Leerdoelen
1) Ik kan een AWB schema maken van een dilemma en van een maatschappelijk probleem
2) Ik kan op twee verschillende manieren uitleggen waarmee actoren maatschappelijk geluk
willen bereiken
3) Ik kan uitleggen dat de verschillen tussen ‘strijd’ en ‘debat’ niet zwart wit zijn
4) Ik kan drie manier uitleggen waarmee een eindeloos debat voorkomen kan worden
5) Ik kan de verschillen tussen linkse en rechtse mensbeelden toepassen
6) Ik kan de manier van redeneren over maatschappelijk geluk van Jeremy Bentham en het
utilitarisme uitleggen
7) Ik kan uitleggen dat jongeren als Boyan Slat een rol kunnen spelen bij het maatschappelijk
geluk
8) Ik kan twee argumenten voor en twee argumenten tegen een maatschappelijke stelling over
dit hoofdstuk geven
Basisbegrippen
- Dilemma
= Keuze tussen twee zaken die niet samen kunnen gaan
- Waarde
= Een abstract ideaal dat mensen belangrijk vinden om na te streven
- Kernwaarde
= Een belangrijke waarde van een cultuur (samenleving, bedrijf, groep)
Zonder die kernwaarde bestaat die cultuur niet meer
>> vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit
- Belang
= een voordeel dat iemand heeft of krijgt
Zaken waar mensen zelf van profiteren
Waarden en belangen hebben een rol voor het maken van keuzes in de huidige samenleving
Maatschappelijke problemen
Betekenis
- Er zijn verschillende meningen over het probleem
- Er hebben veel actoren mee te maken
= persoon of groep die actief betrokken is bij een maatschappelijk probleem
- De overheid kan een rol spelen bij de oplossing
,Maatschappelijke botsing
Mensen hebben verschillende ideeën over waarden en belangen bij een maatschappelijk probleem.
Dat noem je een maatschappelijke botsing.
= botsing tussen waarden en/of belangen van verschillende actoren die niet samen kunnen gaan
Bij een botsing hoort een AWB-schema:
AWB-schema
= een overzicht van een botsing of dilemma met actoren, waarden en belangen die tegenover elkaar
staan
Overheid
‘’De overheid is een scheidsrechter die de spelregels toepast’’
Het hoogste gezag (bestuur) in een land dat wetten maakt, uitvoert en handhaaft
Maatschappelijke driehoek
Groepen die vaak bij een maatschappelijk probleem betrokken zijn en wie kan het oplossen?
- Maatschappelijk middenveld = groepen van burgers die voor bepaalde waarden of belangen
opkomen zonder winstoogmerk te hebben
- Markt = bedrijfsleven (bedrijven en ondernemingen met winstoogmerk)
Botsingladder
De botsingladder gaat over de manier waarop actoren om willen gaan met de
maatschappelijke botsingen. Hoe hoger je op deze ladder komt, hoe minder
actoren willen debatteren en hoe meer ze willen strijden.
Strijd
- Extreem/extremisten
- Hun visie samenleving is de enige ware
- Actoren maatschappelijk middenveld, maar ook overheid
Debat
- Debatteren voor maatschappelijk geluk
- Overtuigen >> geen strijd, dus acceptatie dat verschillende actoren zelfde dilemma heeft
,Eindeloos debat
Nadeel debat >> lengte (té lang)
Oplossingen om dat te voorkomen in een democratische rechtsstaat:
Meerderheidsregel
= De regel dat beslissingen worden genomen door de meerderheid van de uitgebrachte
stemmen over een voorstel
Grondwet
= de belangrijkste wet van een land. Bevat meestal fundamentele rechten en plichten van
burgers en van de overheid
Rechter
>> Een rechter maakt een einde aan het debat door een oordeel te vellen door de feiten en
wetgeving met elkaar te vergelijken
Mensbeeld
Een mensbeeld heeft invloed op het kijken naar de mens en hoe je dingen wilt oplossen in de
samenleving (of een maatschappelijk probleem/geluk)
= een beeld dat mensen hebben van hoe mensen over het algemeen zijn >> ‘’hoe zie jij de mens?’’
>> mensbeelden komen op twee vragen neer:
1) Hoe sociaal en goed zijn mensen van nature?
2) Hoeveel verschillen de talenten van mensen?
Mensbeeld – hoe sociaal en goed zijn mensen van nature?
Actoren maken verschillende keuzes over
dilemma’s van waarden en belangen en over de
manier waarop ze maatschappelijke problemen
willen oplossen. Dit komt deels doordat
mensen verschillende mensbeelden hebben en
daarmee verschillende ideologieën
, Mensbeeld – hoe verschillen de talenten van mensen?
Mensbeeld – hoeveel vertrouwen heb je in de mens?
Rechts Links
- Minder tot weinig vertrouwen - Veel vertrouwen
- Iedereen kiest voor zichzelf - Iedereen heeft talenten
- Niet iedereen heeft talent (alleen verschillend)
- Economische vrijheid - Economische vrijheid
- Terughoudende rol overheid - Sturende rol overheid
- Eigen verantwoordelijkheid - Opkomen voor de
zwakkeren
Ideologie
De samenhang van de visies op verschillende problemen komt naar voren in een ideologie
= Samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden over het maatschappelijk geluk
- Mensbeelden zorgen voor een bepaalde kijk op de wereld en daarmee voor bepaalde
voorkeuren en afkeuren
Maatschappelijk geluk – Jeremy Bentham
- Utilitarisme
= filosofische stroming die zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen wenselijk vindt
- Vermijden pijn en zoektocht plezier >> belangrijkste motieven mens
- Geluk is zoveel mogelijk genot voor mensen en zo min mogelijk pijn
- Panopticum
= ronde gevangenis waar alle gevangenen te zien zijn door de bewaker die in het midden zit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CarlijnvAken04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
