Samenvatting van hoofdstuk 9 uit het boek Fysiologie en Anatomie van IJ. Jüngen en is bedoeld voor HBO-V studenten. De samenvatting bevat een aantal leerdoelen die helpen bij het leren van het hoofdstuk over de huid. Zo kun je nog beter leren voor je tentamen!
LEERDOELEN
Herkent in een tekening of foto de verschillende structuren van de huid en kan de
verschillende functies (bescherming, thermoregulatie, uitscheiding (excretie) en zintuiglijke
waarneming) van de huid in eigen woorden uitleggen.
9.1 – BOUW VAN DE HUID
OPBOUW
EPIDERMIS - OPPERHUID (9.1.1)
♦ Geheel afhankelijk van voeding vanuit de dermis
♦ Opgebouwd uit 3 soorten cellen
Celsoort Product Functie Beschrijving
Keratinocyten Keratine Keratine verschaft een barrière door Ontstaan in de onderste
((supra)basale (hoornstof) afdichting van de intercellulaire laag v/d epidermis
cel) ruimte tegen het binnendringen van waarna ze steeds verder
vocht en vreemde stoffen naar het oppervlak
worden geduwd door de
cel vernieuwing
Worden gevormd in
stratum germinativum
Komen niet voor in de
slijmvliezen (daar ‘niet-
verhoornend epitheel’)
Melanocyten Melanine Melanine bedekt het oppervlak van Komen voor in huid,
(pigment) de keratinocyten zodat deze haarfollikels,
beschermd zijn tegen schadelijke UV- slijmvliezen, oog, oor en
straling. hersenen
Wordt beïnvloed door hypofyse Hoe meer melanosomen
de melanocyten
bevatten, hoe donkerder
de huidskleur
Activiteit neemt toe o.i.d. zonlicht
Cellen van Immunologisch Helpen bij het herkennen van Kunnen zich na contact
Langerhans inactieve lichaamsvreemde stoffen en geven met antigenen losmaken
macrofagen deze aan het immuunsysteem uit de epidermis en via
de lymfe naar de
regionale lymfeklier
laten vervoeren.
♦ Opgebouwd uit 4 lagen
Huidlaag Beschrijving
Stratum basale - Binnenste laag enkele cellen die aan de dermis grenst;
- Dringt d.m.v. papillen in lijnen de epidermis binnen;
- Voedingsstoffen en O2 worden vanuit subpapillaire plexus naar de epidermis
vervoerd;
- Enige laag waarin celdeling plaatsvindt.
Stratum spinosum - Cellen met uitsteeksel vormen verbindingen met de naburige cellen waardoor
stevigheid ontstaat;
- Vormt samen met stratum basale het stratum germinativum (kiemlaag)
- Cellen van Langerhans zijn hier het duidelijkst zichtbaar
Stratum - Enkele lagen platte cellen die granula bevatten
granulosum - Granula met chemische voorloper van keratine worden afgegeven door Golgi-
apparaat
Stratum corneum - Buitenste laag van de epidermis
- Bestaat uit sterk afgeplatte, dode cellen zonder herkenbare kern of celorganellen;
- Bevatten keratine
Pagina 1 van 5
, - Bevat stratum disjunctum: een laag hoornschilfers in de meeste oppervlakkige
lagen van het stratum corneum;
- Dikte wordt bepaald door externe prikkels, erfelijkheid
- Komt op de voetzolen voor als eelt (verdikking van huid)
P IGMENTVORMING
MSH stimuleert de melanocyten
♦ Hypopigmentatie: Afname of verminderde activiteit van melanocyten waardoor minder
melanosomen worden doorgegeven aan de keratinocyten
♦ Hyperpigmentatie: Toename en/of verhoogde activiteit van melanocyten
♦ Caroteen: o.a. verantwoordelijk voor sproeten, haarkleur bij roodharigen en
soms oranje vlekken in de iris
DERMIS – LEDERHUID (9.1.2)
♦ Bevat:
Bloed- en lymfevaten;
Zintuigcellen en zenuwuiteinden;
Haarwortels met talgklieren (afvoerbuis door epidermis heen) en gladde spiervezels;
Zweetklieren (afvoerbuis door de epidermis heen);
Cellen met een afweerfunctie.
♦ Opgebouwd uit 2 lagen:
Huidlaag Beschrijving
Papillaire laag - Grenst aan stratum basale zodat een hechte verbinding
ontstaat
- De papillen bestaan uit losmazig bindweefsel met collagene
en elastische veel en veel bloedvaatjes
Netvormige laag - Bevat veel collagene en elastische vezels
- Doordat de collagene vezels met elkaar vervlochten zijn tot
bundels krijgt de huid zijn trekvastheid en ontstaan
splijtlijnen (vezels die in een bepaald patroon lopen)
SUBCUTIS – HYPODERMIS/ONDERHUIDS BINDWEEFSEL (9.1.3)
♦ Collagene en elastische vezels van deze huidlaag lopen door tot in de dermis
♦ Bevat naast veel bloedvaten en zenuwvezels ook vet
Pagina 2 van 5
, VASCULARISATIE VAN DE HUID (9.1.4)
huid ontvangt bloed vanuit grote arteriën onder de subcutis
Takken van de arteriën vormen daarmee het cutane
netwerk in het grensgebeied van subcutis en dermis
Arterietakken doorkruizen de dermis tot onder de laag
dermispapillen = subpapillarie plexus
• Levert arterieël bloed aan de capillairen
• Levert voedingsstoffen voor de epidermis
vanuit capillairnetwerk lopen venulen naar de venen
Naast papilair netwerk ook nog arterioveneuze
anastomosen (AVA)
De relatieve verdeling van het bloed over het oppervlakkige papillaire netwerk en de arterioveneuze
anastomosen enerzijds en de dieper gelegen vaten anderzijds, worden sterk beïnvloed door het
sympathische zenuwstelsel. Bij een verhoogde sympathische activiteit, zoals tijdens een schrikreactie,
vindt vasoconstrictie plaats in de meest oppervlakkige vaten in de huid, waardoor het bloed zich meer
terugtrekt in de dieper gelegen cutane plexus en in de onder de subcutis gelegen arteriën. Hierdoor
wordt de huid bleek. Bovendien neemt het totale vaatbed af. Dit heeft een verhogend effect op de
arteriële bloeddruk. Ook in een koude omgeving wordt het sympathische systeem vanuit de
hypothalamus geactiveerd, waardoor het bloed zich terugtrekt in de dieper gelegen huidlagen.
Hierdoor wordt afkoeling tegengegaan.
9.2 – FUNCTIES VAN DE HUID
ALGEMENE FUNCTIES
Functie Beschrijving
Bescherming Geldt voor mechanische (stoten, binnendringen van bacteriën en
virussen), fysische (uitdroging, straling door pigmentvorming) en
chemische invloeden
Thermoregulatie - Verdamping van zweet waardoor warmte aan de huid wordt
onttrokken en lichaam afkoelt
- Vasodilatatie bij warmte
- Vasoconstrictie bij koude
- Staat o.i.v. autonoom zenuwstelsel
Excretie (uitscheiding) - Zweetklieren scheiden zweet uit en dragen bij aan de
thermoregulatie
Zintuiglijke waarneming - Thermosensoren (koude- en warmtezintuigen)
- Mechanosensoren (tast-, druk- en pijnzintuigen)
Productie van vit. D - Onder invloed van zonlicht (UV-straling)
- Van belang voor resorptie van calcium in de darm en nier
9.3 – BIJZONDERE VORMSELS
HAREN (9.3.1)
Pagina 3 van 5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anne37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
