Samenvatting
Samenvatting HC Verlichting VWO
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
bij deze mijn geschiedenis samenvatting gebaseerd op de historische context van de verlichting, dit is alle examenstof.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hc verlichtingHalverwege 16e eeuw: Copernicus vindt een nieuw wereldbeeld over de planeten, (KA26).
(Observeren/experimenteren/redeneren)
Ontwikkelingen in de 16e eeuw
- Ontdekkingsreizen > nieuwe rijkdom, verbeterde scheepsbouw/navigatie/cartografie.
- Ambachtelijke technieken
- Humanistische tekstanalyse: kritische en onderzoekende houding (ontstaan bij
renaissance). (KA18/19)
- Rationalisme van Descartes: rede is enige bron van kennis (god geeft kennis).
- Empirisme van Locke: kennis komt voor uit ervaring (ongeschreven blad).
Nieuwe ontdekkingen en inzichten in het geloof
- Autoriteit van de kerk neemt steeds meer af
- Discussies over godsdienst in de samenleving
- Steeds meer gezien als een zaak van het individu en niet van de staat.
Hoe ontstond de verlichting?
- Stroming van geleerden in de 18e eeuw die vond dat de samenleving met de rede
moest worden onderzocht (KA 27).
Welke invloed?
- Meer vragen, wat is goed en fout, hoe moet je met elkaar omgaan.
- Te veel machtsmisbruik en bijgeloof
Via onderwijs en opvoeding vooruitgang
Grenzen van menselijk verstand
- Immanuel Kant
- Middenweg tussen empirisme en rationalisme
- Objectieve werkelijkheid en subjectieve interpretatie
- Grens aan verstand
Locke
- In die tijd droit devin > Locke zei dat er geen macht van god verleend moest worden
maar door volk, hij gaf de mens natuurrechten.
- Sociaal contract
Rousseau
- Volkssoevereiniteit
Montesquieu
- Trias politica, machtenscheiding
Smith
- Grondlegger van de vrijemarkteconomie
- Mens handelt uit eigenbelang
, - Verlichtingsidealen verspreiden door filosofen/romans en toneel/encyclopedie
Publieke opinie
Vorsten:
- Absoluut vorst: censureren de verlichting
- Verlicht absolutisme: bereid om verlicht te denken maar wel macht houden.
Ontstaan Amerikaanse revolutie
1763: 13 Britse koloniën in Noord-Amerika, bewoond door pelgrims, zij waren in contact met
filosofen.
GB eiste hoge belastingen, pelgrims waren hiertegen en denken over zelfbeschikkingsrecht.
4 juli 1776: 13 Amerikaanse staten onafhankelijk.
Iedereen gelijk geboren, iedereen recht om gelukkig te wezen.
(KA 29)
Verlichte ideeën in de VS
- Commitees of correspondence: schaduwregeringen die spraken over Britten
Founding fathers, George Washington die steun kreeg van verlichte denker Thomas
Paine die tegen Britten was.
1783: onafhankelijkheid gewonnen
Benjamin Franklin, contact met montesqieu en dus trias politica.
1787: grondwet
Hoe werken de verenigde staten
13 koloniën worden federale staat. Overheid beslist over buitenlandse politiek en economie,
Staat beslist over onderwijs, rechtspraak, politie.
- Rechten gelden niet voor vrouwen/tot slaaf gemaakte/inheemse bevolking.
Hoe kwam de VS aan zoveel slaven?
- Ontdekkingsreizen in 15e eeuw
- Europeanen maken kolonies en handelsposten
- Wereldhandel ontstaat
- 17e eeuw trans-Atlantische slavenhandel, hoogtepunt in 18e eeuw.
- Veel discussie over slavernij tijdens de verlichting.
Welke problematiek tussen noordelijke en zuidelijke staten?
Noord:
- Willen sterke centralisatie
- Invoerrechten als bescherming tegen Engelsen
- Kennen geen slavernij maar wel discrimineren
Zuid (plantages):
- Afzonderlijke Heersing
- Vrijhandel voor goedkope producten uit buitenland
- Wel slavernij en discriminatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leeloo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,05. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen