Sociale Psychologie: Verwerking van de stof:
Alle begrippen uit het boek ‘Sociale psychologie (Aronson, 2022) 10 e editie’ uitgeschreven zoals in het
boek met daarachter een uitleg of voorbeeld van het begrip om deze gemakkelijker te begrijpen.
Inhoud:
College week 1: Hoofdstuk 1 & 2
College week 2: Hoofdstuk 3 & 4
College week 3: Hoofdstuk 5 & 6
College week 4: Hoofdstuk 7 & 8
College week 5: Hoofdstuk 9 & 10
College week 6: Hoofdstuk 11 & 12
College week 7: Hoofdstuk 13
, College week 1
H1: Inleiding tot de sociale psychologie
Begrippen uit het boek:
Psychologie: Psychologie is de wetenschappelijke studie naar het gedrag en het innerlijke leven
(gedachten en gevoelens) van mensen. Bijvoorbeeld, psychologie zou bestuderen waarom sommige
mensen bang zijn voor spinnen en hoe ze reageren op stressvolle situaties. Dit kan omvatten het
analyseren van de oorzaken van fobieën en het ontwikkelen van therapieën om mensen te helpen
hun angsten te overwinnen.
Sociale psychologie: Sociale psychologie is de wetenschappelijke studie naar de manier waarop de
werkelijke of denkbeeldige aanwezigheid van mensen de gedachten, gevoelens en gedragingen van
andere mensen beïnvloedt. Een voorbeeld zou zijn hoe de aanwezigheid van een groot publiek
invloed heeft op het optreden van een spreker. Deze tak van de psychologie onderzoekt onder meer
groepsdynamiek, sociale beïnvloeding en stereotypering.
Sociale invloed: Sociale invloed verwijst naar het effect dat de woorden, daden of alleen al de
aanwezigheid van andere mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, houdingen en gedrag. Een
voorbeeld is dat mensen vaak hun opinies aanpassen om overeen te stemmen met de meerderheid,
om sociale goedkeuring te krijgen. Dit kan leiden tot conformiteit, waarbij individuen zich aanpassen
aan de heersende normen of overtuigingen in een groep.
Empirische methode: De empirische methode is een aanpak in psychologisch onderzoek waarbij
gegevens worden verzameld door observatie, experimenten of enquêtes om hypothesen te testen.
Dit betekent dat onderzoekers objectieve gegevens verzamelen om hun ideeën te bevestigen of te
weerleggen. Bijvoorbeeld, psychologen kunnen enquêtes gebruiken om te bepalen of er een verband
bestaat tussen het gebruik van sociale media en het welzijn van tieners.
Hypothese: Een hypothese is een als voorlopige waarheid aangenomen, maar nog te bewijzen
veronderstelling. Bijvoorbeeld, een hypothese zou kunnen zijn dat regelmatige lichaamsbeweging
leidt tot een verbetering van de mentale gezondheid. Wetenschappers formuleren hypothesen om
hun onderzoek te leiden en te zien of hun aannames juist zijn.
Determinant: Een determinant is een bepalende factor in een ontwikkeling of toestand. Bijvoorbeeld,
genetische factoren kunnen een belangrijke determinant zijn in de ontwikkeling van bepaalde
ziekten. In de context van psychologie kunnen determinanten diverse invloeden omvatten, zoals
biologische, genetische, sociale, of omgevingsfactoren die gedrag en mentale processen beïnvloeden.
Natuurlijke selectie: Natuurlijke selectie is het verschijnsel dat in de evolutie sommige organismen uit
een bepaalde populatie beter in hun omgeving passen en zo meer kans hebben om te zorgen voor
overlevende nakomelingen dan minder goed aangepaste organismen. Bijvoorbeeld, in de evolutie
hebben bepaalde diersoorten zich aangepast aan hun omgeving door het ontwikkelen van specifieke
kenmerken die hen helpen overleven, zoals camouflage of snelheid.
Evolutionaire psychologie: Evolutionaire psychologie is een wetenschappelijke discipline die sociaal
gedrag probeert te verklaren op basis van erfelijke factoren die zich door de tijd hebben ontwikkeld
volgens de principes van natuurlijke selectie. Bijvoorbeeld, de neiging van mensen om voor hun eigen
,nakomelingen te zorgen kan worden verklaard vanuit een evolutionair perspectief, omdat dit gedrag
de overlevingskansen van de soort vergroot.
Individuele verschillen: Individuele verschillen verwijzen naar de aspecten van de persoonlijkheid die
mensen onderscheiden van anderen. Voorbeeld: sommige mensen zijn introvert en houden van rust
en eenzaamheid, terwijl anderen extrovert en sociaal zijn en graag in grote groepen verkeren. Deze
verschillen in persoonlijkheid en gedrag zijn het onderwerp van onderzoek in de psychologie.
Construct: Een construct is de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en
interpreteren. Bijvoorbeeld, twee mensen kunnen dezelfde gebeurtenis heel anders interpreteren op
basis van hun persoonlijke constructen. Dit houdt in dat onze waarnemingen en interpretaties van de
wereld sterk beïnvloed worden door onze eigen mentale schema's en persoonlijke overtuigingen.
Fundamentele attributiefout: De fundamentele attributiefout is de neiging om de mate waarin
iemands gedrag wordt veroorzaakt door persoonlijke eigenschappen en andere interne factoren te
overschatten en de rol van externe situationele factoren te onderschatten. Een voorbeeld zou zijn om
het falen van iemand om op tijd te komen toe te schrijven aan luiheid, terwijl de werkelijke oorzaak
bijvoorbeeld een onverwachte verkeersopstopping kan zijn.
Attributie: Attributie verwijst naar het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans
gedrag en het daarmee voorzien van verklaringen. Bijvoorbeeld, iemand die te laat komt, kan dit
toeschrijven aan een verkeersopstopping als de oorzaak van hun vertraging.
Correspondentievertekening: Correspondentievertekening is de neiging om de mate waarin iemands
gedrag wordt veroorzaakt door persoonlijke eigenschappen en andere interne factoren te
overschatten en de rol van externe situationele factoren te onderschatten, vergelijkbaar met de
fundamentele attributiefout. Het is het idee dat we gedrag zien als corresponderend met
persoonlijkheid, zelfs als dit niet het geval is.
Behaviorisme: Behaviorisme is een psychologische stroming die ervan uitgaat dat menselijk gedrag
kan worden begrepen door alleen te kijken naar de belonende of straffende eigenschappen van de
omgeving. Bijvoorbeeld, behaviorisme zou het gedrag van een persoon die stopt met roken
bestuderen en hoe positieve beloningen, zoals sociale erkenning, dit gedrag kunnen versterken.
Gestaltpsychologie: Gestaltpsychologie benadrukt het belang van het bestuderen van de persoonlijke
subjectieve manier waarop een object wordt waargenomen, (het geheel genoemd) in plaats van
alleen de objectieve fysieke eigenschappen. Bijvoorbeeld, gestaltpsychologie zou proberen te
begrijpen hoe mensen de esthetische waarde van een kunstwerk ervaren door te kijken naar de
totaalervaring in plaats van alleen de afzonderlijke elementen.
Fenomenologie: Fenomenologie is een filosofische stroming die probeert de wereld en het wezen
der dingen te beschrijven door geestelijke-intuïtieve beschouwing en directe ervaring, in plaats van
rationele kennis. Bijvoorbeeld, een fenomenoloog zou de ervaring van verliefdheid proberen te
begrijpen door de gevoelens en ervaringen van verliefde mensen te bestuderen.
Naïef realisme: Naïef realisme is de overtuiging dat we de wereld waarnemen zoals deze echt is,
zonder te beseffen hoezeer we onze waarnemingen interpreteren of zelfs verdraaien. Bijvoorbeeld,
iemand die gelooft dat zijn waarneming van een politieke gebeurtenis objectief en onbevooroordeeld
is, terwijl die interpretatie gekleurd kan zijn door persoonlijke overtuigingen.
Zelfwaardering: Zelfwaardering verwijst naar de beoordeling die mensen maken van wat ze zelf
waard zijn, met betrekking tot de mate waarin ze zichzelf als goed, competent en fatsoenlijk zien.
, Positieve zelfwaardering: Positieve zelfwaardering is wanneer iemand zichzelf positief waardeert,
bijvoorbeeld, zichzelf beschouwen als goed, competent en beschaafd. Dit kan leiden tot een gezonde
zelfwaardering en zelfvertrouwen.
Zelfverheffingsmotief: Het zelfverheffingsmotief verwijst naar de voorkeur die mensen hebben voor
informatie die hen in een positief daglicht stelt, wat hun zelfwaardering verhoogt. Bijvoorbeeld,
mensen hebben de neiging om positieve feedback te accepteren en negatieve feedback te negeren
om hun zelfbeeld te versterken.
Sociale cognitie: Sociale cognitie gaat over hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld.
Het omvat het selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken van sociale informatie om
oordelen te vormen en beslissingen te nemen. Bijvoorbeeld, sociale cognitie kan betrekking hebben
op hoe mensen stereotypen ontwikkelen en gebruiken om anderen te begrijpen.
Accuraatheidsmotief: Het accuraatheidsmotief verwijst naar de behoefte van mensen om een beeld
te creëren dat zoveel mogelijk met de werkelijkheid overeenkomt. Dit betekent dat mensen streven
naar objectieve en nauwkeurige informatie om hun begrip van de wereld te verbeteren en
weloverwogen beslissingen te nemen. Bijvoorbeeld, wanneer mensen proberen om de feiten te
achterhalen voordat ze een mening vormen over een complex onderwerp.
