Samenvatting leerstof selectie premaster Geneeskunde
Hoofdstuk 1
Fysiologie = wetenschap die de fysische en chemische mechanismen verantwoordelijk voor
oorsprong, ontwikkeling en vordering in het leven uitlegt.
Menselijke fysiologie
In leven blijven is het resultaat van complexe controle systemen. Menselijke fysiologie linkt de
basis wetenschap met geneeskunde en plaatst de verschillende functies van cellen, weefsels
en organen in het geheel van de levende mens. Deze integratie vereist communicatie en
coördinatie door controlesystemen op elk niveau.
Pathofysiologie = de studie van ontregelde lichaamsfuncties; het is de basis van geneeskunde.
Cellen zijn het levende delen van het lichaam
De cel is in de basis het levende deel van het lichaam. Elk weefsel of orgaan is een
samenstelling van veel verschillende cellen die bij elkaar gehouden worden door intercellulaire
structuren. Elke type cel is zo aangepast dat het één of enkele specifieke functies heeft. Het
gehele lichaam bevat zo’n 35 tot 40 triljoen menselijke cellen. De vele cellen zijn allemaal zo
verschillend, maar hebben toch een aantal overeenkomende karakteristieken:
● Cellen kunnen energie geven aan andere cellen om hun functie uit te voeren (voorbeeld:
zuurstof reageert met carbohydraat, vet en eiwit om energie vrij te laten)
● Algemene chemische mechanisme om voedingsstoffen om te zetten in energie is
hetzelfde
● Alle cellen geven producten van hun chemische reactie af aan de omringende
vloeistoffen
● De meeste cellen zijn in staat om zichzelf te reproduceren.
Naast de menselijke cellen zijn er ook triljoenen micro-organismen in het lichaam, zoals op de
huid, in de mond, darmen en neus.
Microbiota = groep van dezelfde soort micro-organismen, kunnen ziekte veroorzaken, maar
meestal leven ze in harmonie met de menselijke cellen en dragen ze bij aan vitale functies die
de menselijke cellen nodig hebben om te overleven.
Extracellulaire vloeistof - het “interne milieu”
50% tot 70% van een volwassen lichaam is vloeistof; voornamelijk een wateroplossing van
ionen en andere stoffen.
Intracellulaire vloeistof = vloeistof binnenin de cel.
Extracellulaire vloeistof = vloeistof in ruimtes buiten de cellen, ongeveer 1/3e van totale
vloeistof.
Luca Plekkenpol
, Samenvatting leerstof selectie premaster Geneeskunde
Extracellulaire vloeistof is constant in beweging door het lichaam; het wordt getransporteerd
door het bloed en vervolgens gemixt tussen bloed en weefselvloeistof via diffusie door capillaire
wanden. De extracellulaire vloeistof bevat de ionen en voedingsstoffen die cellen nodig hebben
om in leven te blijven. In andere woorden: alle cellen leven in hetzelfde milieu, namelijk de
extracellulaire vloeistof. Dit wordt daarom ook interne milieu of milieu intérieur genoemd (naar
Claude Bernard, 1813-1878).
Verschillen extracellulaire en intracellulaire vloeistof
Extracellulaire vloeistof Intracellulaire vloeistof
Bevat grote aantallen van natrium, chloride, Bevat grote aantallen van kalium,
bicarbonaat ionen, voedingsstoffen zoals magnesium, fosfaat ionen
zuurstof, glucose, vetzuren, aminozuren.
Bevat koolstofdioxide (CO2) (gaat naar Speciale mechanismen voor ionentransport
longen) over het celmembraan zorgen voor het
behouden van de ion concentratiegradiënt
tussen extracellulaire en intracellulaire
vloeistoffen.
Cellulaire afvalstoffen (gaat naar nieren)
Homeostase - behoud van constant intern milieu
Homeostase = het behouden van bijna constante condities in het interne milieu (Walter Cannon,
1871-1945). Alle organen en weefsels hebben functies die ervoor zorgen dat homeostase
behouden wordt. De verschillende ionen, voedingsstoffen, afvalstoffen en andere bestanddelen
zijn gereguleerd binnen een bereik van waarden. Soms is dit bereik heel klein, en soms wat
groter.
Disease = aandoening = een staat van verstoorde homeostase. Maar zelfs in de aanwezigheid
van een aandoening worden homeostase functies uitgevoerd en vitale functies behouden.
Hierbij wordt vaak gecompenseerd door het lichaam. In sommige gevallen leiden deze
compensaties tot afwijkingen in het lichaam waardoor de primaire oorzaak van de aandoening
zelf niet opvalt (voorbeeld: hoge bloeddruk bij nierfalen).
Extracellulaire vloeistof transport en mixsysteem - het circulaire systeem
Extracellulaire vloeistof wordt in twee fases door het lichaam getransporteerd:
1. Beweging van bloed door het lichaam in de bloedvaten
2. Beweging van vloeistof tussen capillairen en intercellulaire ruimtes tussen de
weefselcellen
Luca Plekkenpol
