Biologie hoofdstuk 13 en 14
Hoofdstuk 13. Hormonen
Paragraaf 1. Hormoonklieren
Hormoonklieren
Er zijn verschillende hormoonklieren die hormonen maken. Via het bloed komt het hormoon bij alle
cellen van je lichaam. Cellen met passende receptoren voor de hormonen reageren: de
doelwitorganen en –weefsels.
Beïnvloeding van lichaamsprocessen
Exocriene klieren zweet- en verteringsklieren die producten maken die in het uitwendige milieu
komen.
Endocriene klieren geven producten af aan het bloed en – via het bloed – aan de weefselvloeistof.
Hormoonklieren kunnen processen in meerdere weefsels en organen tegelijk aansturen.
Centrale hormoonklier
Het zenuwstelsel is het andere regelstelsel, goede samenwerking is vereist. De coördinatie gebeurt
vooral in de hypofyse. De hypofyse prikkelt veel andere hormoonklieren en activeert organen als
botten en nieren.
De hypofyse bestaat uit een voor- en achterkwab. Uitlopers van neuronen uit de hypothalamus in de
hersenen voeren in de hypofyseachterkwab hormonen aan. De hypofysevoorkwab maakt zelf
hormonen, die andere hormoonklieren tot actie aanzetten.
Aansturing van de hypofyse
Boven de hypofyse bevindt zich de hypothalamus, deze controleert het endocriene stelsel van je
lichaam. Bepaalde neuronen uit de hypothalamus kunnen de hypofysevoorkwab activeren, 2 manieren:
- Neuronen geven releasing-hormonen (RH’s) af aan de hypofysevoorkwab. Voorbeeld: het
FSH-releasing-hormoon activeert de hypofysevoorkwab tot afgifte van FSH.
- Neuronen geven inhibiting-hormonen (IH’s) af aan de hypofysevoorkwab. Deze remmen de
productie van hormonen door de hypofyse.
- Neuronen die neurohormonen produceren en in de hypofyseachterkwab in de bloedbaan
komen (ADH en oxytocine). De hypofyse is hierbij alleen de plaats van afgifte, de productie
vindt plaats in de hypothalamus.
Vorming van eicellen
FSH activeert de eierstokken de follikels groeien en de primaire oöcyten hervatten de meiose.
Hormonen uit de follikels (oestradiol) zorgen voor een juiste verdeling van de chromosomen tijdens
de meiose. Oestradiol stimuleert de secundaire geslachtskenmerken en beïnvloed de botstructuur.
BPA en vruchtbaarheid
BPA ontregelt de werking van oestradiol, de molecuulstructuur komt namelijk redelijk overeen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jasmijnvereecken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.