Blok 1 ‘De Nederlandse gezondheidszorg’ K | TG5
2023/2024
Tentamen 2 november Kennis
Gezondheidsrecht
TG1 Inleiding in het (gezondheids)recht
KC1 Wat is recht
- Het gaat over rechtvaardigheid = juist en eerlijk handelen
Moreel handelen = correct en wenselijk – normen en waarden
- Set van regels = product van wetgeving
- Rechtsbeginselen = geven zin en betekenis aan rechtsregels
o Gelijkheidsbeginsel = gelijke gevallen gelijk behandelen
o Vertrouwensbeginsel = gerechtvaardigde verwachtingen over de toekomst en
rechtpositie te beschermen
o Recht zelfbeschikking = recht op zorg
Recht = object van rechtsgeleerdheid
Functies en nut
- Ordening
- Correctie / handhaving
- Biedt veiligheid en bescherming tegen gedrag dat gezondheid, welzijn en goed aantast
- Zet omgangsvormen uiteen
Uitdrukking morele en culturele waarden – regelend – geschilbeslechting – maatschappelijke
ontwikkelingen – veiligheid – zekerheid – ruimte voor vooruitgang – bescherming
Eigenschappen recht
- Instrumenten = rechtsfiguren = aanbod, overeenkomst, besluit
- Redeneren en consistentie (weinig statistiek en kwantiteit)
- Interpretatie en taalgerichtheid
- Fundament van rechtsbeginselen vs. bottom-up (vanuit casuïstiek)
KC2 Indeling van het recht
Nationaal = binnen NL grenzen door NL (publiek en privaat)
Internationaal = internationaal publiek / privaat = tussen staten
- Verdrag tussen staten = publiek rechterlijke overeenkomst – werken soms nationaal door –
ieder verbindende bepaling
Supernationaal = overkoepelende organisatie
Publiekrecht = op de staat van toepassing – gaat tussen overheid en maatschappij – staats, bestuurs-
en strafrecht
Privaatrecht = op burgers onderling van toepassing
Staatsrecht = inrichting en bevoegdheden van de staat
Bestuursrecht / administratiefrecht = regels die de overheid in het verkeer met de burger in acht
moet nemen – beveiliging voor burger
Strafrecht = handhaving openbare orde, bescherming gedragingen welke sancties – Gaat vooral
om handhaving van gedragsnormen
Privaatrecht = drager van de rechten en plichten – natuurlijk persoon of rechtspersoon – BW
Boek 1 = personen en familie Boek 2 = rechtspersonen Boek 3 = vermogensrecht
Boek 6 = verbintenissen Boek 7 = bijzondere overeenkomsten
1
Classification:
Internal
, Blok 1 ‘De Nederlandse gezondheidszorg’ K | TG5
2023/2024
Materieel recht = inhoudelijke regels – verhoudingen ordenen
Formeel recht = procesrecht – vormvoorschriften – spelregels – wijze waarop materieel recht wordt
gehandhaafd
Dwingend recht = regels waar je niet van mag afwijken – belagen of waarden boven vrijheid – nietig =
nooit geweest
Regelend recht = afwijken of buiten toepassing van regels door eigen regeling = aanvullend recht
Civiel recht = conflicten tussen burgers onderling, tussen burgers en bedrijven of tussen bedrijven
onderling
Zorgverleningsrecht = WBGO, WBIG, WKKGZ, BW
Zorgverzekeringsrecht = Zvw, Wlz, toelating zorginstellingen
Zorgfinanciënrecht = Zvw
KC3 Rechtsbronnen
Positief recht = welke rechten op het moment gelden
Rechtsbeginselen
- Niet geschikt als richtlijn of maatstaf
- Niet onmiddellijk betrekking op menselijke gedragingen
- Geven zin en betekenis aan rechtsregels
Wetten
- Algemeen verbindende voorschriften (Algemene maatregel van bestuur)
- Ministeriële regeling
- Provenciale ordening = voorschriften
- Gemeentelijke verordening
Volkenrechtelijke verdragingen en besluiten
Vooral VN en RvE (en EU)
- Universele Verklaring van de Rechten van de Mens = moreel
- Het Verdrag van bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden =
EVRM
- Internationaal Verdrag Burgerlijk en Publieke Rechten = IVBPR
- Internationaal Verdrag Economische, Sociale en Culturele rechten = IVESCR
- Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) = door EU
Jurisprudentie = geheel van gerechtelijke oordelen over de uitleg van toepasselijkheid van wettelijke
verdragen die naar aanleiding van een concrete beslissingen worden geformuleerd – uitleg van
wetgeving
Gewoonte zoals gebruikelijke zorg – maatschappelijke verwachting
Doctrine = gezaghebbende en consistente uitleg van regels en beginselen
Richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels
Inleiding in het Nederlandse Recht – Hoofdstuk 1
1 ~ Inleiding
Rechtsregels = menselijke gedragingen te ordenen en daarmee ook te uniformeren, doordat ze voor
iedereen gelijkelijk van kracht zijn.
De inhoud vloeit voort uit algemeen aanvaarde opvattingen over goed en kwaad en uit de behoefte
aan een doelmatige ordening van de maatschappij. De rechtsregels bevorderen een zekere
gerechtigheid.
2
Classification:
Internal
, Blok 1 ‘De Nederlandse gezondheidszorg’ K | TG5
2023/2024
Doel van het recht is het gedrag van mensen in hun onderlinge verkeer te ordenen en te uniformeren,
waarbij vanuit een perspectief van een rechtvaardige samenleving ieders belangen zo veel mogelijk
worden gerespecteerd en veiliggesteld.
De regels worden gehandhaafd, er wordt toezicht uitgeoefend op de niet-naleving en conflicten
kunnen aan een rechter worden voorgelegd.
2 ~ De rechtsbronnen
Recht = het geheel van geldende rechtsregels = positief recht = objectief recht
Recht = een aan het objectieve recht ontleende, individuele bevoegdheid.
Natuurrecht = recht dat voor iedereen geld ongeacht plaats en tijd omdat het door de natuur
is gegeven. Gaat om universele waarden en normen die zijn voortgekomen uit de natuur
zonder dat de mens daaraan te pas is gekomen.
De rechtsregels van het objectieve recht ordenen de verhouding tussen personen door aan
hen bevoegdheden en verplichtingen toe te kennen.
Subjectief recht = de bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een regel van
objectief recht ontleent.
Rechtsbronnen zijn de bronnen waaruit het geldend recht als het ware voortvloeit. Het gaat
om de vorm van rechtsregels, niet om de inhoud.
1. De wet
2. Jurisprudentie (= de rechtspraak). Als er een regel ontbreekt, maakt de rechte een
nadere regel of formuleert hij een nieuwe regel. Als andere rechters deze ook
toepassen is er sprake van rechtersrecht.
3. De gewoonte
4. Verdragen en sommige besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
3 ~ Nationaal en internationaal recht
Soevereiniteit = Bevoegdheid van elk land de eigen rechtsorde vast te stellen en te
onderhouden.
Het nationaal recht = de overheid heeft de exclusieve bevoegdheid tot wetgeving, bestuur en
rechtspraak. Alleen binnen een nationale staat van kracht.
Volkenrecht = rechtsregels over het verkeer tussen staten onderling en het verkeer tussen
staten en volkenrechtelijke organisaties – voornamelijk verdragen, besluiten van
volkenrechtelijke organisaties en regels van gewoonterecht.
Verdrag = schriftelijke, bindende regeling tussen staten onderling of tussen staten en
volkenrechtelijke organisaties.
Verdragen die ingrijpen in de soevereiniteit van de aangesloten verdragen = verdragen met
rechtstreekse werking
- EVRM = Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
vrijheden
Monistisch systeem = rechtsregels uit een verdrag kunnen deel uitmaken van het nationale
recht zonder dat eerst omzetting in nationaal recht nodig is.
3
Classification:
Internal
, Blok 1 ‘De Nederlandse gezondheidszorg’ K | TG5
2023/2024
Het geheel van rechtsregels die afkomstig zijn van de Europese Unie wordt het Europees
Unierecht of het recht van de Europese Unie genoemd.
4 ~ Materieel en formeel recht
Materieel recht = regels die betrekking hebben op de rechten en plichten van personen in
hun onderling verkeer – gericht op de inhoud.
Formeel recht = regels over de wijze van procederen bij de rechter
5 ~ Rechtsgebieden
5.1 Het staatsrecht
Bevat de regels die betrekking hebben op de organisatie van de Staat en zijn organen en op
de bevoegdheden van die organen. Daarnaast ook de verhouding van de burgers tot de Staat
en de mogelijkheden die de burgers hebben om invloed uit te oefenen op het functioneren
van de diverse staatsorganen.
- Wettelijk fundament van het staatsrecht gevormd door de Grondwet.
5.2 Het bestuursrecht
Gaat over de juridische bestuursactiviteit van de overheid. De belangrijkste wettelijke
regeling van het bestuursrecht is de Algemene wet bestuursrecht.
De rechtsverhouding tussen overheid en burger staat centraal.
Beschikking = een besluit van een bestuursorgaan over een individueel geval.
5.3 Het strafrecht
Het bedreigt bepaalde gedragingen met straf.
Het materiële strafrecht is neergelegd in het Wetboek van Strafrecht / Wegenverkeerswet /
Opiumwet/ Wet wapens en munitie.
Strafprocesrecht is vastgelegd in het Wetboek van Strafvordering.
5.4 Het burgerlijk recht
Heeft de juridische betrekkingen tussen personen onderling tot onderwerp. Geregeld in het
Burgerlijk Wetboek (BW)
- Personen- en familierecht regelt alle persoonlijke betrekkingen binnen en buiten het
gezin.
- Rechtspersonenrecht is een juridische samenwerkingsvorm die zelfstandig aan het
rechtsverkeer kan deelnemen.
- Vermogensrecht is het geheel van regels over het vermogen van een persoon.
5.5 Het arbeidsrecht en het sociaal zekerheidsrecht
Is het geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de arbeidsverhouding van personen
die in loondienst werkzaam zijn.
Belangrijke onderwerpen zijn de arbeidsovereenkomst, arbeidsomstandigheden, collectief
overleg, de collectieve arbeidsovereenkomst, staking en medezeggenschap.
6 ~ Publiekrecht en privaatrecht
4
Classification:
Internal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marilnepeekstok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
