Verdieping: Logopedie
Minor Taal en Cultuur Nederlandse Gebarentaal 2017-2018
Deze samenvatting bevat aantekeningen van de hoorcolleges, stof uit de PowerPoints van de
hoorcolleges en eventuele video’s/films die zijn opgeven om te kijken.
Bijeenkomst 1 - De werking van het gehoororgaan
- 1 op de 12 Nederlanders heeft gehoorproblemen (dus niet meteen doof, ook
slechthorenden, is een ruim begrip).
- 15 – 20 duizend mensen zijn doof.
Doof = meer dan 90 decibel gehoorverlies.
- 20.000 jongeren lopen per jaar blijvende schade aan hun gehoor op met name door lawaai.
- De NVVS en de Nationale Hoorstichting gaan ervan uit dat er in Nederland ongeveer 1,4
miljoen slechthorenden zijn
Slechts 40% van alle slechthorenden blijkt een hoortoestel te dragen. Redenen:
• Vermoeiend om af te laten stellen
• Ontkenning / “niet nodig”
• Stempel, mensen gaan je anders benaderen
• Blikkerig geluid
• De mate waarin men zich beperkt voelt door het gehoorverlies en de communicatieve eisen
die in het dagelijks leven worden gesteld
• Pas op het moment dat alle weerstand (bijvoorbeeld schaamte) is overwonnen, gaan
mensen op zoek naar hulp
• Onvoldoende financiële draagkracht
• Onwetendheid (gehoorscreening voor 50+?)
• Niet om kunnen gaan met het hoortoestel (proefperiode)
Echter kan gehoorverlies meer kans geven op dementie, als je geen hoortoestel neemt of te laat.
Leerdoel: De student kent de werking van het gehoororgaan.
Het gehoororgaan bestaat uit het uitwending oor, middenoor en binnenoor. Het uitwending oor is
gevuld met lucht. Het middenoor is gevuld met lucht. Het binnenoor is gevuld met vloeistof.
,Uitwending oor:
• Bestaat uit: oorschelp (Concha), gehoorgang
• Functie: het geluid opvangen, oorsmeer verzamelen, bepaald ook waar het geluid vandaan
komt (voor of achter)
Middenoor:
• Bestaat uit: Gehoorbeentjes, trommelvlies, trommelholte, buis van Eustachius
• Functie: het doorgeven van de trillingen en het versterken van het geluid
Binnenoor:
• Bestaat uit: Slakkenhuis (cochlea), haarcellen, orgaan van Corti, gehoorzenuw, ovale/ronde
venster
• Functie: gehoor en bewaren van het evenwicht.
Niet in het gehoororgaan zelf:
• Auditieve schors, hersenstam, evenwichtsorgaan
FUNCTIES
De buis van Eustachius:
Functie is de luchtdruk in het middenoor en de buitenlucht (keel/neusholte) gelijk houden.
De gehoorbeentjes
Bevinden zich in het middenoor. De hamer zit vast aan het trommelvlies en de stijgbeugel aan het
ovale venster. Geluid veroorzaakt trilling van deze gehoorbeentjes, ze geven het geluid door op het
binnenoor.
Het ovale venster
Gaat bewegen door de trilling van de gehoorbeentjes en zet de vloeistof in het binnenoor in
beweging waardoor de haarcellen gaan bewegen. Het ronde venster beweegt tegengesteld zodat de
vloeistof niet wordt samengedrukt. Ovale venster is de ingang van het binnenoor.
De haarcellen (zintuigcellen)
Zitten in het binnenoor, in het slakkenhuis. Bevinden zich op het zintuigorgaan, het orgaan van Corti.
Dit orgaan van Corti (zintuigorgaan) zit in de dubbele buis van het Slakkenhuis (binnenoor).
We hebben ongeveer 20.000 haarcellen.
Door het bewegen van de haarcellen komen er elektrische spanningen vrij die worden doorgegeven
aan de gehoorzenuw en vervolgens aan de hersenen zodat we betekenis aan geluid kunnen geven.
Auditief systeem:
Gehoorzenuw, hersenstam en auditieve schors
Zitten niet in het gehoororgaan zelf, maar zijn minstens zo belangrijk
Functies:
1. Scheiden voor/achtergrond belangrijk bij spraakverstaan in rumoerige omstandigheden
(signaal/ruis). Dit levert problemen op bij mensen die maar met één oor kunnen horen (Wat is ruis?
Wat is het signaal? Wie spreekt er?)
2. Richting horen, herkennen locatie geluidsbron
3. Auditieve hersenschors: patroonherkenning ofwel het herkennen van spraakklanken en
muziekpatronen
Voor de interpretatie van deze patronen (BEGRIP) zijn ook andere hersengebieden nodig.
Filmpjes werking gehoororgaan:
, • http://www.youtube.com/watch?v=uewAlOXVbJg&feature=related
• https://www.youtube.com/watch?v=fH3mLl2tDaU
Leerdoel: De student weet welke soorten gehoorverlies er zijn.
Er zijn twee soorten gehoorverlies:
• Perifeer gehoorverlies
• Centraal gehoorverlies
Soort gehoorverlies 1: Perifeer gehoorverlies
Het gehoororgaan is de veroorzaker.
Hieronder valt:
1. Geleidingsverlies
2. Perceptieverlies
3. Gemengd gehoorverlies
1. Geleidingsverlies
- Probleem in uitwendig oor of middenoor
- Gevolgen voor het spraakverstaan? Demping van het geluid, geluid wordt zachter gehoord.
- Oplossingen? Eventuele operatie.
- Helpt een hoortoestel? Ja, want dit versterkt het geluid.
2. Perceptieverlies (cochleair/retrocochleair)
- Probleem in het slakkenhuis of gehoorzenuw
- Gevolgen voor het spraakverstaan? Vervorming van het geluid.
- Oplossingen? In principe alleen C.I (Cochleair Implantaat).
- Helpt een hoortoestel? Soms wel soms niet, kan ook de vervorming versterken.
3. Gemengd gehoorverlies
- Zowel een geleidingsverlies als een perceptieverlies.
Bijvoorbeeld een trommelvlies dat niet werkt en een gehoorzenuw die niet werkt, dan heb je
zowel een middenoor- als binnenoor probleem.
Soort gehoorverlies 2: Centraal gehoorverlies
1. Stoornis in de hersenfuncties
2. Geluid komt niet in de auditieve delen van de hersenen aan
3. Psychische oorzaak
Gehoorverlies kan op verschillende momenten in het leven ontstaan:
• Voor, tijdens of kort na de geboorte = congenitaal verlies
(denk ook aan Dovenstudies prelinguaal (voordat je enige taalverwerving hebt geleerd) en
postlinguaal verlies (als je al een taal hebt aangeleerd))
• Ontstaan later in het leven bij kinderen en volwassenen (verworven gehoorverlies)
Leerdoel: De student kan verschillende veroorzakers van slechthorendheid/doofheid benoemen en
weet waar in het oor je de gevolgen hiervan ondervindt.
Er zijn veel ziektes en andere verschijnselen die problemen in het gehoororgaan veroorzaken.
• Otitis Media: middenoorontsteking.
• Lijmoor: vocht in je middenoor (Hoe zorgt dit voor gehoorbeschadiging?: Dan kan het
trommelvlies niet goed meer trillen).
• Otosclerose: vastgroeien stijgbeugel in ovale venster. Dit is een middenoor probleem dat
eventueel verholpen kan worden door een operatie (nieuwe stijgbeugel).
, • Hersenvliesontsteking (meningitis): kan gevolgen hebben voor de werking van het
binnenoor.
• Lawaaidoofheid: kapot gaan van de haarcellen. De haarcellen die op het orgaan van Corti
zitten gaan stuk door te hard geluid. Dit is een binnenoor probleem.
• Ouderdom slechthorendheid (presbyacusis): De haarcellen op het orgaan van Corti zitten
slijten. Dit is een binnenoor probleem.
• Ziekte van Ménière: Dit veroorzaakt problemen in het binnenoor.
• Oorsuizen / Tinnitus: Dit kan overal in het gehoororgaan voorkomen.
• Oorsmeer: Dit komt voor in het uitwendig oor (de gehoorgang).
• Ongeval: Afhankelijk van het ongeval kunnen de gevolgen overal in het gehoororgaan
voorkomen.
• Brughoektumor: een goedaardige tumor tussen de hersenstam en kleine hersenen in.
• Plotsdoofheid: Meestal ligt het probleem in het binnenoor maar vaak is de oorzaak niet
bekend.
• (Erfelijke) progressieve slechthorendheid: slechthorend kun je worden of zijn als volg van
een erfelijke ziekte.
De ziektes en andere verschijnselen die slechthorendheid kunnen veroorzaken nogmaals, gesorteerd
op waar in het oor:
- Uitwendig oor: Oorsmeer
- Middenoor: Otitis Media, Lijmoor, Otosclerose
- Binnenoor: Hersenvliesontsteking (meningitis), Lawaaidoofheid, Ouderdom
slechthorendheid (presbyacusis), Ziekte van Ménière, Plotsdoofheid
- Overal: Oorsuizen/Tinnitus, Ongeval, (Erfelijke) progressieve slechthorendheid
- Niet in het gehoororgaan zelf: Brughoektumor (tussen de hersenstam en kleine hersenen in)
Hoorproblemen zonder gehoorverlies
• Tinnitus: Ernstige vorm van oorsuizen
• Hyperacusis: Overgevoeligheid voor (hard) geluid
Oorzaken voor Tinnitus:
• Schade aan het gehoor door lawaai
• Vormen van stress
• Verwonding aan het hoofd
• Medicijnen
• Bloeddruk problemen
• Oorontsteking
• Ziekte van Menière (veroorzaakt problemen in het binnenoor)
• Otosclerose (vastgroeien stijgbeugel in ovale venster)
• Oorsmeer
• Ontsteking van een verstandskies
