SWK 5 deeltoets 2: Filosofie
Behaalde cijfer: 7,0
In document:
Hoorcolleges aantekeningen
Boek aantekeningen bij hoorcolleges
Belangrijk om verwerkschema voor jezelf in te vullen aan
het einde bij gevoegd. Zo heb je overzicht over de denkers
en hun ethiek, wereldbeeld en mensbeeld.
,Hoorcollege 1: epicurus
Lees de inleiding 11-15
Lees hoofdstuk 1 pp 16-35
Scaffolding- af en toe hulpmiddel gebruiken om stof beter te laten landen opzoek naar wijsheid
Kerntaak: opgroeien, opvoeden condities kritisch reflecteren
Zes criteria voor de HBO pedagoog
1. Professioneel vakmanschap
2. Gedegen theoretische basis
3. Onderzoekend vermogen
4. Maatschappelijk bewustzijn
5. Reflectie en eigenheid
6. Professionele communicatie
Competenties beschrijven adequate uitvoering van een beroepstaak op basis van juiste kennis
In filosofie noemen we dit epistemologisch uitspraak (in grieks betekend kennis)
( in juiste situatie, juiste manier kennis toepassen)
Om juiste kennis te benutten is wijsheid nodig, denken en voelen
Filosofie komt ten pas als het even minder lekker loopt, invloed
Relevantie van filosofie voor pedagogen
1. Hulpverlening is ook altijd denkhulpverlening
(goed leren kennen om eigen denkwijze en die van de ander de fuseren, om verder te komen)
2. Een pedagoog= filosoof
(hulpmiddel voor pedagogen)
3. Theorie en praktijk
( theorie en praktijk in overeenstemming als pedagoog beide)
Doelen van opvoeding en onderwijs
1. onderwijs/ opvoeding bepaald doel mee
2. wetenschap – kinderen opvoeden doen we op basis van wetenschappelijk
inzichten
3. praktijk – bepaalde bedoeling op basis van, maar op welke manier
praktisch
verschillende denkers, bezig houden doelen en opvoeding in mensbeeld, ethiek,
denken heeft ook risico
thomas lerooy- heavy thougts
- te zwaar hoofd, te veel gaan piekeren
Filosofen doen aan de hand van beweringen/ proposities en vervolgen bewijzen met goeie redenen
beargumenteren.
- Altijd bril waarmee je de werkelijkheid kijkt, je bent een instrument. Als je kind irritant vind ligt aan jouw.
Bewust omgaan met hoe je doet. Mentaal lenig worden.
- ‘Denken verschaft ons zicht op de werkelijkheid, en afhankelijkheid van de denkbril die we op onze neus
hebben zien we wat we zien’
Drie kernbegrippen
Wereldbeeld
Mensbeeld
Ethiek mensbeeld lastig begrijpen als je niet weet in wat voor wereld, breed vanuit wat denk je over wereld
Eerste denker: denken met EPICURUS 342-271 v.Chr
Niks heeft een doel alles is zinloos
306 v.C: sticht epicurische school Eigen school opgericht- vrije tijd in tuin, rijk filosofen
, Lust en genieten
School gebaseerd op vriendschap
Ook slaven en vrouwen
(hedonisme) ‘meet niet af aan de lengte, maar aan de kwaliteit’
Soberheid, zelfredzaamheid, rechtvaardigheid en vriendschap
- Zelfredzaamheid (autarkeia) behoeften toelaten waarvan bevrediging in macht hebben, veel behoeften
zijn ingebeelde behoeften,
3x Soorten belangen
1. natuurlijke en noodzakelijk = alles wat mens nodig heb om te lezen
2. natuurlijk niet noodzakelijk = niet perse nodig water ipv champagne
3. niet natuurlijk en niet noodzakelijk = nooit najagen niet gezellig van
4. Gemoedsrust verstandig geluk, geestelijk, genot, vrij zijn van angsten
- Het viervoudig medicijn als remedie (erboven op komt)
- Pijn te lijf gaan door er lustgevoelens tegenover te stellen
Geluk verkrijgen laat genot liggen als je weet dat pijn gaat doen
Los zand- atomist alles bestaat uit atomen
Geen beroep op natuurlijke krachten, controleerbaarder
Kernopgaven: citaat uit over de natuur en het geluk
‘ het is onmogelijk om de meest wezenlijke angsten weg te nemen, als men niet weet wat de aard van het
heelal is, en nog bang opziet tegen iets dat in mythen thuishoort. Zonder natuurwetenschap is het daarom
niet mogelijk om puur te genieten’
- Kernopgave van filosofie: Het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om de mens van zijn angsten te
bevrijden. (gelukkig geen zorgen)
Wereldbeeld
1. De kosmos (helaal, universum) is een toevallige, tijdelijke odernening
2. Alles bestaat uit atomen (sterven voorbij)
3. Wereldbeeld werkt als begrenzend kader voor de ethiek
Mensbeeld en ethiek
1. Zijn fysische wereldbeeld werkt door in zijn ethiek
- Binnen een eindig bestaan in een werkelijkheid die geen ‘natuurlijke woning’ is, een eigen beperkte orde
scheppen, waarin we ons even thuis kunnen voelen (vriendschap)
2. Zijn ethiek wordt hedonistisch genoemd hedone= lust
- Lust of genot als criterium voor het handelen
- Onze gevoelens (pathe) van lust en onlust/pijn zijn onbetwijfelbaar
3. Maar: omdat ons lichaam steeds meer wil, hebben we ons verstand nodig (phronesis) om juiste
afweging te maken
Samenvatting boek
Ethiek de vraag naar het goede leven, naar vrijheid en geluk en hoe je dat kunt bereiken.
Bedenkers willen een einde maken aan machteloosheid
Epicurus
intro: het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om daarmee zijn angsten de bevrijden. Er moet dus een
reden zijn om bang te zijn, anders moet je er wat mee doen en anders is het een opluchting. Hiervoor moet je je
afvragen in welke wereld je leeft.
Wereldbeeld: de wereld is niet geschapen of terwijl geen god. Niks gebeurt met een reden, alles gebeurt toevallig
en wel omdat alles toevallig ontstaan is. Wereld bestaat uit atomen ondeelbaar botsen dan pas ontstaat onze
wereld (toeval). (Atomensamenstelling= komos) leven na de dood is er niet.
Mensbeeld en ethiek: als wereld geen thuis is dan zelf creeeren. Iets wat ons houvast bied is ons verstand. We
streven naar lust en als het even niet gaat pijn ontwijken. Zonder zorgen voor de dag van morgen, want wat
morgen komt weten we niet en komt toch wel.
Lust is vrij zijn van angst en pijn
Ethiek = extra handvaten genot als reden om iets wel of niet te doen alles wat onlust of pijn geeft moet
achtergelaten worden
Denken als medicijn
1. Wees niet bang voor goden
2. Wees niet bang voor de dood
, 3. Genot is gemakkelijk te bereiken
4. Pijn is gemakkelijk negeren of vermijden als aanhoudt geluk niet in de weg te staan
Antwoord is……………………………A
Antwoord is………………B
Hoorcollege 2: stoicijnen
Lees hoofdstuk 1 36-49
Platus en hericoes stevige overtuiging een waarheid hoe alles in elkaar zit en tijd filosofie alles te doorgronden
Sofisten leraren die rondtrokken, studenten debateren leren
Epicurus heeft om mensen te bevrijden van hun angsten een viervoudig medicijn
1. Verslavend kracht van hun begeerten (mens begerend op zoek naar genot, soms pijn doen)
2. De pijn en last van het alledaagse bestaan (pijnloos leven gelukkig , zorgeloos bestaan)
3. De angst voor de dood ( is er niet)
4. De vrees voor de goden (houden zich niet bezig met ons, maar met wat anders)
Vrijer van angst, wanneer dit lukt, dan bereiken volstrerkte gemoedsrust (ataraksia)
Kritiek op epicursus: individualisme/ egoïsme want ‘Leef Verborgen!’ geestelijk genot hoger dan lichamelijk
Denk hierbij aan hoeveel levert het mij op om naar college
te gaan korte termijn niet veel maar moet mn tentamen
en diploma halen.
, STOA- stoacijnen
Stoa is Zuiden galerij samen komen, gelijk aan natuur geen verzetten, lot leren aanvaren
Bevrijdingen, Acenica , sobere levenstijl, brieven klassiek, vriendschap menselijke omgang slaven. Omgaan hoe je
zelf om wil gegaan. Ambitie, wellust, lot daarom slaaf. IEDER MENS IS GELIJK. Nero dwingt seneca zelfmoord.
Verwachtingen staan centraal bij Stoa
Wat is, gezien de aard van de werkelijkheid, redelijk om te verwachten in het leven?
Bezig om gedachtewereld te leren kennen om gedachten te veranderen of op in te kunnen spelen.
Wereld beeld zo zien we- mensbeeld zo zien we mens- ethiek zo handelen
Zenon van citium 333-262
- 301 v chr: sticht van eigen school
- Verschillende fases in de stoa
- Ethiek= praktische kennis
Filosofie begrijpen van menselijk van het gedrag, vrede hebben met het lot.
Wereldbeeld
1. De wereld bestaat uit twee principes
a. Een passief principe (de materie)
b. Actieve principe (dat wat vorm geeft aan de materie) natuur, logos, god (altijd 3 woorden)
Stoicijnen ordening waar twee principes waren
2. Alles wat er gebeurt is noodzakelijkerwijs de uitkomst van redelijke natuur wetten
Verstand gebruiken ordening in onze werkelijkheid krijgen (inzicht noemen vrijheid)
3. De natuur geeft aan alles richting en leiding
Alles gaat zoals het gaat, grote kracht alles werkzaam
4. Alles is natuur waardoor alles 1 is
5. Het actieve beginsel (natuur/logos/god) is immanent =nature zo aanwezig, een werkelijkheid
6. De logos is als een warme (pneuma) die alles doordringt en leven en vorm geeft aan de materie
Altijd actief principe werkzaam is
7. Alles is met elkaar verbonden: niets in de wereld gebeurt zonder dat het zijn uitwerking heeft op iets
anders
8. Een filosoof leert sympatheia te zien: de samenhang tussen alles
9. Niet willekeurig, maar in een ordelijke, causale samenhang
10. Toeval is onmogelijk, wat gebeurt, had niet ander kunnen gebeuren.
Samenvatting: Een werkelijkheid daar zit ordening in die filosoof probeert te kennen hierin zit een passief en
actief principe en naarmate je meer gaat nadenken zie je meer werkelijkheid. Verstand ga je patronen
erkennen. Wij zijn deel van de aarde en de aarde is een deel van ons.
Mensbeeld
1. Logos (actieve principe) is in elk individueel wezen of ding werkzaam, ook in ons (wij inzicht in werkelijkheid)
2. Wij zijn onderdeel van en hebben deel aan de logos (kracht en principe, voel je als mens filosoferen)
3. Wij moeten ons laten leiden door dit inzicht en de redelijke werking van de logos (wij weten nu dat we
onderdeel zijn van de wereld en ons laten leiden)
4. Alles wat gebeurt, heeft zijn plaats in het grotere geheel
5. Alles ligt vast maar het is juist dat inzicht waar onze vrijheid te vinden is (vrijheid inzien lot voorbestemd)
Ethiek (emoties zijn slecht)
1. Ons geluk komt in gevaar door invloeden van buiten: emoties (Pathé) (wegschakelen)
2. Emoties zijn onnatuurlijk, blokkeren en rede
3. Emoties zijn denkfouten door gebrekkige kennis of onjuist oordeel ( verwacht jouw niet gebeuren)
(onverschillig ben dan heb je gemoedszuct)
4. Ideale toestand: gemoedsrust, onverstoorbbaarheid
, 5. Motto: leef volgens de natuur! ( verstandig leven niet beheerst emoties, maar filosofie)
Redelijk leven emotie geen plek hebben.
(vrijheid niet doen in wat je kunt, redelijkheid)
Beroemde citaat
altijd mogelijk
tussen stimulus
en respons de
redelijkheid te
fietsen.
Los alleen van
werkelijkheid
alleen praktisch
perspectief
Epicurses bang voor chaos en
stoa juist geordend.
Prettig in het leven staan op een
ontspannen manier.
