College aantekeningen van Orthopedagogiek en Recht
Tentamen gehaald met een 6.7
Einde van het document bevat belangrijke jaartallen en de duur van straffen
College 1 – Jeugdstrafrecht en participatie
Het jeugdstrafrechtstelsel in Nederland en de participatie van jongeren in het
jeugdstrafproces
Geregistreerde verdachten
- Aantal jongeren laat al sinds 2010 een sterke daling zien en het blijft dalen
o Tussen 2010 en 2022 is het gehalveerd
o Voor 2020 en 2021 hadden de Covid-19 maatregelen een dempend gevolg
op de geregistreerde jeugdcriminaliteit. Na Covid-19 zijn de percentages
weer hetzelfde als voor Covid-19
o In 2022 steeg het aantal jeugdige verdachten naar het niveau van in 2018
- Aantal veroordeelde jongeren is veel kleiner
- Meiden werden vooral verdacht van vermogensmisdrijven zoals winkeldiefstal
- Meiden maken een kleiner deel uit van de verdachte populatie
o 26% van de minderjarige verdachten
o 15% van de jongvolwassenen verdachten
- Jongens komen meer in aanraking met geweldsdelicten
- Bij jongens zijn vermogensdelicten het hoogst
- Onder minderjarige verdachten komen vermogensmisdrijven het meeste voor
(voornamelijk winkeldiefstal)
- Onder jongvolwassenen (20 op de 1000) ligt het relatieve aantal verdachten
hoger dan bij minder jarigen (14 op de 1000)
- Toename van cyberdelicten
- Verklaringen afname (jeugd)delinquentie (
o Beveiligingshypothese
o Minder gelegenheid om delicten te plegen
o Gunstige maatschappelijke veranderingen
o Minder risicofactoren, meer beschermende factoren
o Digitalisering
o Minder ongestructureerde vrijetijdsbesteding met leeftijdsgenoten in de
publieke ruimte
Internationaal Verdrag Inzake de Rechten van het Kind
A) Bescherming artikel 3: Belang van het kind
o Kinderen moeten altijd bescherming krijgen en hun belangen moeten
altijd in overweging genomen worden
o Geldt voor civielrecht (jeugdbescherming) én strafrecht
(jeugdreclassering)
o Moet meegewogen worden in de besluiten die worden genomen.
B) Participatie artikel 12: Stem van het kind
o Alle procedures over jou (het kind)
o Iemand moet altijd zijn mening kunnen geven over deze procedures
o Degene die hierover beslist moet dit meewegen in de uiteindelijke
beslissing
C) Pedagogische benadering
o Rekening houden met de kwetsbaarheid die het kind heeft
1
,- Verdrag is voor kinderen tot 18 jaar
- Het Verdrag zegt; kinderen groeien en ontwikkelen zich, dus je kan kinderen
niet alleen maar zien als afhankelijk en hulpbehoevend. Ze kunnen ook hun
mening geven en daar moet ook naar geluisterd worden
Preventie van jeugdcriminaliteit
- Internationaal kader: Riyadh Guidelines (1990) in UN Guidelines for the
Prevention of Juvenile Delinquency
- Deze richtlijnen uit zich in het jeugdstrafrecht zo:
o Systems strengthening approach (systeem versterkende aanpak)
o Child welfare & protection (kinderwelzijn & bescherming)
- Preventie is heel belangrijk, om te voorkomen dat jongeren verder afglijden en
in de criminaliteit terecht komen
- In de richtlijnen komt duidelijk naar voren dat criminaliteit of
jeugddelinquentie hoort bij het opgroeien en ook als normaal gedrag gezien kan
worden in de context van het opgroeien
o Het hoeft niet alleen maar bestraft te worden.
o We moeten ervan uit gaan dat het vanzelf over gaat dit laten de
cijfers ook zien; jongeren komen er 1/2 keer mee in aanraking en daarna
niet meer
- Socialisatieprocessen:
o De nadruk moet worden gelegd op preventief beleid dat de succesvolle
socialisatie vergemakkelijkt en integratie van de jongeren
o Door middel van: de gemeenschap, peergroups, scholen,
beroepsopleidingen, arbeidswereld, vrijwilligersorganisaties
o Respecteer de persoonlijke ontwikkelingen van de jongeren
o Jongeren moeten als volwaardig en gelijkwaardig aanvaard worden
o Om stigmaterisering, slachtofferschap en criminalisering van jongeren te
voorkomen, moet de wetgeving ervoor zorgen dat niet elk gedrag als een
overtreding wordt beschouwd of wordt bestraft
o Wethandhavers en andere belangrijke mensen moeten hierin worden
opgeleid om in te spelen op de bijzondere behoeften van jongeren en
moeten vertrouwd zijn met het gebruik maken van zoveel mogelijk
programma’s en doorverwijzingsmogelijkheden
Riyad-Richtlijnen (Richtlijnen van de Verenigde Naties voor de preventie van
delinquente jongeren)
1. De preventie van jeugdcriminaliteit is een essentieel onderdeel van
misdaadpreventie in de samenleving
o Door zich bezig te houden met legale activiteiten, sociaal nuttige
activiteiten, door een humanistische oriëntatie aan te nemen tegenover
de samenleving en door hun kijk op het leven kunnen jongeren een niet-
criminogene houding ontwikkeling
2. Succesvolle preventie van jeugdcriminaliteit vergt inspanningen van de hele
samenleving om de harmonieuze ontwikkeling van adolescenten te garanderen
o Met respect voor hun ontwikkeling van hun persoonlijkheid vanaf de
vroege kinderjaren
3. Het kind staat centraal
o Jongeren moeten een actieve rol hebben
2
, o Jongeren mogen niet alleen maar beschouwd worden als objecten van
socialisatie of controle
4. Het welzijn van de jongeren vanaf hun vroege kinderjaren moeten centraal
staan (welk preventieprogramma dan ook)
5. Noodzaak en het belang van een progressief delinquentiepreventiebeleid en de
uitwerking van de maatregelen zouden het volgende met zich mee moeten
nemen:
(Dit zou criminaliseringen doen vermijden en bestraft het kind voor gedrag dat
geen ernstige schade veroorzaakt voor de ontwikkeling van het kind zelf of aan
anderen)
a) Het bieden van mogelijkheden
o In het bijzonder onderwijsmogelijkheden
o Dient als bescherming
b) Gespecialiseerde filosofieën en benaderingen voor de preventie van
criminaliteit op basis van wetten, processen, instellingen, faciliteiten en een
dienstverleningsnetwerk gericht op het terugdringen van de motivatie,
behoefte aan/gelegenheid voor/omstandigheden die aanleiding geven tot
het plegen van overtredingen
c) Interventie moet in het belang van de jongere worden nagestreefd en geleid
zijn door eerlijkheid en gelijkheid
d) Het waarborgen van het welzijn, de ontwikkeling, de rechten en de
belangen van alle jongeren
e) Overweging van jeugdig gedrag of gedrag dat niet in overeenstemming is
met de algehele sociale normen en waarden, dat onderdeel is van je
ontwikkelingsproces, hebben de neiging om spontaan te verdwijnen bij de
overgang naar volwassenheid
f) Bewustzijn dat het etiketteren van een jongere als ‘afwijkend’, ‘delinquent’
of ‘pre-delinquent’ vaak bij draagt aan de ontwikkeling van een consistent
patroon van ongewenst gedrag
6. Gemeenschap/maatschappij gebaseerde diensten en programma’s moeten
worden ontwikkeld voor de preventie van jeugdcriminaliteit. Vooral daar waar
nog geen instanties zijn gevestigd
o Formele instanties voor sociale controle mogen alleen als laatste
redmiddel ingezet worden
De rechten van jeugdige verdachten en veroordeelden
Beijing Rules (1985)
- Zijn aanbevelingen/richtlijnen van de VN met betrekking tot de uitvoering van
het strafrecht voor de jeugdige
o VN is een organisatie met 193 landen die samenwerken voor vrede en
veiligheid in de wereld
- 14.2: ‘De procedure moet bevorderlijk zijn voor de belangen van de
minderjarige en dat moet plaatsvinden in een sfeer van begrip, die de jeugdige
in staat stelt om te participeren en zich vrijelijk te uiten’
- De belangen moeten een belangrijke overweging vormen
- Dit zie je ook duidelijk terug in het verdrag van kind (artikel 12 IVRK)
Artikel 37 en 40 IVRK (1989)
- Artikel 37 gaat over jeugdstrafrecht en gesloten jeugdhulp
3
, - Artikel 40 gaat over jeugdstrafrecht
- Belangrijke uitgangspunten:
1. Kind specifieke benadering
o Onder andere dat er een minimum leeftijd is; vanaf welke leeftijd kan je
opgepakt worden?
o Moet gericht zijn op re-integratie van het kind
o Het liefst met speciale instanties die werken met kinderen op dit terrein,
om te voorkomen dat het volgens het volwassen strafrecht gaat
2. Eerlijke behandeling en proportionaliteit
o Niet in 1 keer een hele zware straf kan krijgen voor iets kleins
3. Vrijheidsbeneming als ‘last resort’ (redmiddel)
o Vrijheidsbeneming moet als laatste middel gezien worden
o Doodstraf en levenslang is verboden
- Art. 40(3): aparte wetten, procedures en instellingen + minimumleeftijd
Doelstellingen van justitiële respons/interventie (paragraaf 1)
o Versterking van het respect van kinderen voor de rechten/vrijheden van
anderen
o Rekening houden met de leeftijd van het kind
o Bevordering van de re-integratie van kinderen
o Constructie rol in de samenleving
Eerlijke behandeling (in jeugdstrafrecht)
Procedureel waarborgen (art. 40, sectie 2)
A) Legaliteitsbeginsel
B) Vermoeden van onschuld
C) Verbod op zelfbeschuldiging
D) ‘Equality of arms’ informatie over aanklachten, juridische of andere
passende bijstand
o Vrijheid voor verplichte zelfincriminatie (= jezelf beschuldigen)
o Niet onder druk gezet worden om een getuigenis af te leggen of schuld te
bekennen
o Recht om te zwijgen
E) Berechting zonder uitstel door bevoegde, onafhankelijke en onpartijdige
autoriteit
F) Bijzondere rol van ouders of wettelijke voogden
G) Recht om in beroep te gaan
H) Gratis hulp van een tolk
I) Respect voor privacy in alle stadia van de procedure (proces achter gesloten
deuren)
J) Effectieve deelname
Redenen voor het waarborgen van eerlijke behandeling:
- Kinderen zijn uiterst kwetsbaar tijdens ondervragingen
- Verbod op foltering, wrede, onmenselijke of onterende behandeling
- Eerlijk proces: betrouwbaarheid van ‘bewijs’
Recht op juridische of andere passende bijstand tijdens het verhoor
VN-Kinderrechtencomité
- General Comments no. 24 (2019) and no. 12 (2009)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannaheinen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
