Aantekeningen van alle colleges die gingen over etiologische modellen, cultuur, forensische aspecten, verplichte zorg, agressie, geweld, stigma, rehabilitatie, responscollege
, COLLEGE 1 – ETIOLOGISCHE MODELLEN 11/11/22
Historiche achtergrond
Er was historisch veel strijd tussen de etiologische modellen voor schizofrenie.
Antipsychiatrie: stroming die vroeger stelt dat de maatschappij bepaalt wie er krankzinnig is. Als je
niet in de maatschappij past dan moet je geholpen worden
Ze probeerden orde te krijgen in deze chaos: ontstaan van theorieën hiervoor
o Veldtheorieën: nadruk ligt op de krachten uit de omgeving van het organisme
(systeemtheorie(..))
o Gedragstheorieën: nadruk ligt op ervaringen van het organisme door leren en ontwikkeling
(informatieverwerkingstheorie (..))
o Biologische theorieën: nadruk ligt op krachten uit het interne milieu van het organisme
(dopaminehypothese -> schizofrenie wordt veroorzaakt door een te grote hoeveelheid
dopamine)
Zubin doet een poging om deze theorieën te integreren (1976) = diathese stress model
o Organisme heeft een predispositie om psychotisch te worden (..), maar als er niks gebeurt
dan merk je er ook niks van
o Omgevingsstress doet een beroep op de coping-mogelijkheden van organisme
o De predispositie komt naar voren als het organisme niet in staat is tot adequate coping
Welke theorie dan ook: iedereen is het er mee eens dat omgevingsstress en de moeite om er mee om te gaan
verergert de symptomen van schizofrenie -> maar wat zijn stressoren dan nu? Onder te verdelen in:
- Stress door stressoren (ernstige gebeurtenissen)
- Stress door ‘daily hassels’ (wat trek ik vandaag aan, welke boodschappen – wat zit me dwars)
- Stress door overgang in levensfasen
o Deze combinatie van drie stressoren leiden tot een toename van symptomen
Walker & Diforio 1997 op zoek naar neuraal mechanisme (goed artikel)
Stress is niet alleen psychosociale stress maar ook biologische stress die meespeelt
Stress: gebeurtenissen en/of ervaringen die het innerlijke evenwicht van het organisme kunnen
verstoren en zo voor gevaar/schade kunnen zorgen
o Dus niet alleen dingen om de omgeving maar ook dingen die intern gebeuren (bijv.
menstruele cyclus, slaaptekort)
Stressoren: alle dingen die je autonome zenuwstelsel in beweging kan zetten om een aanpassing te
vormen. Activeren neuro-endocrine systemen en autonome zenuwstelsel (fight/flight)
o Dit is een automatische reactie
Empirie m.b.t. Relatie stress en schizofrenie
De rol van psychosociale stress bij de oorsprong van schizofrenie is niet aangetoond
o Note: 2008-2017 wordt die genuanceerd
Er moet dus biologisch iets gebeuren: biologisch mechanisme dat de predispositie verklaart
o De rol van psychosociale stress, gegeven door een biologische gevoeligheid voor
schizofrenie, blijkt wel uit de meeste onderzoeken
Onder andere:
HPA-as
Denkbeeldige as tussen hypothalamus, hypofyse en bijnierschors, is een van de stress
responsen
Cortisol wordt geproduceerd in de bijnierschors en komt vanuit een te
hardwerkende HPA-as (afgifte ACTH) (cortisol = glucocorticoïd)
Cortisol: verbonden met stress responsen | verbonden met een groot aantal
aanpassingsproblemen van het organisme
o Onder andere de hippocampus reguleert door feedback de HPA-
activiteit
Gedurende leven toename cortisol met leeftijd
o Mannen over het algemeen hoger cortisol level (studies niet
eenduidig)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jodystarmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,39. Je zit daarna nergens aan vast.
