Samenvatting
Samenvatting HC steden en burgers; examenstof geschiedenis VWO
- Niveau
- VWO / Gymnasium
HC steden en burgers; examenstof geschiedenis VWO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1.1 Opbloei van handel en nijverheid in VlaanderenOndanks dat de bevolkingsgroei in Vlaanderen verminderde was er toch een grotere vraag
naar graan. Dankzij de vruchtbare grond en de verbetering in de landbouw was dit mogelijk.
Ze stapte over van een tweeslag- naar een drieslagstelsel waardoor de productie toenam.
De bevolkingsomvang groeide en er ontstonden meer ontginningen. Deze ontwikkelingen
begonnen in Nederland en Noord-Vlaanderen. Ontginningen breidde zich uit van Vlaanderen
naar Brabant naar Holland.
Door toename van de voedselproductie konden mensen zich specialiseren. Veel
ambachtslieden vestigden zich in een nederzetting of oude stad die een regionale
marktfunctie had. Koningen en edele begonnen weer munten te slaan. Ze begonnen te
handelen en betalen met munten. Dit was het begin van een monetaire economie.
De verstedelijking nam toe, dit zorgde voor een landbouwstedelijke samenleving. Veel
horigen trokken naar de stad terwijl dat helemaal niet mog. Deze aspirant-poorters werden
wel beschermd door de stad want hoe meer mensen hoe beter. Dit zorgde voor afspraken
met de edelen. Als horigen binnen een jaar en een dag niet werden teruggehaald waren ze
vrij burger. Om er voor te zorgen dat de horigen dus niet weg gingen moesten hun
toestanden verbeteren. Door privileges kon de adel de stedengroei stimuleren.
Atrecht kende verschillende positieve factoren voor stadsgroei. Het lag in een vruchtbaar
gebied en was makkelijk bereikbaar door de Scarpe en Schelde. Monniken ontgonnen het
omliggende land en de boeren hielden schapen. De stad stimuleerde de komst van aspirant-
poorters door ze een stuk grond te geven. De inwoner streefden doelen na die de bonum
commune (stadsgemeenschap die zorgt voor welvaart en gezondheid) ten goede kwam:
- Juridische bescherming
- Rechtszekerheid en reglementering van de handel en nijverheid
- Bescherming van de stad door leger en stadsmuren
- Vergroting van invloed op het bestuur
- Handhaving van orde en rust
Voor deze privileges moesten de inwoner belastingen betalen. De graaf benoemde enkele
stedelingen tot schepen die de permanente rechtbank vormden.
Atrecht was een belangrijke regionale markt. De boeren uit de omgeving hadden een
overschot in graan en wol wat andere mensen juist wilde. Hiermee konden ze namen laken
maken. Door de textielnijverheid ontstonden er ook steeds meer innovaties. Atrechtse
parmentiers die werkten met kostbare stoffen, kleermakers, munters en lakenscheerder
werden in een gilde georganiseerd. Dit is een samenwerkingsverband tussen mensen uit
dezelfde stad die hetzelfde beroep hebben. Hun regelden alles wat met hun beroep te
maken had in de stad en bepaalde ook wie er in hun vakopleidingen mochten. Ook hadden
ze een altaar in de kerk en kwamen ze op elkaars begrafenissen. Zo zorgden de gilden voor
het bonum commune.
De graaf van Vlaanderen zorgde voor een veilige markt en marktvrede. Handelaren van
buiten Atrecht moesten zich namelijk veilig voelen. Eerst bleven Atrechtse handelaren vooral
in steden in Vlaanderen, maar al snel ging het door naar interregionale handel. De keizer
schonk hen tolvrijheid en vrije toegang in steden in het HRR. Atrechtse producten werden
over de hele wereld verkocht. De handelaren organiseerde koopliedengilden. Een aantal van
, die koopliedengilden vormde samen de Hanze van Zeventien Steden die zorgde voor veilige
handel en transport. Ook gaven ze juridische hulp
De handelaren kregen te maken met wisselbrieven die de handel nog makkelijker maakte.
Ze omzeilde hiermee het renteverbod van de Kerk, want ze beloofde bij voldoening van de
wissel een groter bedrag terug te betalen dan de waarde van het koopwaar. Hun winsten
worden geïnvesteerd in de handel, in de nijverheid en ontginningen. Atrecht, een stad met
veel rijke handelaren, was ook de belangrijkste financiële markt van alle Vlaamse steden.
Door leningen uit te strekken naar de graaf van Vlaanderen konden ze steeds meer.
In steden waren grote sociale verschillen. Bovenaan stond het patriciaat. Dit waren families
die al vele generaties in bezit waren van veel geld en dat geld werd alleen maar meer door
hun investeringen in de handel. De gildeleden vormde de derde sociale laag. De gilde
meester stond bovenaan en in de gilde zaten ook verschillende sociale lagen. De laagste
groep was het gemeen. Dit was de gewone burger die niet tot het patriciaat of gilde
behoorde.
Schepenen werden gekozen door het patriciaat, eenmaal gekozen is er geen weg terug.
Patriciërs zorgden voor elkaar en gaven het gemeen hoge belastingen. Nieuwe rijkkomers
hadden geen kans om schepen te worden. Mensen vonden dat de patriciërs het bonum
commune schaadde. Meestal zorgde dat voor een opstand waarbij de machtspositie in
gevaar kwam. Daarom gaven ze altijd al snel toe. Een oplossing hierop was om de
schepenen jaarlijks te vervangen. Ook deed de graaf het gemeens gelijk geven voor geld.
De Guldensporenslag
https://www.youtube.com/watch?v=kYsIjKOnNeE
1.2 Van Brugge naar Antwerpen
Brugge ligt aan de Zwin. Deze rivier begon te verzanden waardoor er geen schepen meer
heen konden. Later werd een kanaal aangelegd waardoor Brugge weer een van de grootste
handelssteden werd, ook omdat Atrecht minder populair werd. Dit kwam door:
- De jaarmarkten werden steeds onveiliger door oorlogen
- De textielnijverheid groeide zo snel dat er in Atrecht een tekort was. Dit konden ze
bijvullen uit Londen via Brugge
- Door de verstedelijking was er een tekort aan graan in Vlaanderen. De Hanze werkte
samen met Brugge om te zorgen voor graan uit het oosten.
Brugge domineerde bij de wol-import uit Engeland zelf. Voor andere dingen kwamen
buitenlandse handelaren naar Brugge. De stad verleende allerhande service zodat alles
goed verliep. Verschillende Hanzen, handelshuizen en groepen handelaren kregen
privileges in Brugge. Hier stichtte ze dan ook handelskantoren wat voor hun de handel
makkelijker maakte. Handelaren betaalde via de wissel. Rijke families stichtte een bank op
waardoor de handel zich verder ontwikkelde. Zo groeide Brugge uit tot een internationaal
handelscentrum in de veertiende en vijftiende eeuw.
Door de overvloed van mensen in de stad was er ook veel armoede. Was er geen werk, was
er ook geen inkomen. Helemaal onderaan de sociale ladder, waren de gehandicapten,
zieken, weduwen etc. Aan deze groep werd via verschillende instellingen zorg geleverd. Op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IW20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82191 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen