1
Samenvatting Behavioral Neuroscience
Pinel, J. P. J., & Barnes, S. J. (2022). Biopsychology (Global Edition, 11th edition).
Pearson Education. ISBN: 9781292351933
,2
Inhoudsopgave
16. Lateralization, Language, and the Split Brain…………………………………...
- The Left Brain and Right Brain………………………………………………… 3
17. Biopsychology of Emotion, Stress, and Health…………………………………..
- Fear, the Dark Side of Emotion……………………………………………….. 15
18. Biopsychology of Psychiatric Disorders……………………………………………
- The Brain Unhinged……………………………………………………………… 22
,3
16. Lateralization, Language, and the Split Brain - The Left Brain and Right Brain
De linker en rechter hemisfeer lijken gelijk, maar er zijn grote verschillen in functie.
Bovendien kunnen ze onafhankelijk van elkaar functioneren
Lateralization of function: de oneven representatie van verschillende
psychologische functies in de twee hemisferen van de hersenen
Cerebral commissures: tracts die de linker en rechter hemisfeer met elkaar
verbinden
Split-brain patients: patiënten waarbij de linker en rechter hemisfeer gescheiden
zijn door commissurotomy: chirurgische afsnijding van de cerebral commisures
Cerebral Lateralization of Function: Introduction
Discovery of the Specific Contributions of Left-Hemisphere Damage to Aphasia and
Apraxia
Vroeger werd gedacht dat brein zich als een geheel gedroeg en dat specifieke
functies niet toegeschreven konden worden aan bepaalde hersendelen. Dit beeld
veranderde toen Broca twee soorten afasie rapporteerde
Aphasia: een tekort veroorzaakt door hersenbeschadiging in het vermogen om
taal te produceren of te begrijpen
Broca ontdekte dat alle patiënten met afasie schade hadden aan linker inferieure
frontale cortex > Broca’s area: gebied in inferieure prefrontale kwab in de linker
hemisfeer, centrum van spraakproductie volgens Broca
Een andere vorm van lateralisatie van functie werd ontdekt door Liepmann
Apraxia: een stoornis waarbij patiënten problemen hebben met het uitvoeren van
bewegingen wanneer dit wordt gevraagd uit context, maar kunnen het
probleemloos spontaan uitvoeren in natuurlijke situaties
Liepmann ontdekte dat patiënten met name schade in linker hemisfeer, hoewel
symptomen bilateraal
Het feit dat zowel taal als vrijwillige beweging prominent in de linker hemisfeer leidde
tot theorie van cerebral dominance:
Dominant hemisphere: een term die in het verleden werd gebruikt voor de linker
hemisfeer, gebaseerd op de incorrecte aanname dat de linker hemisfeer
dominant is in alle complexe gedragsmatige en cognitieve situaties
Minor hemisphere: een term die in het verleden werd gebruikt voor de rechter
hemisfeer, gebaseerd op de incorrecte aanname dat de linker hemisfeer
dominant is
Tests of Cerebral Lateralization
Vroeger werd met name gekeken naar laesies om lateralisatie van functie te
onderzoeken. Nu zijn er ook andere testen:
Sodium amytal test: een test waarbij eerst de ene cerebrale hemisfeer wordt
geanestheseerd en daarna de andere om te bepalen welke hemisfeer een
dominante rol speelt bij taal
Dit wordt vaak toegepast voorafgaand aan neurochirurgische ingreep >
plannen operatie
Wanneer anesthesie bij linker hemisfeer > eerst compleet stil voor paar minuten,
daarna fouten in simpele taken. Niet bij rechter hemisfeer
Dichotic listening test: een test waarbij twee verschillende reeksen getallen
tegelijkertijd worden gepresenteerd, een aan elk oor, de participant moet alle
getallen herhalen
, 4
Mensen rapporteren meer getallen gepresenteerd aan rechter oor > linker
hemisfeer dominant voor taal
Mensen die sodium amytal test specialisatie voor taal in rechter hemisfeer >
rapporteren meer getallen in linkeroor
Hoewel geluiden van elk oor naar beide hemisferen, contralaterale
verbindingen sterker + voorrang als twee verschillende geluiden tegelijkertijd
strijden om toegang tot dezelfde corticale gehoorcentra
Functional brain imaging: PET, maar met name fMRI aangetoond meer activiteit
in linker hemisfeer als een taal-gerelateerde taak wordt uitgevoerd
Discovery of the Relation Between Speech Laterality and Handedness
Laesiestudies hebben relatie aangetoond tussen cerebrale lateralisatie van spraak
en links- of rechtshandig zijn
Uit studie bleek hersenschade bij:
Dextrals: rechtshandigen
- Schade links > 60% afasie
- Schade rechts > 2% afasie
Linker hemisfeer dominant voor taal bij bijna alle dextrals
Sinestrals: linkshandigen
- Schade links > 30% afasie
- Schade rechts > 24% afasie
Linker hemisfeer dominant voor taal bij veel sinestrals
Grote onvoorspelbaarheid/variatie in lateralisatie voor taal > geldt ook voor
andere functies, zoals aandacht en gezichtsherkenning
Relatie bevestigd door sodium amytal test
Dextrals zonder vroege hersenschade linker hemisfeer > 92% taal-specialisatie in
linker hemisfeer
Sinestrals en ambidexter (zowel links- als rechtshandig) zonder vroege
hersenschade in linker hemisfeer > 69% taal-specialisatie linker hemisfeer
Sinestrals en ambidexter met vroege hersenschade linker hemisfeer > 30%
vermindert taal-specialisatie in linker hemisfeer
Sex Differences in Brain Lateralization
Hypothese dat hersenen van mannen en vrouwen verschillende mate van
lateralisatie (Levy)
Observatie mannelijke patiënten unilaterale stroke > 3x meer kans op afasie dan
vrouw > mannelijke hersenen meer lateralisatie? (McGlone)
Idee wordt veel gebruikt om gedragsmatige en cognitieve verschillen tussen man
en vrouw te verklaren, maar er is weinig bewijs:
Studie McGlone niet gerepliceerd
Meta-analyse fMRI studies > geen significant verschil van sekse op lateralisatie
Conclusie: hypothese Levy niet verdedigbaar
Differences Between Left and Right Hemispheres
Voor veel functies zijn er geen substantiële verschillen in beide hemisferen. Als er wel
een functioneel verschil is, is dit een kleine bias richting 1 hemisfeer en geen absoluut
verschil
Vaak mispercepties, zoals linker hemisfeer exclusieve taalfunctie, rechter hemisfeer
exclusieve emotionele en creatieve functie
