LEERDOELEN
Je kent:
De gestandaardiseerde, systematische en georganiseerde ABCDE benadering van onderzoek, planning,
uitvoering en evaluatie bij de opvang van de patiënt.
De afwijkende vitale functies en parameters van een trauma patiënt.
De symptomen van een levensbedreigend thoraxletsel
De symptomen van een levensbedreigend buikletsel
De verschillen tussen een stomp- of penetrerend buiktrauma
Je kunt:
uitleggen hoe de symptomen van een levensbedreigend thoraxletsel ontstaan
uitleggen hoe de symptomen van een levensbedreigend buikletsel ontstaan
De urgentie bepalen op de basis van de bevindingen bij het assessment
De juiste interventies bepalen en benoemen
De juiste prioriteiten van de interventies bepalen en benoemen
Op juiste wijze de e ectiviteit van de interventies en toestand van de patiënt evalueren
Met behulp van de SBAR( R) beargumenteren welke arts in consult moet worden geroepen en hoe snel dit
consult moet aanvangen;
De basisbeginselen van Crew Resource Management benoemen en deze toepassen tijdens de opvang van
de patiënt.
ABCDE trauma opvang
Airway – hoge luchtwegen
Hoge obstructie = inspiratoire stridor
Ook subcutaan emfyseem te voelen in hals gebied, soort van bubbeltjesplastic/verse sneeuw
onder je huid.
Slijmvliezen zwellen het meest.
Breathing – lage luchtwegen
Kijk naar centrale cyanose, kijk naar tong en lippen en cap re ll op sternum.
Gestuwde halsvenen komt door rechtse decompensatie.
Eerste parameter die gaat afwijken is ademfrequentie dus belangrijk om hier op te letten, indicatie
voor afblazen (co2 kwijt raken waardoor je minder zuur wordt).
Circulation – circulatie
Voel in hals, pols en lies voor de polsfrequentie.
Disability (Don’t ever forget the glucose) – neurologische status
Exposure – temperatuur/ ontkleden
Auscultatie op 4 punten: mid clavilair in 2e intercostaalruimte, en mid axillair 5e intercostaal. Links
en rechts.
Ziektebeelden??????
Percussie: geluid is dof bij hematothorax (geen lucht eronder), bij spannings pneumothorax is hij
heel hol.
Pneumothorax heeft geen ventiel hij laat schil of deel los waardoor long wat invalt; spannings heeft
wel een ventiel waardoor je als je inademt lucht in holte? Komt dat er niet meer uit gaat bij
uitademen, druk bouwt zo erg op dat alles onder verdrukking komt.
X-thorax: zwart is lucht, wit is vocht (en dus bijv bloed).
Lateralisatie: doen ze links hetzelfde als rechts of is er aan een kant ergens een afwijking.
FAST: face, arms, speech, time (hoe laat begonnen klachten).
ff fi
, Marmering huid bij septische shock??
Thorax en buiktrauma
Hoe zwaarder persoon? is en hoe sneller voorwerp gaat hoe meer kinetische energie er vrij komt.
ONGEVALSMECHANISME
•Kinetische energie (J) = ½ x massa x snelheid²
Hoog Energetisch Trauma (HET): trauma dat ontstaat doordat iemand iets met grote kracht,
snelheid en / of massa tegen zijn lichaam heeft gekregen.
•Val van 2-3x hoger dan de lichaamslengte van het slachto er (kinderen!!)
•Aanrijding van een voetganger met een voertuig met een snelheid groter dan 10 km/h
•Aanrijding in een voertuig met een snelheid groter dan 35 km/h, zonder gordel
•Aanrijding in een voertuig met een snelheid groter dan 45km/h, met gordel
•Een ster in de voorruit, veroorzaakt door de inzittende
•Over de kop geslagen voertuig
•Uit een voertuig geslingerd slachto er
•Vrijgekomen airbags
•Ernstige schade aan buitenzijde van het voertuig
Thoraxletsel:
Mild en lever slaan groot deel bloed op dus als dit letsel heeft kan je grote bloeding hebben. Ook
kan maagzuur in buikholte komen, dit geeft peritoneale prikkeling. Ook darmletsel kan problemen
geven, poep komt in buikholte en dit geeft septische shock, en de lucht kan geduwd worden wat
darmperforatie geeft.
Alvleesklier kan lacereren, je krijgt dan een lekkage van amylase en lipase.
Hart ligt achter het sternum, hier kan ook letsel ontstaan.
Bekkenfractuur geeft blaasschade.
Vaak bij neurologisch letsel zie je priapisme, erectie door schade.
Je kan goed zonder mild, de lever neemt de functie over.
Ook heb je veel bandjes en vaatjes lopen waar schade aan kan ontstaan.
•Direct levensbedreigende thoraxletsels; THE BIG 5
1.Hart tamponade
2.Spanningspneumothorax
3.Open pneumothorax
4.Fladderthorax
5.Massale hematothorax
Heilige volgorde:
- Inspectie
- Auscultatie
- Percussie
- Palpatie
Harttamponade
•Oorzaken;
Ø Trauma: penetrerend of stomp letsel (bijv door hartcontusie).
Ø Anders; pericarditis, infarcering, operatie, hypothyreoïdie, complicatie bij kanker
• Symptomen; Triade van Beck: hypotensie, gestuwde halsvenen en lage hartfrequentie/
gedempte harttonen.
• Behandeling:
Ø pericardiocentese (dikke naald in pericardzakje om bloed eruit te aspireren).
ff ff
Je kent:
De gestandaardiseerde, systematische en georganiseerde ABCDE benadering van onderzoek, planning,
uitvoering en evaluatie bij de opvang van de patiënt.
De afwijkende vitale functies en parameters van een trauma patiënt.
De symptomen van een levensbedreigend thoraxletsel
De symptomen van een levensbedreigend buikletsel
De verschillen tussen een stomp- of penetrerend buiktrauma
Je kunt:
uitleggen hoe de symptomen van een levensbedreigend thoraxletsel ontstaan
uitleggen hoe de symptomen van een levensbedreigend buikletsel ontstaan
De urgentie bepalen op de basis van de bevindingen bij het assessment
De juiste interventies bepalen en benoemen
De juiste prioriteiten van de interventies bepalen en benoemen
Op juiste wijze de e ectiviteit van de interventies en toestand van de patiënt evalueren
Met behulp van de SBAR( R) beargumenteren welke arts in consult moet worden geroepen en hoe snel dit
consult moet aanvangen;
De basisbeginselen van Crew Resource Management benoemen en deze toepassen tijdens de opvang van
de patiënt.
ABCDE trauma opvang
Airway – hoge luchtwegen
Hoge obstructie = inspiratoire stridor
Ook subcutaan emfyseem te voelen in hals gebied, soort van bubbeltjesplastic/verse sneeuw
onder je huid.
Slijmvliezen zwellen het meest.
Breathing – lage luchtwegen
Kijk naar centrale cyanose, kijk naar tong en lippen en cap re ll op sternum.
Gestuwde halsvenen komt door rechtse decompensatie.
Eerste parameter die gaat afwijken is ademfrequentie dus belangrijk om hier op te letten, indicatie
voor afblazen (co2 kwijt raken waardoor je minder zuur wordt).
Circulation – circulatie
Voel in hals, pols en lies voor de polsfrequentie.
Disability (Don’t ever forget the glucose) – neurologische status
Exposure – temperatuur/ ontkleden
Auscultatie op 4 punten: mid clavilair in 2e intercostaalruimte, en mid axillair 5e intercostaal. Links
en rechts.
Ziektebeelden??????
Percussie: geluid is dof bij hematothorax (geen lucht eronder), bij spannings pneumothorax is hij
heel hol.
Pneumothorax heeft geen ventiel hij laat schil of deel los waardoor long wat invalt; spannings heeft
wel een ventiel waardoor je als je inademt lucht in holte? Komt dat er niet meer uit gaat bij
uitademen, druk bouwt zo erg op dat alles onder verdrukking komt.
X-thorax: zwart is lucht, wit is vocht (en dus bijv bloed).
Lateralisatie: doen ze links hetzelfde als rechts of is er aan een kant ergens een afwijking.
FAST: face, arms, speech, time (hoe laat begonnen klachten).
ff fi
, Marmering huid bij septische shock??
Thorax en buiktrauma
Hoe zwaarder persoon? is en hoe sneller voorwerp gaat hoe meer kinetische energie er vrij komt.
ONGEVALSMECHANISME
•Kinetische energie (J) = ½ x massa x snelheid²
Hoog Energetisch Trauma (HET): trauma dat ontstaat doordat iemand iets met grote kracht,
snelheid en / of massa tegen zijn lichaam heeft gekregen.
•Val van 2-3x hoger dan de lichaamslengte van het slachto er (kinderen!!)
•Aanrijding van een voetganger met een voertuig met een snelheid groter dan 10 km/h
•Aanrijding in een voertuig met een snelheid groter dan 35 km/h, zonder gordel
•Aanrijding in een voertuig met een snelheid groter dan 45km/h, met gordel
•Een ster in de voorruit, veroorzaakt door de inzittende
•Over de kop geslagen voertuig
•Uit een voertuig geslingerd slachto er
•Vrijgekomen airbags
•Ernstige schade aan buitenzijde van het voertuig
Thoraxletsel:
Mild en lever slaan groot deel bloed op dus als dit letsel heeft kan je grote bloeding hebben. Ook
kan maagzuur in buikholte komen, dit geeft peritoneale prikkeling. Ook darmletsel kan problemen
geven, poep komt in buikholte en dit geeft septische shock, en de lucht kan geduwd worden wat
darmperforatie geeft.
Alvleesklier kan lacereren, je krijgt dan een lekkage van amylase en lipase.
Hart ligt achter het sternum, hier kan ook letsel ontstaan.
Bekkenfractuur geeft blaasschade.
Vaak bij neurologisch letsel zie je priapisme, erectie door schade.
Je kan goed zonder mild, de lever neemt de functie over.
Ook heb je veel bandjes en vaatjes lopen waar schade aan kan ontstaan.
•Direct levensbedreigende thoraxletsels; THE BIG 5
1.Hart tamponade
2.Spanningspneumothorax
3.Open pneumothorax
4.Fladderthorax
5.Massale hematothorax
Heilige volgorde:
- Inspectie
- Auscultatie
- Percussie
- Palpatie
Harttamponade
•Oorzaken;
Ø Trauma: penetrerend of stomp letsel (bijv door hartcontusie).
Ø Anders; pericarditis, infarcering, operatie, hypothyreoïdie, complicatie bij kanker
• Symptomen; Triade van Beck: hypotensie, gestuwde halsvenen en lage hartfrequentie/
gedempte harttonen.
• Behandeling:
Ø pericardiocentese (dikke naald in pericardzakje om bloed eruit te aspireren).
ff ff
