Dit is een samenvatting van anatomie van het eerste jaar verpleegkunde. De samenvatting bevat heel de powerpoint en is aangevuld met notities uit de les en aanvullingen van het boek. Ze is dus volledig.
Anatomie= studie van de bouw van het menselijk lichaam
Fysiologie= hoe lichaamsfuncties werken
→ Zijn altijd aan elkaar verbonden
Terminologia anatomica= eigen taal
→ Iedereen spreek dezelfde taal en zo is er geen verwarring mogelijk
Basiswetenschappen= door grondige kennis kunnen we beter inzichten krijgen in
ziekteprocessen
Menselijk lichaam:
- 11 orgaanstelsels die samenwerkend zijnen onderling afhankelijk van elkaar
- Het lichaam probeert te streven naar een evenwicht, stabiel intern milieu
(=homeostase) (=doel van deze 11 stelsels streven naar veilige stabiele
werking)
- Homeostatische regulering= aanpassing van de fysiologische processen die
moeten zorgen dat het lichaam in evenwicht blijft (= homeostase)
1) Vaak is het niet in evenwicht en de prikkel wordt gedetecteerd door
receptoren (vb: je hebt het te warm)
2) Besturingscentrum ontvangt en verwerkt de informatie (vb: ontvangt
dat je het te warm hebt)
3) Effector reageert op de signalen van het besturingscentrum en die gaat
de prikkel tegengaan of versterken (vb: je doet een trui uit, lichamelijk
gaan de bloedvaten verwijden)
Hoofdstuk 2: Weefsels
Differentiatie van cellen= cellen kunnen niet alle functies aan dus schakelen we een
gen uit voor specialisatie van de cel
Weefsel= cluster van cellen met dezelfde specialisatie (met specifieke functie)
Histologie= leer van de weefsels
Organen = samenhang van weefsels met eenzelfde specialisatie.
2.1 Inhoud
● De vier soorten weefsel: dekweefsel, bindweefsel, spierweefsel en
zenuwweefsel
- Dekweefsel bekleedt lichaamsoppervlakte, holten en buisvormige
structuren
- De vorm van de cellen en het aantal lagen zijn bepalend voor type
dekweefsel
- Bindweefsel vormt een beschermend structureel raamwerk voor
andere weefseltypen
- De drie typen spierweefsel zijn skelet spierweefsel, hartspierweefsel en
glad spierweefsel
, - Zenuwweefsel reageert op prikkels en geleidt elektrische impulsen
door het hele lichaam
2.2 Vier basis weefsels
1. Dekweefsel
2. Bindweefsel
3. Spierweefsel
4. Zenuwweefsel
2.2.1 Dekweefsel= epitheel
Bestaat uit:
- Lagen cellen die inwendige of uitwendige structuren/ oppervlaktes bekleden
- Klieren (bestaan uit cellen) die producten afscheiden ofwel naar de
buitenwereld (vb: zweet) of naar binnen toe (vb: hormonen)
Kenmerken:
- Structuur= cellen liggen dicht opeengepakt , vrij compact tegen elkaar
- Oppervlakte= een vrij apicaal oppervlakte dat aan
de omgeving ligt of een inwendig compartiment/
transportbuis ligt
→ Heeft gespecialiseerde structuren
= Microvilli op buitenste oppervlakte: vooral
op plaatsen waar opname/afgifte plaatsvindt
zoals het darmstelsel voor transport + sterke
oppervlaktevergroting als er microvilli
aanwezig zijn)
= Trilharen zorgen voor gecoördineerde
beweging voor transport van stoffen (vb:
trilharen in keel die ervoor zorgen dat we
slijmen kunnen ophoesten en uitscheiden)
- Basaalmembraan= verbinding van de weefsels met
de onderliggende structuren
→ Zorgt voor stevige verbinding tussen de weefsels en
bestaat uit een netwerk van eiwit vezels (bevat geen
cellen)
→ Functies: stevigheid en weerstand tegen hervorming EN barrière tegen
verplaatsing eiwitten en andere moleculen vanuit het onderliggende
bindweefsel naar dekweefsel
- Avasculair= er zijn geen bloedvaten aanwezig
→ Nadeel: geen of weinig voedingsstoffen krijgen (wel vanuit dieper gelegen
weefsels)
, - Regeneratie= constante vervanging van cellen doordat ze door de weinige
voedingsstoffen snel afsterven en/of ze raken beschadigd of verloren aan het
blootgestelde oppervlak → permanente vernieuwing is nodig
→ Sommige leven maar 1 dag door mechanische slijtage, MO,... en sommige
veel langer
→ In evenwicht brengen door voortdurende daling van ongedifferentieerde
cellen (stamcellehn of kiemcellen) in de diepste lagen van het dekweefsel
(dicht bij basaalmembraan)
Hoort nimmer echt bij functies wel nog beetje
- Bedekken de huid, transportbuizen die met de buitenwereld in verbinding
staan (vb: spijsverteringskanaal, luchtwegen,...)
- Bedekken ook inwendige holten en transportbuizen (vb: inwendige opp. van
de bloedvaten en het hart) → vermindering wrijving, reguleren van vloeistof
samenstellingen en reguleren van communicatie tussen bloed en weefselvocht
Functies:
1) Fysieke bescherming= beschermen tegen externe invloeden en schadelijke
stoffen → tegen iets dat ons weefsel wilt binnendringen (vb: uitdroging,
schaven, ziekteverwekkers, MO,...)
2) Doorlaatbaarheid reguleren= alle stoffen die het lichaam in en uit gaat moet
doorheen het dekweefsel (toezicht houden over indringers)
→ Sommige zijn goed doorlaatbaar (vb: grote molecuul= eiwit) of sommige
zijn impermeabel (ondoorlaatbaar)
3) Zintuigfunctie= veranderingen in de omgeving waarnemen en doorgeven aan
het zenuwstelsel (vb: tastzintuigen in de diepste laag van de huid reageren
door naastgelegen gevoelszenuwen te prikkelen)
4) Vorming gespecialiseerde klierproducten= epitheelcellen maken
klierproducten aan → kliercellen (in klierepitheel worden altijd klierproducten
gemaakt en die worden ingedeeld aan de hand van de plaats waar ze
worden afgegeven):
- Exocriene klier producten=afgeven van klierproduct an oppervlak
dekweefsel → naar buiten toe (vb: enzymen die naar
spijsverteringskanaal worden afgegeven, zweet,...)
- Endocriene klier producten=afgeven van klierproduct aan de
binnenomgeving, aan het omringend weefsel vocht of bloed (altijd
hormonen → chemische signaalstoffen en reguleren de activiteiten van
andere weefsels, organen en orgaanstelsels) → (vb: in pancreas
gemaakt)
Indeling soorten dekweefsels:
1) Aantal cellagen (twee basale epitheel vormen)
- Eenlagig= epitheel bestaat uit één cellaag die het basale membraan
bedekt
→ Dun, weinig beschermend en kwetsbaar
→ Weinig beschermend dus bevindt alleen op beschermde plaatsen
binnen het lichaam
, → Bekleed inwendige compartimenten en transportbuizen (vb:
bloedvaten, compartimenten van het hart,...)
→ Plaatsen waar dat afscheiding of opname plaatsvindt (vb: bekleding
van het spijsverteringskanaal) → hier heeft de dunne laag een voordeel
want die vergemakkelijken de diffusie van de stoffen die de epitheel
barrière moeten passeren
- Gelaagd= verschillende cellagen die op het basaalmembraan liggen
→ Biedt betere bescherming (ook aan basaalmembraan)
→ Plaatsen waar dat er mechanische of chemische belasting is (vb:
bekleding van mond en anus)
2) Drie celtype celvorm van de buitenste cellaag
- Plaveiselepitheel= dunne afgevlakte cellen waar dat de celkern in het
dikste gedeelte van de cel ligt (zoals een platte pannenkoek)
- Kubisch epitheel= kubisch en zeshoekig vormige cellen (doorsnede →
vierkante cellen) met in het centrum de kern
- Cilindrisch epitheel= de cellen zijn zeshoekig en het zijn grotere en
smallere cellen waar dat de kern in een smalle band bijeen licht dicht bij
de basaalmembraan
Soorten:
1) Eenlagig plaveiselepitheel
- In beschermende gebieden waar opname plaatsvindt of waar wrijving
beperkt is (doordat oppervlakte glad is)
2) Eenlagig kubisch epitheel
- Biedt beperkte mate van bescherming en bevindt zich op plaatsen
waar afscheiding of opname plaatsvindt
- In pancreas worden er buffers en enzyme gescheiden hierdoor
- Bekleding van buizen waardoor klierproducten worden afgevoerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maliduerinck4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
