Samenvatting
Korte samenvatting HC VSR
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Korte samenvatting van de tien hoorcollege verdiepend strafrecht
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting hoorcolleges verdiepend strafrechtWeek 1: Introductie: de reikwijdte van het strafrecht en de grens tussen strafrechtelijke, staats- en
bestuursrechtelijke en privaatrechtelijke handhaving
Er komen steeds meer strafbaarstellingen. Het strafrecht verandert dus continu. Nu is er gaande om te
kijken of pesten strafbaar kan worden gesteld. Er is dan sprake van criminalisering als er
strafbaarstellingen worden toegevoegd in ons wetboek van strafrecht en sprake van decriminalisering als er
strafbaarstellingen uit het wetboek worden gehaald. Criminalisering kan je nog onderscheiden in formele en
de facto criminalisering. Godslastering is bijvoorbeeld sinds 2014 niet meer strafbaar. Dit is de sociale
constructie van criminaliteit. Er wordt hierdoor gekeken wat crimineel gedrag is en hoe hierop wordt
gereageerd door de maatschappij.
Een beginsel in ons strafrecht is dat het een ultimum remedium is. Dit is zo ingrijpend door de
vrijheidsontnemende mogelijkheid, de strafvorderlijke bevoegdheden en het doel van een sanctie is
vergelding of leedtoevoeging. Dit is anders dan in andere rechtsgebieden. Er zit een meer normatieve
lading in het strafrecht dan in het bestuursrecht bijvoorbeeld.
Er zit een rem op wat strafbaar gesteld kan worden, dit onder andere door mensen- en grondrechten. Maar
ook door het lex certa beginsel en het legaliteitsbeginsel (geen analoge toepassing mogelijk voor rechter).
Het meest bekende criteria voor strafbaarstelling is het schadebeginsel.
Geschiedenis:
Eind 19e eeuw: Modderman & ultimum remedium
Na 1900: bordeelverbod, godslastering, pornografie strafbaar gesteld
1920/1930: meer openbare orde strafwetgeving
Na 1945: economische delicten
1960/1970: ultimum remedium komt terug, moralistische wetgeving afgeschaft (HR Deeptroat)
1980: opkomst punitief bestuursrecht
1990: zedendelicten en stalking
2001: terrorisme
HR Deeptroat: Pornografie moet restrictief worden geïnterpreteerd. Als het uitsluiteind toegankelijk is voor
meerderjarigen en er komt een waarschuwing bij, dan is dat een strafuitsluitingsgrond die de rechter zelf
heeft geformuleerd
Week 2: De reikwijdte van strafrechtelijke regulering
Internationaal recht werkt in het strafrecht niet direct door, er moet een bepaling gemaakt worden door
middel van implementatie bijvoorbeeld. Dit is een vereiste van het legaliteitsbeginsel. Met betrekking tot
terrorismebestrijding is het Nederlandse strafrecht erg beïnvloedt door Europa (art. 83 Sr e.v.).
Twee actoren in het Nederlandse strafrecht zijn de rechter en de wetgever. Ook het OM en de politie zijn
van groot belang. Bijvoorbeeld het principe van fair labeling: is het fair om een bepaalde gedraging onder
verkrachting te laten vallen of onder ontucht. Ook heeft het internationale recht invloed op het Nederlandse
strafrecht. Dit kan de mogelijkheid tot het strafbaar stellen beperken. Er kan ook een verplichting zijn tot
strafbaar stellen, dit is een positieve verplichting voor de overheid.
Het EVRM is een belangrijke bron voor negatieve rechten, zie art. 7 & 8-11 EVRM. Deze zijn volgens het
EHRM niet erg vaak in het geding. Dit komt omdat de lidstaten een margin of appreciation hebben; een
zekere beoordelingsmarge. Een voorbeeld waarbij het wel aan de orde was is bij EHRM A.D.T: Verenigd
Koninkrijk had homoseksueel gedrag strafbaar gesteld indien 3 of meer hiermee bezig waren. Politie vond
er 3 en zij werden veroordeeld. Dit was in strijd met art. 8 EVRM. Het legaliteitsbeginsel speelt ook een
grote rol. Hier wordt volgende week dieper op in gegaan.
, Soms positieve verplichtingen die voortvloeien uit bepaalde gedragingen, waarbij het OM een verplichte
vervolging krijgt opgelegd. Het VN-verdrag of het Verdrag van Lanzerote bijvoorbeeld. NB: EU-recht mag
in strafrechtwetgeving niet direct doorwerken omdat dit in strijd is met het legaliteitsbeginsel.
Het EVRM hanteert ook positieve verplichtingen. Die worden ingelezen bijvoorbeeld in art. 2 en 3 EVRM.
Mensenrechten worden hierbij gebruikt om strafbaarstelling te legitimeren. Dit werkt dus uiteindelijk
horizontaal door. Als overheid moet je ervoor zorgen dat burgers elkaar niet vermoorden. Zedendelicten zin
bijvoorbeeld verplicht strafbaar gesteld door art. 8 EVRM.
EHRM M.C vs. Bulgarije: Een 14-jarig meisje werd verkracht. Zij heeft zich niet verzet. Hierdoor kon in
Bulgarije verkrachting niet worden bewezen. Hierbij heeft het EHRM geoordeeld over de interpretatie van
bestanddelen: dit is strijdig met art. 8 EVRM in casu.
Een onderzoek dient ook effectief te zijn. Dit betekent niet dat je automatisch een verplichting hebt tot
veroordeling. Als je er maar alles aan doet om erachter te komen wat er gebeurd is.
Wat mag de EU doen op het gebied van strafrecht? Zie art. 83 VWEU. Door lid 1is het mogelijk voor
lidstaten om samen te werken, maar ook om bewijs aan elkaar over te dragen.
Week 3: Het legaliteitsbeginsel in het strafrecht
Het legaliteitsbeginsel is positief neergelegd in art. lid 1 Sr en art. 16 Grondwet. Er liggen vier
grondnormen in besloten:
Verbod van terugwerkende kracht
Echter na WO II werd heulen met de vijand achteraf strafbaar gesteld. Uitzondering is terug te
vinden in art. 7 lid 2 EVRM.
Lex-certa beginsel
Een computer-goed wegnemen, is ook diefstal. Is diefstal - het wegnemen van een goed - dan wel
voldoende duidelijk? Denk ook aan het Tongzoen-arrest.
Verbod op analogie
Geen gebruik van gewoonterecht
We hebben het legaliteitsbeginsel vanwege het schuld-gezichtspunt. Indien iemand wederrechtelijk handelt,
moet hij ook weten dat dit wederrechtelijk handelen is. Een wet dient algemene oordelen te vellen: het is
een voorwaardelijk rechtsoordeel. Van tevoren weten we niet zeker of er diefstal gepleegd zal worden.
Uiteindelijk is de veroordeling een onvoorwaardelijk rechtsoordeel. Een persoon maakt zijn afweging op
basis van verwachte voordelen en mogelijke nadelen. Dit is de homo economicus. De straf moet dus
zwaarder ogen dan het voordeel. Het strafbegrip: wat verstaan we onder straf? Het legaliteitsbeginsel zorgt
voor een trias politica. Vrijheid houdt in dat je kan doen en laten wat je wil. Dit is ook een dragende
opvatting voor het legaliteitsbeginsel. Het rechtszekerheidsbegrip is een ander argument voor het
legaliteitbeginsel.
Deze argumenten zijn allemaal ten tijde van de verlichting bedacht. Deze argumenten werden ook ten tijde
van Nazi Duitsland gebruikt. Als je dan op een andere manier tegen de mens aankijkt, kunnen deze
argumenten, dan wel anders ingevuld, dus ook een legitimatie bieden voor strafrechtwetgeving ten tijde van
Nazi Duitsland.
Het autonome component van het recht: een systeem dat op zichzelf staat en dus los is van de Umwelt. Hier
tegenover staat responsief recht: recht dat gestuurd en gevoed wordt door de maatschappij.
Week 4: De reikwijdte van strafrechtelijke regulering
Criteria voor strafbaarstelling is een hulpmiddel om kritisch te kijken naar het strafrecht. Deze criteria zijn
echter buiten juridisch. Hulsman is de eerste die kwam met criteria. Na Hulsman, die vooral negatieve
criteria ondervond kwam van Bemmelen. Hij ontwierp positieve criteria. Toen kwam de Roos. Zijn criteria
worden nog altijd veel gebruikt.
- De aannemelijkheid en motivering van de schade zijn van belang: een causaal verband tussen
schade en gedraging. Vervolgens heeft die schade een normatief en empirisch component
- Proportionaliteitsbeginsel: de evenredigheid tussen schade en de reactie van de staat
- Het legaliteitsbeginsel: lex certa
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophievanboekhold. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70055 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen