Samenvatting
Samenvatting Thema's Maatschappijleer lesboek Havo 5 2017/2018 Parlementaire Democratie H1 t/m H9 figuren
Thema's Maatschappijleer lesboek Havo 5 2017/2018 Parlementaire Democratie H1 t/m H9 figuren
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 17 pagina's
Voorbeeld 2 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
16 beoordelingen
Door: mandywester • 2 jaar geleden
Door: nandasabine • 3 jaar geleden
Door: hschaijik • 3 jaar geleden
Door: martijnhenry • 3 jaar geleden
Door: florinewasscher • 3 jaar geleden
Door: michieldeweger • 4 jaar geleden
Door: ottjesiza • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Thema’s Maatschappijleer 5 havo schooljaar 2017/2018Parlementaire democratie
H1 Wat is democratie?
Politiek: Het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
Politici nemen besluiten op gebied van:
- Welvaart, zoals de zorg voor voldoende banen voor jongeren.
- Volksgezondheid, zoals het wegwerken van wachtlijsten voor ziekenhuizen.
- Infrastructuur, zoals aanleg en onderhoud van bruggen, wegen en dijken.
- Onderwijs, zoals het veranderen van de exameneisen voor havo en vwo.
- Buitenlandse betrekkingen, zoals het uitzenden van militairen voor een vredesmissie.
- Openbare orde en veiligheid, zoals het inzetten van meer politieagenten voor de bestrijding
van criminaliteit.
Hiervoor betalen we belasting.
Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de
politieke besluitvorming.
Referendum: Kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek vraagstuk of
wetsvoorstel.
Nederland heeft een indirecte democratie en geen directe democratie. Een indirecte democratie
betekent dat het volk niet zelf de beslissingen neemt, maar ze laten dit over aan gekozen
vertegenwoordigers in het parlement. Ze noemen dit ook weleens een parlementaire democratie.
Kenmerken van een parlementaire democratie:
1. Burgers hebben politieke grondrechten:
- Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en verkozen te worden.
- Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
2. Over de politieke besluitvorming staan belangrijke regels in de grondwet:
- De regering en het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
3. Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie ook rekening met de rechten van
minderheden. Hierdoor kunnen grondrechten niet zomaar worden afgeschaft, ook niet als de
meerderheid dat zou willen.
4. Er is persvrijheid. Journalisten bepalen zelf waar ze over berichten en op welke manier ze dat
doen. Ze hebben dus geen toestemming nodig van de overheid.
Sinds 1848 in Nederland ligt de macht niet meer bij de koning maar bij gekozen
volksvertegenwoordigers.
1917 – Algemeen kiesrecht voor alle mannen, dus niet alleen de rijkere mannen meer.
1919 – Algemeen kiesrecht voor vrouwen.
Dictatuur: Alle macht ligt in handen van één persoon of een kleine groep mensen.
Naast alleenheerschappij van personen zijn er ook dictaturen die gebaseerd zijn op ideologie, in die
landen heeft de communistische partij alle macht en hebben burgers weinig tot geen individuele
vrijheden.
Fascisten: Sterk nationalistische mensen die de democratie afwijzen. Ze kiezen liever voor sterke
leiders die zelfstandig besluiten nemen zonder naar de bevolking te luisteren.
, Religieuze dictatuur: De machtsuitvoering is volledig gebaseerd op de religie. Het volk kiest er
weliswaar een parlement en de president, maar voor alle politieke besluiten is goedkeuring nodig van
niet-gekozen geestelijke leiders.
Militaire dictatuur: Het leger heeft alle macht.
Dictaturen komen meestal tot stand na een staatsgreep waarbij een dictator met behulp van het
leger de macht grijpt.
Kenmerken dictatuur:
- Een machtenscheiding ontbreekt, want alle macht is in handen van één persoon of kleine
groep. Burgers hebben hierdoor te maken met willekeur van de machthebber(s). Als ze zich
slecht behandeld voelen door de overheid, heeft het geen zin om naar de rechter te stappen,
want er is geen onafhankelijke rechterlijke macht.
- De grondrechten worden niet gerespecteerd. Burgers hebben geen vrije meningsuiting en
geen mogelijkheid om te protesteren tegen overheidsbesluiten. Critici en politieke
tegenstanders lopen de kans om gemarteld, gevangen, of zelfs vermoord te worden.
- Er bestaat geen vrije pers. Journalisten komen in de problemen als ze kritisch berichten over
de machthebbers. Er is vaak censuur (= Het tegenhouden of verbieden van publicatie van
bepaalde informatie).
- Oppositiepartijen zijn vaak verboden. Omdat ze kans lopen gearresteerd te worden.
- Er is een grote politieke rol voor de militairen. Om het verzet van het volk te kunnen
onderdrukken.
- Er is meestal sprake van verkiezingsfraude. Om zeker te zijn van winst frauderen ze met de
uitslag, en verbieden ze andere partijen of intimideren kiezers.
- De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen over zaken zoals werkgelegenheid,
onderwijs en gezondheidszorg, want er is nauwelijks/geen oppositie.
Groen: Democratisch
Rood: Dictatuur
Volwaardige democratie: Canada, Zweden, Noorwegen, Finland, Zwitserland, Australië en Nieuw-
Zeeland.
Volledige dictatuur: Turkmenistan, Oezbekistan, Noord-Korea, Saudi-Arabië, Tsjaad, Centraal
Afrikaanse Republiek.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GPMEXAMENS. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 65507 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen