Hoofdstuk 6. Het begrijpen van de wereld.
Hoofdstuk 6, Paragraaf 2. Ontwikkeling van het denken.
Het denken van kinderen ontwikkelt zich vanaf een eenvoudig niveau waarbij ze
2 gebeurtenissen of waarnemingen aan elkaar koppelen. Verder in de
ontwikkeling gaat een kind echt denken en redeneren, maar nog op een heel
concrete manier. Een volgende fase is abstract denken, met hypothesen en
gevolgtrekkingen. In de loop van de puberteit wordt het hoogste niveau van
abstract denken bereikt.
Er zijn 3 theorieën over cognitieve ontwikkelingen.
De theorie van Piaget.
Deze beschrijft de cognitieve ontwikkeling in verschillende stadia.
Deze ontwikkeling verloopt in stadia, waarbij elk nieuw stadium kwalitatief
verschilt van het vorige. Hij ging ervan uit dat kinderen hun kennis over de
wereld zelf actief opbouwen door middel van activiteit. Het kind wordt geboren
met een aangeboren neiging om de wereld actief te willen ontdekken. Volgens
Darwins theorie passen lichaamskenmerken zich aan aan de omgeving waarin
het levend wezen opgroeit (adaptatie).
Adaptatie vindt plaats door middel van 2 processen die elkaar aanvullen:
Assimilatie: het toepassen van schema’s die je al beheerst op allerlei
nieuwe situaties of nieuwe voorwerpen.
Accodommodatie: hij kan zijn schema’s aanpassen aan verschillende situaties.
De drijvende kracht achter de motivatie van kinderen is het streven naar
evenwicht.
Een ander proces waardoor de cognitieve ontwikkeling wordt voortgestuwd, is
organisatie. Het kind verwerft nieuwe schema’s en organiseert alle aanpassingen
die daarop plaatsvinden.
Sensomotorische periode. (0 tot 2 jaar)
Deze periode is opgedeeld in verschillende stadia.
1. Stadium van de reflexen (0 – 1 mnd)
Zie hoofdstuk 2.
2. Stadium van primaire circulaire reacties (1 – 4 mnd)
Er ontstaat doelgerichtheid in de eigen handelingen. Hij doet een
handeling, en herhaalt (circulair) dit. Het heet primair omdat het nog om
handelingen gaat die met het eigen lichaam te maken hebben.
3. Stadium van secundaire circulaire reacties (4 – 8 mnd)
Aandacht wordt gericht op voorwerpen buiten het eigen lichaam.
4. Stadium van de coördinatie van secundaire schema’s. (8 – 12 mnd)
het kan diverse activiteiten combineren om doelgericht iets te bereiken.
5. Stadium van tertiaire circulaire reacties (12 – 18 mnd)
het kind probeert allerlei variaties van handelingen uit. Het eerste inzicht
in oorzaak en gevolg ontstaat hier.
6. Het eerste denken (18 – 24 mnd).
Kind is in staat om zich iets voor te stellen. Een mentale representatie.
Het begin van symbolisch denken (het eerste denken) vormt de overgang naar
de volgende periode.
Preoperationele periode. (2 – 7 jaar)
, Kenmerkend voor deze periode is de snelle ontwikkeling van denken en taal. De
manier van denken is nog niet logisch en systematisch. Een kind in deze fase is
in staat tot eenvoudige oorzaak-gevolg-redeneringen. In deze periode denken
kinderen nog puur vanuit zichzelf. Kinderen in deze periode denken dat levenloze
dingen kenmerken hebben van levende wezens (animisme). Ze denken dat ales
wat ze zien door mensen is gemaakt ipv door de natuur. Ze kunnen nog geen
onderscheid maken tussen dromen en werkelijkheid. Ook is deze periode de
periode van het magisch denken. Aan het eind van deze periode toetsen ze alles
aan de realiteit en de logica.
Deze fase wordt opgedeeld in 2 fases:
Preconceptuele fase: de snelle ontwikkeling van denken en taal staat op de
voorgrond
Intuïtieve fase: kinderen leren een aantal belangrijke concepten
begrijpen, zoals rangorde.
Conservatiebegrip: een kind leert begrijpen dat oppervlakkige veranderingen in
de manier waarop een hoeveelheid wordt verdeeld geen
invloed hebben op de hoeveelheid zelf.
Concreet operationale periode. (7 tot 11 jaar)
Het vermogen om consistent logisch en systematisch te denken ontstaat. Het
magisch denken verdwijnt en een kind gelooft niet meer in Sinterklaas. Het kind
leert omgaan met de begrippen rangorde, categorieën en conversatie. Het
denken wordt steeds meer flexibel en kinderen kunnen verschillende aspecten bij
een redenering betrekken. Het kind bereikt het conservatiebegrip van
hoeveelheden het eerst (5-6 jaar) vervolgens de conservatie van gewicht (7 – 8
jaar) en dan pas de conservatie van inhoud (10-11 jaar). De beperking die
kinderen in dit stadium hebben is dat ze voornamelijk nog op de concrete
waarneembare omgeving moeten afgaan en dat ze nog moeilijkheden hebben
met abstract denken.
Formeel operationele periode (vanaf 11 jaar).
Kinderen kunnen steeds beter omgaan met abstracte gegevens. Ze leren
hypothetisch te denken en verschillende logische relaties te beredeneren. Ze
kunnen conclusies trekken uit abstracte stellingen. Hij heeft kinderen in dit
stadium bestudeerd door het penduleprobleem.
Aanvullingen en kritiek.
Kinderen zijn vaak al in het preoperationele stadium in staat tot bepaalde typen
van concreet operationeel denken en tot formeel denken. Een baby kan ook al
veel eerder mentale voorstellingen maken. Piaget heeft het ook niet zo op
onderwijs, en er is toch aangetoond dat dit belangrijk is. Ook het onderzoekend
leren zie je vaak al in de concreet operationele periode.
De theorie van Vygotsky.
Gaat over de interactie met de omgeving.
Cognitieve ontwikkeling vindt plaats in interactie met de omgeving dus in een
sociale context. Hij legde nadruk op de begeleidende rol van volwassenen.
Volwassenen kunnen het kind helpen de stap te maken naar datgene wat een
kind op een bepaald moment zelf kan en waar hij met hulp toe in staat is (de
zone van de naaste ontwikkeling). Bij het leren van nieuwe vaardigheden en bij
het redeneren is de inner speech van belang: een kind verwoordt dan voor
zichzelf waar het mee bezig is.
De informatieverwerkingstheorie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joseleegsma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.