Samenvatting
Samenvatting tijdvak 5; examenstof geschiedenis vwo
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting examenstof geschiedenis tijdvak 5 VWO
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 5: Tijd van ontdekkers en hervormersParagraaf 5.1: Renaissance en humanisme
In de Middeleeuwen had de kerk weinig waardering voor de oudheid. Veel kennis was dus
verloren gegaan. Maar doordat de Europeanen in contact kwamen met Arabische
wetenschappers en er veel kruistochten en handel waren, werd de Klassieke oudheid
opnieuw ontdekt. In Noord-Italië waren de welvaart en de zelfbewuste burgerij opgekomen.
Veel mensen kregen interesse in de Oudheid en de denkwijze. Veel dingen zoals bouwstijl,
kennis, klassiek erfgoed etc. werden overgenomen, dit noemen we ook wel de renaissance
(wedergeboorte).
Het denken van de wetenschappers en kunstenaars werd in de Middeleeuwen erg beïnvloed
door de Kerk. Memento Mori (gedenk te sterven) was altijd hun grootste motto. In de
Renaissance veranderde dit juist naar Carpe diem (pluk de dag). Er ontstond een nieuwe
manier van denken waarin de Bijbel niet de basis van alle kennis is, het humanisme.
Humanisten richtten zich vooral op de mens zelf. Ze discussieerden over sociale, politiek,
religieuze en morele waarden met als doel de wereld te verbeteren. Veel dingen van de kerk
werden in twijfel genomen. Zo vertaalde Erasmus de Bijbel en kwam hij erachter dat er best
wat fouten in stonden. Niet alleen het geestelijke mensbeeld veranderde maar ook de
fysieke. Artsen gingen anders kijken naar het menselijk lichaam. De bouw en werking van
het lichaam werd beter bestudeerd.
Paragraaf 5.2: Ontdekkers van nieuwe werelden
Door de internationale handel was er al een goed beeld van het Middellands zeegebied.
Maar dit was er nog niet van de wereld. Doordat er nieuwe kaarten uit de Oudheid kwamen
veranderde het beeld. Toscanelli combineerde de twee soorten kaarten en maakt een
nieuwe. Het gebied van de Middellandse zee was heel duidelijk maar alles daaromheen niet.
Toch veranderde het wereldbeeld van de Europeanen.
Doordat handel over het land heel duur was ging de Portugezen zelf op zoek naar een
handelsroute over zee. Als de route naar Azië niet lukte konden ze alsnog Noord-afrika
bereiken waar ze dan slaven, goud en ivoor konden handelen. Eilanden werden gebruikt als
rustpunten. In 1488 voer Bartolomeus Diaz als eerste om de zuidpunt van Afrika en in 1498
bereikte Vasco da Gama de westkust van India. De eilanden die ze onderweg bezet hadden
werden factorijen genoemd. De handel was risicovol maar leverde wel veel op
De Portugezen bewaakte hun route goed en begonnen aan ontdekkingsreizen. Doordat in
Spanje de Reconquista nog steeds bezig was, hadden hun nog geen geld gestoken in
ontdekkingsreizen. De Genuese handelaar bedacht dat je ook over de Oceaan kon varen
om bij India te komen. De Portugese koning wilde hem niet financieren dus deed de
Spaanse dat maar. Na vijf weken kwam hij aan bij het Caribisch gebied. Niet wetende dat dit
helemaal geen India was. Hij noemde de bevolking Indianen. Om een strijd te voorkomen
over deze Nieuwe wereld werd in 1494 het verdrag van Tordesillas opgezet. Hierin werd het
westelijke deel van de nieuwe wereld aan Spanje gegeven en het oostelijke aan Portugal.
Amerigo Vespucci ontdekte later Zuid-Amerika. Omdat dat deel van amerika veel oostelijker
lag kwam Brazilië in de handen van de Portugezen.
Voordat de Europeanen in Amerika kwamen leefden er twee grote stammen, de Azteken en
de Inca’s. Ze maakten al gebruik van irrigatielandbouw en waren goed ontwikkeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IW20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen