Samenvatting
Samenvatting wijsgerige ethiek, ISBN 9789460361579, hoofdstuk 1, 4, 7, 9, 11
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
samenvatting "wijsgerige ethiek" hoofdstuk 1, 4, 7, 9 en 11.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting wijsgerige ethiekHoofdstuk 1
Inleiding: 4 actuele kwesties
Ethiek = normatieve reflectie op praktisch leven.
• Verdachten in beeld (internet, sociale media)
• Labiacorrectie
• Wetenschappelijke integriteit
• Embryoselectie
Descriptieve ethiek, normatieve ethiek en meta-ethiek
• Descriptieve ethiek: beschrijving morele opvattingen, welke maatstaven worden belangrijk
gevonden? Beschrijvend, descriptief.
• Normatieve ethiek: welke maatstaven zouden belangrijk gevonden moeten worden?
Voorschrijvend, prescriptief. Wat is moreel geboden?
• Meta-ethiek: probeert vragen en antwoorden op normatieve vragen beter te begrijpen:
o Reflectie op aard van normatieve argumentatie
o Reflectie op aard van het morele
o Analyse van betekenis van voor ethiek belangrijke termen
Ethiek als argumentatievak
Ethiek gaat uit van correcte en niet correcte antwoorden. Hoe onderscheid je morele juistheid van
onjuistheid? Welke middelen heeft normatieve ethiek? Geen formele middelen om iets te bewijzen,
het komt aan op gewicht van argumenten, begrippen analyseren, veronderstellingen uitleggen en
systeem aanbrengen in overtuigingen.
Alledaagse morele overtuigingen en ethische reflectie
Ethische theorieën bieden kritische doordenking en systematisering van alledaagse morele
overtuigingen.
• Morele intuïties: directe nauwelijks doordachte reacties.
o Onmiddellijk
o Emotioneel geladen
o Normatief
Normatieve ethiek is denkdiscipline die morele intuïties expliciet wil maken, ze op begrip brengen
van sturende normen en waarden.
Kernbegrippen:
o Normen: handelingsvoorschriften
o Waarden: ondergrond voor normen. Kunnen intrinsiek en extrinsiek zijn.
o Deugden: te waarderen menselijke eigenschappen. Kunnen intrinsiek en extrinsiek zijn.
,Verschillende ethische theorieën verschillen van elkaar door de manier waarop ze de relaties tussen
de kernbegrippen opvatten.
Morele pluriformiteit
Proberen tot een beredeneerde afweging te komen wanneer verschillende normen tot verschillende
conclusies leiden. Morele beoordeling vaak in grijstinten. Mens is niet moreel ongevoeliger
geworden. Steeds grotere morele pluriformiteit. Geen uniforme dominante moraal. Kwesties lijken
steeds complexer te zijn, botsende culturen. Is het wel mogelijk om tot een eenduidig antwoord te
komen?
Ethische theorieën
Theorieën bieden kritische toets en systematisering van morele overtuigingen door betekenissen te
onderzoeken en verbanden te leggen.
Specifieke/toegepaste ethische theorieën gaan over bepaald terrein van handelen
Algemene ethische theorieën gaan over alle morele vragen inzake het goede leven. Systematisering
en veralgemenisering staan voorop.
o Consequentialistische theorieën: kijkt naar gevolgen van handeling
o Deontologische theorieën: kijkt naar karakter van handeling
o Deugdethiek: kijkt naar houding en karakter van person die handeling verricht
Uitkomst van handelingen is afhankelijk van wat anderen doen.
Het morele
• Inhoudelijke afbakening
Ethiek wil er achter komen wat de moraal van ons verlangt. Normen en waarden behoren tot de
moraal als de betrekking hebben op gerechtvaardigde verwachtingen die mensen in het
maatschappelijk verkeer onderling koesteren. Meestal zijn ze historisch gegroeid.
• Bindingskracht en geldigheidsaanspraak
Veel theorieën gaan ervan uit dat je alleen een oordeel kunt vellen als je onafhankelijk bent.
Zorgethiek plaatst daar vraagtekens bij.
o Morele oordelen hebben relatief sterke bindingskracht
o Morele oordelen hebben sterke universele geldigheidsaanspraak
Bij botsingen geven morele normen meestal de doorslag.
Sterker dan juridische normen, gaan vaak vooraf aan juridische normen.
Morele normen laten zich moeilijk relativeren.
De goede redenen benadering
Wijsgerige ethiek is systematische reflectie op moraal.
In ethische dialoog samen ontdekken wat juiste oordeel is.
, Moreel oordeel is alleen correct als er doorslaggevenede redenen kunnen worden aangevoerd.
Debat is vorm van waarheidsvinding.
Intersubjectief gezichtspunt: is het wel mogelijk om een juiste morele afweging te maken? De vraag
is of de beargumenteerde afweging niet sterk afhankelijk is van het eigen perspectief.
Hoofdstuk 4 Consequentialisme
Inleiding
Consequentialisme richt oog op consequenties van handelingen. Streeft nara het grootste goed voor
het grootste aantal mensen. Utilisme is belangrijkste variant. Vragen bij Consequentialisme:
• Is er ruimte voor partijdige verplichtingen (speciale verplichtingen, bijvoorbeeld om kind op
te voeden)
• Hoe kan wat in verleden is gebeurd nog relevant zijn?
• Hoe voorkom je dat belang van minderheid wordt opgeofferd?
• Als je het goede moet maximaliseren, is er dan nog vrijheid?
Consequentialisme, goed doen en kwaad vermijden
Bij morele beoordeling tellen alleen gevolgen van handeling.
Benthams hedonisme
• Nut: aangename ervaringen.
• Onnut: pijnlijke ervaringen
Hedonisme: welzijn is identiek aan ervaringen van genot.
Werd strafrechtshervormer. Straftoemeting niet baseren op wraak of vergelding. Voor- en nadelen
van straffen tegen elkaar afwegen.
Bentham liet zien hoe belangrijk het is om nuchter na te denken over consequenties van keuzes.
Consequentialisme legt verband tussen plichtenleer (wat moet ik doen) en waardenleer (wat is
waardevolle stavaza?).
Heeft 1 centrale norm: handel zo dat het goede wordt bevorderd en het kwade wordt vermeden.
Utilisme kenmerkt zich als bijzondere waardenleer en bijzondere plichtenleer. Waardenleer is
monistisch: welzijn wordt met 1 maat gemeten. Welzijn is commensurabel (welzijnsniveaus zijn met
elkaar te vergelijken). Utilistische plichtenleer monistisch (1 voorschrift): kies maximum positief
saldo.
Mills wensentheorie
Welzijn is meer dan pijn en genot. Niet elke genotervaring is even belangrijk. Mill zag hogere en
lagere genoegens. Gekeken moet worden in hoeverre de gevolgen van de handelingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Evakleine. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen