In dit document staan alle aantekeningen van de hoorcolleges slides (en aanvulling op wat in de werkgroepen is gezegd). Daarnaast staan er enkele toevoegingen in van het boek (alleen bij kwalitatief, deel 1) en toevoegingen uit de app Grasple.
Kennismaken met onderzoeksmethoden en statistiek
Inleiding wetenschappelijk onderzoek
Bronnen van informatie:
- Intuïtie
- Ervaring
- Autoriteit
- Wetenschap belangrijkste bron
Kenmerken wetenschappelijk onderzoek
1. Empirisch (gebaseerd op systematische waarnemingen)
2. Controleerbaar (peer review)
3. Probabilistisch (er is altijd een kans dat uit de specifieke onderzoeksgroep een andere
uitkomst komt dan in de gehele samenleving. Het is altijd op basis van een kans. Dat het in de
ene groep gebeurt betekent niet dat het in een andere groep ook gebeurt)
Gedragsreactie wordt beïnvloed door omgevingsfactoren en persoonlijke kenmerken.
Theorie/idee onderzoeksvragen onderzoeksontwerp hypothesen data verzameling
data analyseren
Na de analyse 2 opties:
1. Data ondersteunt theorie, leidt tot versterking van de theorie
2. Data ondersteunt theorie niet, leidt tot herziening van de theorie of een verbeterd
onderzoeksontwerp
In beide opties willen we dat publiceren
Stress-theoretisch model van Hosman: positieve en negatieve persoonlijke omgevingsfactoren
worden in verband gebracht met hoe een persoon de situaties ervaart
- Aantal sociale contacten
- Inhoud van ontmoetingen
- Frequentie van ontmoetingen
Pagina 1 van 42
,Kenmerken van goede wetenschappelijke theorie:
1. Ondersteund door data (data uit wetenschappelijk onderzoek)
2. Falsifieerbaar (een theorie moet weerlegd kunnen worden aan de hand van verzamelde
gegevens)
3. Spaarzaam (parsimonious, als een eenvoudige theorie volstaat, is het niet nodig om deze
complexer te maken)
In wetenschappelijk onderzoek zijn er soorten onderzoeksvragen:
1. Fundamenteel (basic), nieuwe kennis vergaren in algemene zin in plaats van een specifiek
voorbeeld. Deze onderzoekers genereren basiskennis.
2. Toegepast (applied), toetsen van een praktijkvoorbeeld
3. Translational, een dynamische brug van fundamenteel onderzoek naar toegepast onderzoek.
Vaak wordt er iets ontwikkeld of getest (bijv. een nieuw medicijn).
De onderzoeksvraag leidt tot een onderzoeksontwerp:
- Wat voor soort empirische gegevens worden verzameld
- Zijn de gegevens kwalitatief of kwantitatief
- Hoe worden de gegevens verzameld
- Bij wie worden empirische gegevens verzameld en op welke manier?
- Sociale fenomenen te begrijpen vanuit hun natuurlijke context
- Om empirische patronen te vinden
- Die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming (nieuwe theorie ontwikkelen of een
bestaande theorie uitbreiden/aanpassen)
Patronen in:
- Gesproken of geschreven teksten
- Observaties van gedrag en interacties
- Beeldmateriaal
Pagina 2 van 42
,Kenmerken kwalitatief onderzoek
1. De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de respondent
2. De onderzoeker heeft een contextuele benadering (houdt in dat men rekening houdt met de
bredere omgeving en factoren die van invloed zijn op een situatie)
3. Het perspectief van de respondenten staat centraal
4. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker
- de sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit
- naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande theorieën
aanpassen
SPI(C)E:
- Setting waar, in welke context?
- Perspective/Population wie?
- Interest wat? specifiek
- Comparison vergeleken met wie/wat?
- Evaluation met welk resultaat? overkoepelend
Kwalitatief interview
- Als je geïnteresseerd bent in een bredere beleving van mensen
- Kan je doorvragen met vragen die je normaal niet had gedacht
- Gesprek over ideeën, motieven, ervaringen. Gedragingen met betrekking tot een sociaal
fenomeen
- Geïnterviewde is informant (mensen die informatie kan verschaffen met kennis) of een
respondent (overkoepelend)
Focusgroep
- Onderzoekers geïnteresseerd in de interactie tussen mensen in een groep
Dit maakt anonimiteit en vertrouwelijkheid lastiger te waarborgen
- Onderwerp is vaak meer specifiek en wordt in detail op ingegaan
- Kan erg geschikt zijn voor wanneer je wil dat mensen elkaar tot andere ideeën brengen
- Moderator zorgt ervoor dat iedereen zijn mening kan geven zodat je van alle perspectieven
informatie krijgt (de interviewer)
- Meestal wil je 6-10 personen
De interviewer heeft de taak van moderator
- Stelt de vragen die de onderzoeker heeft geformuleerd
- Zorgt ervoor dat het gesprek niet teveel afdwaalt van het bedoelde onderwerp
- Zorgt ervoor dat iedereen de kans krijgt om actief deel te nemen aan het gesprek
De onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling. Hij kan twee rollen aannemen:
Pagina 3 van 42
, 1. Participant: aanwezig bij de dataverzameling (bijv. eerst een vertrouwensband creëren voor
het interview)
2. Buitenstaander: onbekende, machtsrelatie
Nadenken over welke methoden want rol die je aanneemt maakt uit voor de antwoorden die
je krijgt.
In hoeverre liggen inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties vooraf vast:
Populatie: alle mensen die in de doelgroep vallen waarin je geïnteresseerd bent
Steekproef: een subgroep uit de populatie waarbij de data wordt verzameld en daar komen dan
bepaalde resultaten uit die als uitspraak zouden moeten doen over de hele populatie.
- Aselecte steekproef: als er subjecten geheel willekeurig uit de populatie worden getrokken,
er is dus sprake van een toevalsbasis.
- Selecte steekproef: de subjecten maken deel uit van het selectieproces en er is dus geen
sprake van willekeur. Onderzoekers willen vaak dat alle ‘redenen’ ongeveer even vaak in de
steekproef voorkomen zodat ze een goed beeld vormen
Case study logic: de onderzoeker gaat op zoek naar specifieke individuen die belangrijke informatie
kunnen geven (elk specifiek verhaal is waardevol en draagt bij aan beter begrip). Ze zoeken vaak
verschillende soorten gegevens om het onderwerp zo goed mogelijk in kaart te krijgen
Sample for range: onderzoeker gaat opzoek naar een zo breed mogelijke scala aan ervaringen
Soorten steekproeven
- Gemaksteekproef: de onderzoeker gebruikt participanten die eenvoudig te bereiken zijn
- Quota steekproef: een gemakssteekproef met een voorwaarde voor aantallen binnen
groepen
- Sneeuwbal steekproef: een vorm van doelgerichte steekproef waar de onderzoeker de
deelnemers vraagt een of meer anderen aan te bevelen
- Sequentiële steekproef: criteria waaraan respondenten moet voldoen worden tijdens het
onderzoek aangepast.
- Doelgerichte steekproef (purposive sample): Participanten die voldoen aan hele specifieke
voorwaarden
Pagina 4 van 42
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanwijnenesmee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
