Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou MAX 2020 5 havo lob A - Biologie
Uitgebreide samenvatting van thema 3
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting BiologieThema 3
Basisstof 1: Voedingsstoffen
- Alles wat je eet op drinkt zijn voedingsmiddelen.
o Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen.
Tekort aan voedingsstoffen kan ziektes veroorzaken.
Gebruik voedingsstoffen:
Brandstoffen: voedingsstoffen die energie leveren voor de dissimilatie.
Bouwstoffen: voedingsstoffen die worden gebruikt voor de vorming van
organische moleculen bij de voortgezette assimilatie.
o Voedsel bevat ook nog voedingsvezels.
- Zes groepen voedingsstoffen:
o Eiwitten (proteïnen: ketens van enkele tientallen tot meer dan duizend aminozuren.
In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen uit het voedsel gesplitst in
afzonderlijke aminozuurmoleculen, die worden opgenomen in het bloed.
Bij de eiwitsynthese worden de aminozuren in de cellen weer aan elkaar gekoppeld
tot eiwitmoleculen.
Er komen bij mensen 20 verschillende soorten aminozuren voor.
12 daarvan kunnen mensen zelf maken als ze niet voldoende in het voedsel
voorkomen.
- Dit gebeurt in de lever
8 daarvan zijn essentiële aminozuren, deze moeten in het voedsel
voorkomen.
Functies:
Bouwstoffen van cellen en weefsels
Tussencelstof (collageen, kraakbeen)
Transport van stoffen (transporteiwitten)
Celcommunicatie (signalen overbrengen; hormonen, neurotransmitters)
Chemische reacties (katalyseren m.b.v. enzymen)
Een teveel aan opgenomen eiwitten wordt niet opgeslagen, maar omgezet in glucose
en verbrand.
o Koolhydraten (sachariden):
Functies:
Brandstoffen
Bouwstoffen (DNA, ATP, in celmembranen)
Een teveel aan opgenomen koolhydraten wordt door insuline omgezet in glycogeen,
dat als reservestof wordt opgeslagen in de lever en de spieren.
Een deel wordt ook omgezet in vet en opgeslagen onder de huis.
Soorten koolhydraten:
Monosachariden: glucose, fructose
Disachariden: sacharose
Polysachariden: zetmeel, glycogeen
o Voedingsvezels: koolhydraten die niet worden verteerd door enzymen van de mens.
, Zijn afkomstig uit de celwanden van plantaardige voedingsmiddelen.
Een deel van de voedingsvezels kan in de dikke darm wel worden afgebroken door de
enzymen van bacteriën
o Vetten (lipiden):
Vetmolecuul is opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen.
Verzadigde vetzuren bevatten geen dubbele bindingen
Enkelvoudige onverzadigde vetzuren bevat één dubbele binding
Meervoudige onverzadigde vetzuren bevatten twee dubbele bindingen
- Onverzadigd --> gezond; oliën
- Verzadigd --> ongezond; vetten
Je lichaam kan glycerol en de meeste vetzuren vormen uit andere organische stoffen.
Sommige onverzadigde vetzuren moeten in het voedsel voorkomen, dat zijn
de essentiële vetzuren.
Functies:
Brandstof
Warmte-isolerende functie (dit doet het vet onder de huid)
Bouwstoffen (fosfolipiden vormen een belangrijk bestanddeel van
membranen) --> fosfolipiden zijn vetachtige stoffen.
Oplosmiddel (voor sommige vitaminen; A, D, E en K)
Cholesterol: vet dat je voor een klein deel binnenkrijgt via je voeding.
Wordt voor een groot deel aangemaakt door je lever.
Komt voor in celmembranen.
Wordt gebruikt bij de productie van hormonen, gal en vitamine D.
o Water:
Organismen bestaan voor het grootste deel uit water --> 60%
Functies:
Bouwstof (lichaamscellen)
Oplosmiddel
Transportmiddel
Bepaalt de osmotische waarde van de vloeistoffen in het lichaam
- Dit doet water samen met de opgeloste stoffen.
o Mineralen (zouten): anorganische stoffen zoal calcium, fosfor, kalium en natrium.
Functie:
Bouwstoffen (bijv. calcium en fosfor in de tussencelstof van beenweefsel)
Spoorelementen: mineralen die in kleine hoeveelheden in het voedsel aanwezig zijn.
Zijn vaak bestanddelen van enzymen en hormonen.
o Vitaminen: organische stoffen die nodig zijn om processen in je lichaam goed te laten
verlopen.
Vitaminen kunnen niet worden gevormd door je lichaam, maar moeten in je voedsel
aanwezig zijn.
Sommige vitaminen zijn aanwezig in je voedsel als provitamine.
- Uit provitaminen kan je lichaam zelf vitaminen vormen.
Alleen vitamine K kan zelf worden gevormd door je lichaam.
Veel vitaminen zijn ook bestanddelen van enzymen, en zijn dus nodig voor het goede
verloop van stofwisselingsreacties.
Bij gebrek aan vitaminen ontstaan gebrekziekten.
Basisstof 2: Het verteringsstelsel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rubenveden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen