Ontwikkelingspsychologie: De wetenschappelijke studie naar groei, verandering en stabiliteit bij
mensen, van conceptie tot ouderdom, maar met accent op de jaren tot volwassenheid
Thematische gebieden binnen ontwikkelingspsychologie
Fysieke ontwikkeling: ontwikkeling met betrekking op de fysieke opbouw van het lichaam,
zoals hersenen, het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de behoefte aan eten, drinken
en slapen (invloed van het lichaam op ons gedrag)
Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling die betrekking heeft op de intellectuele vermogens,
zoals denken, probleemoplossing, intelligentie en geheugen (cultuur en trauma hoort hier ook
bij)
Sociaal-emotionele ontwikkeling: ontwikkeling met betrekking op de sociale relaties,
interacties met anderen en het omgaan met emoties
Persoonlijkheidsontwikkeling: ontwikkeling van duurzame gedragingen en (karakter)
eigenschappen die de ene persoon van de andere onderscheiden
Leeftijdsgroepen en individuele verschillen
Prenatale periode conceptie tot geboorte
Babytijd van geboorte tot 2 jaar
Peuter- kleutertijd van 2 jaar tot 6 jaar
Schooltijd van 6 jaar tot 12 jaar
Adolescentie van 12 jaar tot 20 jaar
Prepubertijd: periode voorafgaand de puberteit waarin al (hormonale) veranderingen in het lichaam
optreden maar nog niet van buitenaf zichtbaar zijn
Cohort: een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek zijn geboren
Belangrijke sociaalhistorische gebeurtenissen zoals oorlogen, economische groei en crisis,
hongersnoden en epidemieën hebben mogelijk een bepaalde gemeenschappelijke invloed op leden
van een cohort
Dingen die je ontwikkelingen kunnen bepalen zijn te onderscheiden in normatieve en niet-normatieve
gebeurtenissen
Normatieve gebeurtenissen: gebeurtenissen die voor de meeste individuen binnen een groep op
dezelfde manier voltrekt/invloed heeft ---- historisch, leeftijdsgebonden of sociaal-cultureel bepalend
Invloeden van cohorten op de ontwikkeling (cohorteffecten)
Historisch bepaalde invloeden: omgevingsinvloeden en biologische invloeden die verbonden zijn aan
een specifiek historisch moment
Leeftijdsgebonden invloeden: zijn biologische invloeden en omgevingsinvloeden die gelijk zijn voor
mensen in een bepaalde leeftijdsgroep, ongeacht waar of wanneer ze opgegroeien (bijvoorbeeld het
bereiken van de puberteit)
Sociaal culturele invloeden: zoals etnische afkomst, sociale klasse, lidmaatschap van een subcultuur
etc.
Niet-normatieve gebeurtenissen: dit zijn specifieke gebeurtenissen die plaatsvinden bij een
specifiek persoon (terwijl de meeste andere mensen hier niet mee te maken krijge
1
,Belangrijke sociale veranderingen: door industrialisatie wetten voor kinderen onderwijs
ouders en kinderen meer gescheiden + kinderen werden anders behandeld en gezien dan
volwassenen meer psychologische inzichten naar de groei, ontwikkeling en behoefte van het kind
ontwikkelingspsychologie ontstond
Alfred Binet
- Franse psycholoog
- Onderzoek naar geheugen, hoofdr4ekenen en intelligentie van kinderen
Granville Stanley Hall
- De eerste die het denken en het gedrag van kinderen onderzocht met behulp van
vragenlijsten
- Adolescentie werd als aparte ontwikkeling gezien in zijn boek (het eerste boek)
Continue verandering: geleidelijke kwantitatieve (hoeveelheid) ontwikkeling, waarbij prestaties op
een bepaald niveau komen voortvloeien uit die op de vorige niveaus
Vaardigheden of kenmerken veranderen niet in aard maar in omvang
Groeien kinderen worden steeds een beetje langer
Cognitieve ontwikkeling is ook continue omdat je verbeterd je cognitiviteit, er is geen sprake
van nieuwe cognitieve processen
Lezen: van letters klanken woorden zinnen lezen sneller lezen
Verloopt geleidelijk
Discontinue verandering: ontwikkeling die plaatsvindt in aparte stadia of stappen. Waarbij elk
stadium gedrag oplevert dat kwalitatief (kwaliteitsverbetering) anders is dan gedrag in eerdere stadia
Verandering verloopt: abrupt, met sprongetjes, stapsgewijs
Kind plast niet meer in bed omdat het door rijping (dat later komt) zijn blaas kan beheersen
Duidelijk te onderscheiden fasen
Kritieke periode: een specifieke tijdsspanne/moment in de ontwikkeling waarin een bepaalde
gebeurtenis de grootste gevolgen heeft – onomkeerbare gevolgen (staat vast = niet terug te draaien)
Grote invloed op verder ontwikkeling
Roken tijdens de zwangerschap/ alcohol
Komt voor wanneer de aanwezigheid van bepaalde soorten omgevingsstimuli noodzakelijk is
voor een normale ontwikkeling of wanneer blootstelling van een bepaalde stimuli abnormale
ontwikkeling tot gevolg heeft
Gevoelige periode: een afgebakende tijdsspanne, meestal vroeg in het leven, waarin mensen extra
gevoelig zijn voor bepaalde omgevingsinvloeden en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van
specifieke vaardigheden
Leren lezen = 4 – 6 jaar
Fase waarin het kind extra gemotiveerd is bepaalde zaken te ontdekken en te leren
Periode waarin mensen extra gevoelig voor omgevingsinvloeden
Tweede taal leren
Verschil tussen kritieke periode en een gevoelige periode is dat bij de kritieke periode er sprake is van
permanente en onomkeerbare gevolgen wanneer een individu bepaalde invloeden mist. Bij gevoelige
periode kunnen deze tekorten in ervaring de ontwikkeling verstoren maar latere ervaringen kunnen
deze tekorten weer opheffen
Stimuli: prikkels – oftewel veranderingen in de inwendige of uitwendige omgeving waarop een
organisme reageert
2
, Plasticiteit: de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur verranderbaar
is
Kinderen kunnen (uit onderzoek) latere ervaringen gebruiken om eerdere achterstanden in te
halen --- hierdoor lopen ze niet persee blijvende schade op als ze bepaalde sociale ervaringen
hebben gemist
Nature: erfelijkheid
Vermogens, eigenschappen en capaciteiten die mensen van hun ouders erven
Haarkleur, oogkleur etc
Aanleg voor sport bijvoorbeeld
Nurture: omgevingsinvloeden (die ons gedrag bepalen)
Biologische invloeden: drank en drugsgebruik van een zwangere vrouw op haar ongeboren
kind
Hoeveelheid voedsel die een kind krijgt
Opvoeding van ouders
Invloed van leeftijdsgenoten
Nature-nurture debat: de discussie over de oorsprong van ons gedrag en onze eigenschappen; in
hoeverre komen deze voort uit onze aanleg en in hoeverre uit onze opvoeding en leefomgeving?
Maturatie: het proces van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische informatie
(ouder worden volwassen/rijp worden)
Hoofdstuk 2
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mlsammy9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.