Hoofdstuk 1: het begrijpen van politiek en politicologie
Begrip Betekenis
Centrale begrippen van De te definiëren begrippen die relevant zijn voor het bestuderen van
de politicologie de politiek
Collectieve Het probleem waarbij op eigenbelang gerichte keuzes van
actieproblemen individuen leiden tot een collectief resultaat dat is in strijd is met
eigenbelang
Diachrone methode Methode in de vergelijkende politicologie waarbij verschijnselen
door de tijd heen worden bestudeerd
Empirische cyclus Het proces in empirisch onderzoek waarbij de theorie wordt
bijgesteld op grond van het empirisch toetsen ervan
Empirische politicologie Wetenschappelijke benadering van de politicologie die gekenmerkt
wordt door het toetsen van theorieën aan feitelijke gegeven
Free-riders Mensen die in publiek goed consumeren zonder eraan bij te dragen
Niet-uitsluitbaarheid van Niemand kan van de consumptie van een goed worden uitgesloten
publieke goederen als het eenmaal tot stand is gebracht
Normatieve politicologie Wetenschappelijke benadering van de politicologie die gekenmerkt
wordt door het vraagstuk van de gewenste politieke orde
Object van de De politiek
politicologie
Ondeelbaarheid van De hoeveelheid van het goed vermindert niet als iemand het
publieke goederen consumeert
Percepties Subjectieve beelden van de werkelijkheid (dus niet de feitelijke
werkelijkheid, maar de werkelijkheid zoals die ervaren wordt)
Politiek Een situatie waarbij de overheid betrokken is of zou moeten zijn
( Van Deth & Vis)
Politiek probleem En als ongewenst en veranderbaar beschouwde situatie, waarbij de
overheid betrokken is of zou moeten zijn
Probleem Situatie die als ongewenst en veranderbaar wordt beschouwd
procedurele Rechtvaardigheid concept waarin verondersteld wordt dat een
rechtvaardigheid rechtvaardige procedure per definitie tot een rechtvaardige
verdeling leidt
Publieke goederen Goederen die gekenmerkt worden door ondeelbaarheid en niet-
uitsluitbaarheid. Deze goederen worden ook wel collectieve
goederen genoemd
Rechtvaardigheid Theorie waarin mensen door middel van een gedachte-experiment
principe van Rawls kiezen voor een bepaalde rechtvaardige verdeling
Synchrone methode Methode in de vergelijkende politicologie, waarin verschijnselen
gelijktijdig, maar op verschillende plaatsen worden bestudeerd
, Theoretische Wetenschappelijke benadering van de politicologie die gekenmerkt
politicologie wordt door zuivere theorie van politieke verschijnselen
Trias Politica Zuivere theorie van machtenscheiding van de Montesquieu, waarin
de wetgevende functie van de staat opgedragen wordt aan de
volksvertegenwoordiging, de uitvoerende functie aan de regering en
de rechtsprekende functie aan onafhankelijke rechters
Trickle-down effect Economische theorie waarin verondersteld wordt dat een ongelijke
inkomensverdeling als economisch prikkel werkt, waardoor de
totale welvaart toeneemt
Verdelingsvraagstuk De vraag op welke manier waarden verdeeld moeten worden
Vergelijkende Wetenschappelijke benadering van de politicologie die gekenmerkt
politicologie wordt door het analyseren van politieke verschijnselen door
vergelijkingen naar tijd en of plaats
Waarden Alles wat mensen belangrijk vinden, zowel materieel (zoals
inkomen) als immaterieel (zoals vrijheid)
Wetenschappelijke Een specifieke invalshoek voor het bestuderen van verschijnselen
benadering
Hoofdstuk 2: Modellen, politiek proces en besluitvorming
Begrip Betekenis
Agendavorming Onderdeel van het beleidsproces waarbij problemen de
aandacht van het publiek of beleidsbepalers krijgen
Barrièremodel Model van het hele politieke proces waarin conflicten in centraal
staan. politiek is een opeenvolging van hindernissen.
Beleid Plan waarin het bereiken van bepaalde doeleinden met
bepaalde middelen in een bepaalde tijdsvolgorde centraal staat
Beleidsbepaling Onderdeel van het beleidsproces waarin besluit ingenomen
worden (besluitvorming)
Beleidscyclus De voortzetting van het beleidsproces waarin het beleid wordt
aangepast op grond van beleidsevaluatie
Beleidsevaluatie Onderdeel van het beleidsproces waarin het beleid wordt
beoordeeld
Beleidsproces model Model van het hele beleidsproces waarin verschillende
beleidsonderdelen onderscheiden worden. (Hogwood & Peters)
Beleidsuitvoering Onderdeel van het beleidsproces waarin besluiten worden
Onderdeel van het beleidsproces waarin informatie wordt
Beleidsvoorbereiding verzameld en geanalyseerd om tot een advies te komen over
het te voeren beleid
Conversie Proces waarbij wensen en eisen van actoren in
overheidsbesluiten worden omgezet
(Diffuse) Steun Loyaliteit aan het politieke systeem
, Garbage can In een situatie van onvolledige informatie zoeken actoren niet
alleen oplossingen voor problemen, maar zoeken zij ook
problemen voor beschikbare oplossing. (Cohen, March & Olsen)
Incrementele Overbelaste bestuurders proberen een probleem kwijt te raken
besluitvorming door, in een situatie van onvolledige informatie, en beschikbaar
middel te kiezen dat niet teveel van het huidige beleid afwijkt
(Institutionele) Situatie waarin een bepaald beleid wordt gebruikt, terwijl er
Lockin beter ( bijvoorbeeld efficiënter) alternatief voor handen is
Invoer De wensen en ijs die actoren aan de overheid richten
Mixed scanning in een situatie van onvolledige informatie kiezen overbelaste
bestuurders een ( op basis van ervaring, intuïtie vooroordelen
geselecteerd) middel om te proberen een (eventueel
aangepast) doel te bereiken. (Etzioni)
Model Een vereenvoudigde weergave van de theorie
Openbaar bestuur Het geheel van instellingen en structuren waarbinnen de
overheidstaak wordt
Pad-afhankelijkheid Situatie waarin beleid uitkomsten afhankelijk zijn van het ( soms
toevallige) vertrekpunt en het specifieke verloop van een
historisch besluitvormingsproces
Pad- afhankelijkheid Benadering volgens Welke de kosten van het terugdraaien of
benadering wijzigen van eerdere beslissingen hoger worden en de
beslissing ruimte kleiner, naarmate het beleidsproces
voortschrijdt.
(leer effecten, schaalvoordelen, verzonken kosten en
opstartkosten)
Hoofdstuk 3: Bestuur, overheid en markt
Begrip Betekenis
Afspiegelingscollege de zetels van het uitvoerend orgaan (bijv. B&W) worden
evenredig verdeeld op basis van de sterkte van de partijen in
het volks vertegenwoordigend orgaan ( bijvoorbeeld de
gemeenteraad)
Autonomie het zelfstandig regelen en besturen van de eigen
aangelegenheden van lagere overheidsorganen
Baumol- effect Het is voor overheden lastiger om de productiviteit te
verhogen dam voor de marktsector, omdat arbeid voor
bedrijven makkelijker te vervangen is door robots en naar
lagelonenlanden kan worden verplaatst
Budgetmechanisme De overheid beslist over productie en consumptie door
erover te staan
Constitutionele staatsvorming waarin de Koning(in) als staatshoofd aan
monarchie grond wettelijke regels gebonden is
Corruptie Het misbruik maken van toevertrouwde overheidsopdrachten
voor persoonlijk gewin
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmmaKoster3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,40. Je zit daarna nergens aan vast.