Dit document bevat een uitgebreide en duidelijke samenvatting van het boek Economie de gebruiksaanwijzing van Chang H1 t/m 6 H. Hierin worden o.a. de onderwerpen economische ontwikkeling, industrialisatie en werk in de economie besproken. Maar ook duurzaamheid en circulariteit. De financiële sys...
Hoofdstuk 1
Kapitalisme en productie 1
Groei en ontwikkeling
Economische groei en economische ontwikkeling
Voorbeeld Equatoriaal-Guinea (citaten uit de tekst)
- Wat Equatoriaal-Guinea anders maakt dan deze voorbeelden is dat zijn groei niet is bereikt
door een toename in het vermogen om te produceren, maar door regel recht hulpbronnen.
- Hoewel het een extreem voorbeeld is, illustreert het scenario van Equatoriaal-Guinea
duidelijk dat economische groei, dat wil zeggen de toename van de output (of inkomsten),
niet hetzelfde is al economische ontwikkeling.
- Er is geen algemeen aanvaarde definitie van economische ontwikkeling, maar ik definieer het
als een economisch groeiproces dat is gebaseerd op de toename van de productieve
vermogens van een economie: het vermogen om haar productieactiviteiten te organiseren,
en belangrijker nog, te transformeren.
Economieën met een laag productief vermogen
- Als een economie een laag productief vermogen heeft en afhankelijk is van natuurlijke
hulpbronnen of van producten die met goedkope arbeid worden gemaakt, zijn de inkomsten
niet alleen laag, maar kan men er evenmin zeker van zijn dat op de lange termijn dat wat er
wordt geproduceerd nog dezelfde waarde zal hebben als nu.
- Bovendien kunnen landen met een superieur productief vermogen zelfs substituten voor
natuurlijke hulpbronnen ontwikkelen, waardoor het inkomen van landen die op de export
ervan drijven enorm kan dalen.
Technologisch ontwikkelen basis van economische ontwikkeling
- In het begin werden nieuwe technische ontwikkelen vaak bedacht door individuele visonairs.
Heirdoor zijn veel van die ontwikkeling bekend geworden onder hun naam.
- Maar toen vanaf de negentiende eeuw de technologieën steeds ingewikkelder werden,
waren steeds minder uitvindingen het idee van één persoon. Bedrijven begonnen R&D
afdelingen op te richten om nieuwe technologieën te ontwikkelen in hun
bedrijfslaboratorium. Rond die tijd begonnen ook overheden actief te investeren in de
ontwikkeling van nieuwe technologieën door de oprichting van openbaren
onderzoeksinstellingen of door subsidiëring van R&D activiteiten in de private sector.
- Tegenwoordig: technologische vernieuwingen = collectieve inspanning
Het belang van arbeidsorganisatie
- Naast de technologische ontwikkelingen is een verhoging van het productief vermogen ook
toe te schrijven aan de verbetering in organisatorische vaardigheden-
managementtechnieken.
- Begin negentiende eeuw: arbeiders aan de assemblagelijn
- Eind negentiende eeuw: assemblagelijn + lopende band (door de lopende band konden de
kapitalisten het werktempo aangeven)
- Voor industrietakken, waarin een continu lopende band bepaalt wie wat doet en hoe snel,
zijn verbeteringen in de organisatie van de arbeid een belangrijk instrument voor
productiviteitsverhogingen geweest, zoals de opstelling van verschillende machines, de
selectieve toewijzing van taken aan bepaalde arbeiders, de opslagplaats van onderdelen en
halfproducten.
, Opkomst fordische of de massaproductie
- Behalve een efficiëntere organisatie van het arbeidsproces zijn er ook pogingen ondernomen
om de werknemers zelf efficiënter te maken.
- Taylorisme: Taylor betoogde dat het productieproces moest worden opgedeeld in zo
eenvoudig mogelijke taken en dat wetenschappelijke analyse van het arbeidsproces moest
vaststellen wat de meest effectieve methode was om die taken uit te voeren, die vervolgens
aan de werknemers moest worden onderwezen. Om die reden spreekt men ook wel van
wetenschappelijk bedrijfsvoering
- Door de lopende band en het taylorisme te combineren ontstond het systeem van
massaproductie.
- Massaproductie: het idee is dat er op de productiekosten bezuinigd kan worden door een
grote hoeveelheid gestandaardiseerde producten te produceren met standaardonderdelen,
gespecialiseerde machines en een lopende band.
- Bij massaproductie hoort een massamarkt en daarbij hoge lonen. Voorbeeld: ford
Het systeem van lean production
- Producten worden just-in-time voor de productie geleverd. Hierdoor kunnen
inventariskosten geëlimineerd worden.
- Verder wordt door samenwerking met de toeleveranciers de kwaliteit van de geleverde
onderdelen verhoogd (de zogenoemde “zero defect-beweging”), waardoor de noodzaak van
correcties en aanpassingen aan het eind van de productielijn enorm afneemt.
- Er worden ook machines gebruikt die snelle omschakelingen tussen verschillende modellen
mogelijk maken
- Werknemers beheersen meerdere vaardigheden en krijgen ruimte voor initiatief en
medezeggenschap in het productieproces en kunnen ze voorstellen voor kleine technische
verbeteringen doen.
Productieve vermogens die het bedrijfsniveau overstijgen zijn ook belangrijk
- Het productieve vermogen wordt ook nog bepaald door de overheid, universiteiten,
onderzoeksinstellingen en opleidingsinstituten. Dit doen ze door nieuwe technologische
ideeën en geschoolde werknemers.
- Het productieve vermogen van een economie als geheel wordt ook bepaald door de
effectiviteit van economische instituties.
De echte wereld in cijfers
Groeicijfers in het algemeen of per hoofd
- Als je met groeicijfers te maken krijgt, moet je altijd nagaan of je met algemene cijfers van
doen hebt of met de groei per hoofd. Voor een korte periode zullen er niet veel verschillen in
zitten, maar over een lager termijn kan er grote verandering in zitten.
De kracht van samengestelde cijfers
- De groeicijfers die wij hanteren zijn samengestelde cijfers, wat betekend dat de verhoogde
output van elk jaar aan de bestaande output wordt toegevoegd.
- Het gebruik van samengestelde groeicijfers betekend dat wat een relatief klein verschil in
groei kan lijken, tot een groot verschil kan leiden als het over een voldoende lange tijd wordt
volgehouden.
- Als je het groeicijfer van een land kent en je wilt weten hoelang het duurt voordat de
omvang van de economie is verdubbeld, deel je zeventig door dat groeicijfer.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenaverdonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
