Nabaa Alnajafi
Samenvatting Endodontologie & Orthodontie 2.4 Tentamen 22-06-2023
Colleges Endo:
College 1: Het effect van cariës en restaureren op de pulpa
College 2: Wisselwerking tussen endodontium en parodontium
College 3: endo basis
Leeruitkomsten endodontologie: De student
A. beschrijft de begrippen pulpa, endodontium en pulpadentinaal complex in relatie tot de anatomie
en fysiologie van de gebitselementen en omringende weefsels.
B. beschrijft de oorzaken en (lokale en systemische) gevolgen van iatrogene en niet-iatrogene schade
voor de pulpa en de omringende weefsels, inclusief de behandelingsmogelijkheden bij ontstane
schade en hoe iatrogene schade te beperken of voorkomen is.
C. verklaart de rol van bacteriën en het afweersysteem bij pulpale en peri-apicale aandoeningen.
D. beschrijft de klinische en röntgenologische diagnostische methoden met betrekking tot pijn en
pulpa aandoeningen en kent de toepassingsgebieden van deze verschillende methoden.
Literatuur: 2010, Bohn Stafleu Van Loghum. H 1 Inleiding, H 2 tot 2.2 Iatrogeen trauma, H 3, H 5 tot
5.2.4 Isolatie en kweekmethoden, H 7.1.1 en 7.1.3 tot pagina 100 (tot parodontitis apicales met
apicale cyste), H 8, H 12 tot 12.3 Openen en prepareren van de pulpakamers, H 20, H 23NB! De
inleidingen van H 2 en H 12 behoren dus tot de leerstof! En de colleges
Colleges Ortho:
College 1: Occlusie en Articulatie
College 2: ortho classificatie
College 3: kaak- en tandstandafwijkingen
College 4: De rol van de mondhygiënist in de orthodontiepraktijk
Leeruitkomsten gebitsontwikkeling: De student
1. Beschrijft de normale en afwijkende ontwikkeling van het gebit, inclusief de bijbehorende
orthodontische classificaties en de kenmerken behorende bij deze classificaties.
2. Benioemt, beschrijft en verklaart de factoren die de gebitsontwikkeling beïnvloeden.
3. Beschrijft de normale fysiologie van het craniomandibualire systeem en oorzaken en gevolgen van
craniomandibulaire dysfunctie en bruxisme.
Literatuur: Gebitsontwikkeling. Hoofdstuk 9 t/m 16, Syllabus Occlusie en Articulatie en colleges
,Nabaa Alnajafi
College 1: Het effect van cariës en restaureren op de pulpa
Cell vrije zone = zone van well
Odontoblasten zijn cruciale cellen. Ze maken dentine (tandbeen) dat bestaat uit een netwerk van
collageenvezels, waarin kristallen van hydroxyapatiet stevigheid geven, en waarop de harde buitenste
laag van tandglazuur mineraliseert.
Tip: De mesiale pulpahoorn is meestal hoger dan de distale. Het dak van de pulpaholte ligt op of
boven de glazuurcementgrens, de bodem apicaal van deze grens. NB! element met 1 wortel? Dan
geen pulpakamer bodem.
Tip: Zowel de 46 als de 47 hebben een mesiale en distale wortel, de mesiale wortel van de 46 heeft in
bijna 90% van de gevallen 2 kanalen met meestal elk een eigen foramen. Er zijn veel verbindingen
tussen de kanalen, Deze worden anastomosen genoemd.
In de meeste gevallen is het wortelkanaalstelsel erg complex, met veel bijkanalen (zonder eigen
foramen) en/of accesorische kanalen met eigen foramen.
Een Foramen apicale minor = apicale constrictive
Een foramen apicale major = foramen apicale
Reactie van de pulpa op cariës (Aanval op de pulpa) – Odontoblastenreactie:
Pulpa reactie : - Pulpitis - Necrotische pulpa - Parodontitis apicalis
,Nabaa Alnajafi
En dan? Aanval en afweer:
Pulpitis = acuut / chronisch pijnlijk / niet-pijnlijk
Parodontitis apicalis = acuut / chronisch pijnlijk / niet-pijnlijk
Reactie pulpa waarvan afhankelijk?
Gezondheid van pulpa en ouderdom pulpa aard, grootte en duur van de prikkel
Verdediging pulpa:
1- Hydrodynamische pijnprikkel (alarm!)
2- Neurovasculaire pulpareacties (klaar om aanval op te vangen) vloeistof stroom
3- Vorming tertiair dentine (verdediging)
4- Pulpitis (reversibel): ontstekingscellen etc
5- Destructie bacteriën en eigen weefsel (necrose) (alles wat kan vechten, vecht mee)
Hydrodynamische pijnprikkel:
Neurovasculaire reactie: reacties worden in het
beginstadium van pulpairritatie ook pre-inflammatoire
reacties genoemd: de geprikkelde zenuw scheidt
neuropeptides uit die zorgen voor verwijding bloedvaten
en het uittreden van plasma (met eiwitten etc) waardoor
vloeistofdruk in pulpa stijgt. Daardoor toename
vloeistofstroom in dentinetubuli en pijn.
, Nabaa Alnajafi
Afweer dentine – rol odontoblast:
Tijdige detectie en behandeling cariës laesies!
- Tijdige detectie! (op tijd)
- Preventieve behandeling
- Ook restauratief? (restauratief behandelen is mishandelen?!)
Gevolgen van invasief ingrijpen: pulpaschade
Wanneer grijpen we in? Hoe grijpen we in?
Belangrijke aspecten mbt anatomie/fysiologie melkelement vs blijvend
element jong element vs ouder element gezond element vs verzwakt.
Tip: Pulpa steen kan geen kwaad, is een chronische prikkeling.
Pulpaschade door invasief ingrijpen Minimaal invasief!
Anesthesie? Hoe lang kan pulpaweefsel
zonder bloedcirculatie? Mandubulaire blok
geven, blokkade bloedcirculatie is korter!
Roterend instrumentarium Hoe voorkom
je schade? Denk aan de koeling en water
gebruiken en een scherpe boor kiezen
Vulmateriaal toxiciteit, hechtings- en
afsluitingseigenschappen, thermische
geleiding, duurzaamheid
Noodzaak drogen, etsen etc
