deze samenvatting gaat over hoofdstuk 1 van biologe voor jou 4VWO , inleiding in de biologie. de samenvatting legt de begrippen en theorie uit, makkelijker dan in het boek staat. he je nog vrage? stuur me dan een bereichtje op
Biologie samenvatting hoofdstuk
1.1
Levensverschijnselen:
Organismen zijn levende wezens zoals planten, dieren, schimmels en bacteriën. Alle levende
organismen vertonen levensverschijnselen, zoals voortplanten, groeien, ontwikkelen en stofwisseling
(chemische reacties in en organisme). Enzymen spelen een belangrijke rol in die reacties, ze
versnellen de chemische reacties van stofwisselingsprocessen (katalyseren).Als een organisme geen
levensverschijnselen meer vertoont noem je het dood. Als het dat nooit heeft gedaan is het
levenloos.
Levensloop:
Elk individu heeft een unieke levensloop, die start direct na het ontstaat van het organisme. Vanaf
dat moment begint het groeien en ontwikkelen. Je kunt een levensloop verdelen in verschillende
fasen. De levensloop eindigt met de dood. Soms gaat een organisme dood voordat het alle fasen
heeft meegemaakt.
Levenscyclus:
Organismen behoren tot dezelfde soort als zij zich onderling kunnen
voortplanten en vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen. Hoewel de
individuen van een soort sterven blijft de soort voortbestaan. Dit noem je de
levenscyclus, de levenscyclus eindigt alleen als de soort uitsterft.
Natuurwetenschap:
Biologie is een natuurwetenschap, in de natuurwetenschappen bestuderen wetenschappers
natuurverschijnselen. Een situatie waarin biologe een rol speelt is een context voor het vak biologie.
Biologische eenheden:
Organismen zijn georganiseerd in biologische
eenheden (zie de afbeelding). De kleinste is een
molecuul. Moleculen zijn bouwstenen van stoffen. Een
belangrijk molecuul is DNA, dit bevat de erfelijke
informatie.
Een cel is een grotere biologische eenheid en een
hoger organisatieniveau dan een molecuul. Veel
verschillende cellen bij elkaar vormen een orgaan. Een
orgaan is een deel van een orangisme met een
specifieke bouw en functie.
Nog groter is een organisme, die kunnen eencellig of
meercellig zijn. Eenvoudige organismen zoals bacteriën
bestaan uit één cel. Dieren zijn meestal meercellig.
Ecosysteem:
Organismen behoren tot een populatie, dat is een groep individuen van dezelfde soort die in een
bepaald gebied leven en zich onderling voortplanten. Populaties leven in een ecosysteem. Dat is een
begrensd gebeid met bepaalde eigenschappen. De levende (organismen) en niet-levende natuur
(temperatuur enz.) maken deel uit van het ecosysteem. Voorbeeld van een ecosysteem is een bos.
Het geheel aan ecosystemen op aarde vormt de biosfeer of het systeem aarde.
, Biologie samenvatting
hoofdstuk 1.2
Orgaanstelsels:
Een orgaanstelsel bestaat uit een aantal organen dat samen een bepaalde functie
uitoefent. Voorbeelden zijn: verteringsstelsel, ademhalingsstelsel en het
bloedvatenstelsel.
Verschillende soorten weefsels:
Organen zijn opgebouwd uit weefsels. Bij meercellige organismen ontstaan bi de
ontwikkeling verschillende typen cellen, zoals spier, zenuw en beencellen. Een groep
cellen met dezelfde vorm en functie noem je een weefsel.
Dekweefsel:
Op verschillende delen van je lichaam kom je dekweefsel tegen. Dit weefsel bekleed en
beschermd inwendige en uitwendige lichaamsoppervlakte. In holle organen zoals de longen
en het darmkanaal zit dekweefsel wat je slijmvlies noemt. De bovenste laag van je huid is
een andere soort dekweefsel. De cellen zijn vaak rechthoekig en liggen dicht tegen elkaar.
Zenuwweefsel:
Zenuwweefsel vindt je in de organen van je zenuwstelsel: hersenen, ruggenmerg en
zenuwen. De zenuwcellen geven informatie door. Daardoor bezitten zenuwcellen sterk
vertakte uitlopers die een netwerk vormen.
Spierweefsel:
Spierweefsel is een elastisch weefsel, dat het vermogen heeft onder invloed van prikkels
van vorm te veranderen. Bij prikkelingen trekt een spier zich samen, waardoor een spier
korter en dikker wordt
Bindweefsel:
Bindweefsel geeft steun en vorm aan het organisme en aan afzonderlijke organen. Het
verbindt de lichaamsdelen onderling en vult ruimten tussen organen op. de cellen liggen
verder uit elkaar met daartussen vezels en tussenstof. De vezels kunnen stevig of elastisch
zijn, of een netwerk vormen. Het type vezel, de dichtheid een de tussencelstof bepalen de
functie. Stevige vezels vind je in pezen, een netwerk vind je in de lever en de milt.
Kraakbeen en been bestaan uit een type bindweefsel dat steunweefsel wordt genoemd,
omdat ze het lichaam ondersteunen.
Tussencelstof:
Bij veel weefsels liggen de cellen niet tegen elkaar aan, maar komt tussencelstof voor. Het soort
tussencelstof hangt af van het weefsel. De celwand bij planten bevat tussencelstof en geeft de cel
stevigheid. In beenweefsel bevinden zich tussen de cellen kalkzouten, geven stevigheid en
collageenvezels, samenhang weefsels.
In kraakbeenweefsel liggen groepjes van twee of drie cellen tegen elkaar en daartussen bevindt zich
de tussencelstof. Die bevat minder kalkzouten en meer collageenvezels. Daarom is kraakbeen
elastisch en buigzaam en kan het enigszins vervormen.
Vorm en functie:
Bij organismen is er een verband tussen de vorm en de functie van biologische eenheden.
Diersoorten hebben in het algemeen een lichaamsvorm die weinig weerstand ondervindt van het
water. Een voet ziet er zo uit zodat je er op kan lopen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alyssaheuvelink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
