Dit zijn mijn hoorcollege aantekeningen van de laatste hoorcollege's van Hersenen & Gedrag. Dit behoort tot de tentamenstof voor het tweede deeltentamen. Succes met leren!
Hoorcollege 8 tm 12 aantekeningen Hersenen & Gedrag
Voorschouw slaap
Wat is slaap? Periodieke (reversibele) toestand van verminderde reactiviteit t.o.v. externe
stimuli. Verschilt per soort, individu en stimulus.
De functie van slaap
- Energiebesparing
Daling O2-verbruik, HR, stofwisseling
- Fysiek herstel
Diepe slaap stimuleert immuunsysteem
Meer eiwitproductie dan eiwitafbraak
- Geheugenconsolidatie
Diepe slaap verbetert het geheugen
Slaap en biologisch ritme
Slaap is niet los te zien van waak: slaap-waak afwisseling in een ongeveer 24-uursritme
(circadiaan).
Functioneren overdag hangt af van slaapkwaliteit/kwantiteit ’s nachts en omgekeerd.
Wat is er per se nodig voor het creëren van een ritme?
- De biologische klok -> nucleus suprachiasmatic nucleus
In mensen: 24.2 dus net iets meer dan een dag. Via licht zorgen we voor
synchronisatie met de buiten wereld. Licht is de belangrijkste zeitgeber.
Synchronisatie vs. freerunning
Zeitgeber (“tijdgever”) = externe cue waarop het endogene circadiane ritme kan
synchroniseren.
Freerunning ritme = endogeen ritme zonder koppeling met de externe wereld.
Klok kan verschillen per persoon (chronotypen = onze biologische klok)
Nachtuilen: laat naar bed, laat wakker
Leeuwerikken: vroeg naar bed, vroeg wakker
De genetica achter chronotypen
- Negatieve feedback loop: eiwitten (period, timeless) inhiberen hun eigen DNA-
transcriptie. Eiwitten remmen hune eigen productie. Omdat ze hun eigen productie
remmen verschillen in eiwitefficiëntie veranderen transcriptiekinetiek, en daarmee
de cyclustijd (Tau)
Zon activeert enzym dat timeless eiwit afbreekt.
Los period eiwit wordt afgebroken. DNA-transcriptie kan weer opnieuw beginnen.
Is de SCN de enige invloed op slaap/waak? Nee, er is meer dan alleen de drive van de SCN.
Naast circadiane component (c), nog een component.
- We kunnen ervoor kiezen om slaap uit te stellen (bijv. als je naar de club gaat)
- Hoe langer we wakker zijn, hoe meer we de druk voelen om te slapen
- Het lichaam neigt naar een homeostase (evenwicht behouden) van slaapduur en
intensiteit.
, The 2-process model: Waak- vs. Slaapdruk
Process C: circadiane druk om wakker te blijven
Process S: homeostatische druk om te slapen
Hoe langer wakker, hoe meer en dieper de daaropvolgende slaap
De fysiologische componenten van C & S
- Proces C:
SCN-activiteit
Melatonine, Cortisol, Temperatuur e.a. als marker
- Proces S:
SlowWaveSleep (SWS) als marker in EEG
Fysiologische kandidaat nog niet zeker (mogelijk Adenosine, bij product van cellulaire
activiteit. Cafeïne is een blokker voor adenosine systeem)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophiefarkass. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
