering is een samengesteld ambt
Opgave 6.1:
a. Uit welke ambten is het ambt regering samengesteld?
Art. 41 lid 1 Gw; De Koning en de ministers gezamenlijk. In de praktijk is het: De Koning, de
ministers en/of de staatssecretarissen.
b. Wat is het actuele praktische belang van de strafrechtelijke en de politieke ministeriële
verantwoordelijkheid?
Met de invoering van de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid werd tevens het
contraseign ingevoerd, zodat duidelijk zou zijn bij welke minister(s) de verantwoordelijkheid
lag. Het huidige praktische belang van de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid
ligt in het verplichte contraseign (art. 47 Gw). Door het contraseign zijn de ministers en
staatssecretarissen namelijk meebesluitende ambten geworden en daardoor heeft het ambt
regering zich ontwikkeld tot een uit koning en een of meer ministers/staatssecretarissen
namelijk meebesluitende ambten geworden en daardoor heeft het ambt regering zich
ontwikkeld tot een uit koning en of meer minister/staatssecretarissen samengesteld ambt.
De politieke ministeriële verantwoordelijkheid bracht de verantwoordingsplicht van
ministers en staatssecretarissen tegenover het parlement voor het (niet) handelen van de
(onschendbare) koning en voor eigen doen en nalaten. Aanvankelijk was niet duidelijk of de
ministeriële verantwoordelijkheid voor alle handelingen van de regering of van een van de
haar samenstellende ambten gold, maar met de aanvaarding van de vertrouwensnorm
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelle116. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
