Achtergronden bij het nieuws: mondiale ontwikkelingen en internationale machtsverhoudingen. Dit vak wordt gegeven in blok B of D, afhankelijk wanneer je met dit vak begint. Complete samenvatting van alle literatuur en powerpoints
Achtergronden bij het Nieuws (Wereld)
Hoorcollege 1: Rusland en de ijzeren vuist van Poetin
Rusland na val van de Sovjet Unie (1991)
Westerse perspectief:
- Westen = winnaar van de Koude Oorlog
- Alle landen worden liberaal-democratisch en volgen voor de economie een
kapitalistisch model (markt van vraag en aanbod)
- Rusland wordt “een normaal Europees land”
Russische perspectief:
- Start van een periode vol crises
- Inkomen en sociale zekerheid verdwijnen
- Communisme verdwijnt als leidende ideologie
- Maar wat komt ervoor in de plaats?
- Democratie dreigde in chaos te ontaarden
- “Gangster kapitalisme”
- Roep om krachtige leider = Poetin
Poetin (2005): “Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is de grootste geopolitieke ramp van de
twintigste eeuw”
Poetin en Europa
- Aanvankelijke wens Rusland na val vd Unie = nauwere EU samenwerkingsverbanden
- EU en Rusland in Partnerschap- en Samenwerkingsovereenkomst
- Zelfs eventueel Russisch lidmaatschap bij NAVO leek bespreekbaar!
- Poetin na eerste staatsbezoek aan Duitsland in 2001:
- Rusland teruggekeerd in Europese familie
- Nauwere samenwerking EU en ex-Sovjet staten (Oekraine) nog niet problematisch
Poetin en het Westen: Moskou vreest Europa
- Als reactie op uitbreiding van de NAVO volgt uitbreiding in Oostelijke richting met
Warschaupact-landen + (later) Baltische staten
- Omsingelingscomplex
- 1999: NAVO-bombardementen op Servie
- Volgens VS: humanitaire interventie
- Volgens Rusland: agressie jegens Servische broeders bezwaren aan de kant
geschoven + Rusland voelt zich genegeerd
- Sinds 2001: Operaties NAVO-leden in Afghanistan, Irak en Libie met regime change als
gevolg (=gewenst voor West!)
- NAVO blijkbaar niet langer enkel defensieve alliantie zoals in Koude Oorlog
- 2003/2004: Westen steunt actief “kleurenrevoluties” in Servie, Georgie en Oekraine
- Rusland voelt zich vernederd (positie als grootmacht op wereldtoneel verloren) voor
Poetin onverteerbaar
- 2004: Baltische staten (Estland, Letland, Litouwen) treden toe tot NAVO
Poetin: Tegen wie is deze uitbreiding gericht?
Poetin slaat terug!
- Rusland moet rechtmatige vroegere positie als grootmacht terugkrijgen
- NAVO vormt grootste bedreiging
- 2008: Korte Oorlog Georgie als waarschuwing
- 2011: Inmenging oorlog in Syrie
- 2014: Euromaidan-revolutie in Oekraine (voor Poetin de druppel)
, - Poetin grijpt chaotische situatie Oekraine aan om Krim te annexeren
- Associatieverdrag Oekraine en EU moest worden voorkomen
- Westerse expansie en ‘export van democratie’ tegengaan met ijzeren vuist
- Oorlog in Oekraïne vanaf 2014 en annexatie van Krim leidde tot
fundamentele breuk met het westen
- Grootschalige invasie Oekraïne op 24 feb 2022 als dieptepunt!
Oorlog Oekraine:
- 24 feb 2022 grootschalige invasie door Rusland
- Oorzaak inval is onderwerp van speculatie en debat:
- Uitbreiding NAVO tot Russische grenspolitiek van provocatie?
- Negeerde het Westen de rode lijnen van Rusland?
- Wat te denken van Poetins retoriek over “denazificatie”?
- Ging het dan wel om de NAVO?
- Of beschouwt Poetin Oekraine simpelweg als historisch Russisch gebied?
Artikel Poetin uit 2021: Over de historische eenheid van Russen en Oekraïners:
bedoeld als oorlogsverklaring
“aanval op Oekraine niet alleen gerechtvaardigd, maar zelfs noodzakelijk voor
Ruslands voorbestaan”
Oekraïne dat banden met het Westen aangaat, maakt Rusland kwetsbaar
Verloop invasie:
- Russische legertop overtuigde Poetin om Oekraine in paar dagen volledig in te
kunnen nemen maar: geen concreet doordacht plan op tafel
- Inmiddels tienduizenden Russische soldaten gesneuveld
- Gevreesde Russische leger uitgehold door jarenlange corruptie en diefstal
- Slecht bewapende en ondervoede manschappen
- Inclusief door Wagner Group (?) geronselde gevangenen
- Tegenstander: gemotiveerd en goed getraind Oekraïens leger (met Westen als
achterban)
Tegenstander: Oekraine
- Invasie van Rusland verenigde Oekrainers van alle talen
- Poetin rekende op verdeeldheid van het Westen, maar zorgde juist voor eenheid
(gedeelde vijand schept een band)
- Ipv NAVO weg te drijven van Russische grens, komt militair bondgenootschap nu
dichterbij
- Zweden en Finland worden lid van de NAVO
- EU neemt afscheid van Russische energiebronnen (oliekraan dichtgegooid door
Rusland; EU haalt olie uit Afrika en Midden-Oosten)
De hele wereld tegen Poetin:
24 februari 2023 (jaar later): niet-bindende resolutie VN
Rusland wordt opgeroepen vijandigheden in Oekraïne te staken en troepen terug te trekken
Westerse politieke hegemonie kalft af: (veel landen afzijdig, voor Afrika!)
- Veel landen kritischer over Westerse sanctieregime dan over Russische agressie:
“jullie oorlog, niet die van ons”
- Belangen bij economische samenwerking met Rusland
, - Nederlaag of isolement van Rusland niet in hun strategisch belang
- Tevens wrok over koloniale verleden, oneerlijke balans klimaatverandering en
coronavaccins
- Oorlog toont dat Rusland is geïsoleerd van het Westen, maar ook dat het Westen
geïsoleerd is van een aanzienlijk deel van de rest van de wereld!
China en Rusland:
- China belangrijkste steunpilaar voor Poetins wereld
- President Xi deelt het wereldbeeld van Poetin
- Deelt overtuiging dat deze regimes worden bedreigd door NAVO uitbreiding en
democratische kleurenrevoluties
≠ vrije keuze van landen of volkeren,
= opgedragen uit Amerikaans imperialisme (MOET land zich tegen verdedigen)
- Xi vindt dat Amerika haar tijd voorbij is en China haar tijd is gekomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marithendriks1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
