De eerste mensen
5 miljoen jaar geleden eerste mens apen
Rechtop lopen
(oorzaak; beter omgeving zien + sneller)
2 miljoen jaar geleden: Homo habilis
= de handige mens
En homo erectus
= de rechtopgaande mens
25.000 jaar geleden EU: homo sapiens
= de moderne mens
En Neanderthaler
Neanderthaler Homo sapiens
Kleiner Groter
Zwaarder Lichter
Verschillen homo sapiens en voorouders
Gesproken taal
Kennis kon worden gedeeld, bewaard, doorgegeven, gebruikt en uitgebreid
Symbolische wijze denken
Grafgiften
Levenswijze jagers-verzamelaars
Neanderthalers en homo sapiens: jagers en verzamelaars
Nomaden
= iemand die niet op een vaste plek woont
Voortdurend op zoek naar voedsel
Eenvoudige hutten of tenten
Verzamelen: bessen, planten, zaden en noten etc.
Carrying capacity
Draagkracht van een gebied
Onvoldoende? Jagers en verzamelaars vertrokken naar een ander gebied
Klimaat was van invloed op de leefwijze.
Jachtwerktuigen en gereedschappen: gemaakt van dierenbotten en vuursteen
,Neolithische revolutie
Verandering van levenswijze: landbouwrevolutie
Oorzaken
1) Toeval
2) Kouder à minder voedsel à noodzaak uit te vinden à verhuizing Nijl, Tigris enz.
graanverbouwing à ontstaan akkerbouw
3) Warmer à droger à wild sterft uit à noodzaak dieren temmen à ontstaan veeteelt
Landbouw in EU
Hoe? Bevolkingsdruk in het Midden-Oosten zorgde ervoor dat er boeren naar de EU gingen
Niet gelijk overname op de landbouw. Men bleef voedselvoorraad nog aanvullen met jagen
en verzamelen
Prehistorische culturen
Geen schrift dus benamingen
De (landbouw-) culturen vernoemd naar leefplek of bijzondere voorwerpen
Bijv. Bandkeramiekcultuur (versiering op aardewerk)
Trechterbekercultuur
Bekend om: hunnebedden
Irrigatielandbouw
Oorzaak: minder regen rondom Nijl, Tigris en de Eufraat rivieren
Door kanalen te graven, konden ze water naar hun akkers brengen
Overtollige water opgevangen in dammen
Grotere oogsten
Verschil in rivieren
Nijl: overstromen zomer >> akkers al geoogst >> laagje vruchtbaar slib
Eufraat en Tigris: overstromen voorjaar >> akkers nog vol gewassen >> overtollige water
tegenhouden
,Samenwerkingsverband
Opbouwen en onderhouden irrigatiesysteem goed samenwerken
Schema
Irrigatie landbouw
Aanleggen van voorraad
Specialisatie van beroepen
Verschillen aanzien en inkomen
Bestuursvorming
Enkele gingen omringende platteland en kleine nederzettingen overheersen
Spreek je van stadstaten
Stedelijke gemeenschappen kenmerken
1) Specialisten
Meerderheid was boer
Wel specialisaties ontstaan
Oorzaak specialisaties: grote landbouwopbrengst die ook anderen kon voeden die niks te maken
hadden met landbouw
Konden specialiseren andere bezigheden bijv: bouwen van huizen
Ontstaan beroepen
, 2) Hiërarchische opbouw van de samenleving
3) Godsdienstig centrum
Polytheïsme (meerdere goden geloven)
4) Gebruik van het schrift
Spijkerschrift en hiërogliefen
Alles onthouden werd lastig
Vroegste schriften: karakterschriften
= herkenbare afbeeldingen
Sybllabische schriften
= teken was een bepaalde klank/lettergreep
Spijkerschrift
Vorm tekens afgedrukt in vochtige kleitabletten
Hiërogliefen schrift
Nut schrift
Noteren van handelsafspraken, opstellen wetten, registreren belastingopbrengsten
Klein deel bevolking kon lezen en schrijven
Schrijvers veel aanzien
Staatsvorming
Staat = land met duidelijke afgebakende grenzen, met een goed functionerende overheid die
verantwoordelijk is voor het bestuur, de rechtspraak, het leger en de openbare orde
Oorzaak ontstaan staten
Steden gingen samenwerken
Als een staat macht verloor, bood dat de andere staat de mogelijkheid tot het versterken van
haar machtspositie
Machtige heersers
Macht van de farao’s (koning) gebaseerd op 4 pijlers. Inwoners van Egyptische en Mesopotamische
staten dienden bevelen van hun farao en koning blindelings te volgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CarlijnvAken04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
