Inhoudsopgave
HC 1: Inleiding Kunst en locatie. Over de plaatsgebondenheid van kunst en
architectuur 7
HC 2: De Oranjezaal in Paleis Huis ten Bosch 12
De Oranjezaal 12
Paleis Huis ten Bosch, 1645 - 1652 13
Amelia van Solms (1602- 1675) 13
I. Ontwerp/ Ontwerp 14
Pieter Post (architect) 14
Jacob van Campen 15
Stadhouders 16
II. Schilderijen 17
Westwand Oranjezaal 17
Noordwand 21
Zuidwand 22
Oostwand 24
III. Classicisme in de schilderkunst 26
Keuze maken kunstenaars: 26
Albert Blankert 1940 - 2022 26
Waarom werden kunstenaars gekozen? 26
Conclusie 28
HC 3: Over de plaatsgebondenheid van kunst en architectuur (2) 29
Ontwikkelingen 19e eeuw 30
Nationalisme en kunst 30
Geografisch possibilisme en determinisme 31
Samenhang ras - geografie - natiestaat p. 54 32
Kunstgeschiedschrijving is politiek/nationalistisch/imperialistisch 32
Positie van Nederland in de algemene kunstgeschiedschrijving 32
Hiërarchisch model 33
Gelijkwaardig model 36
HC 5 De Kloveniersdoelen en de Nachtwacht 39
De Nachtwacht, 1642 - Rembrandt 39
De Groot Schutterszaal in de Kloveniersdoelen 39
De achterwand 40
Rembrandt - Schutters van Wijk II: Kapitein Frans Banning Cocq, 1642 40
Nicolaes Pickenoy - Wijk IV: Kapitein Jan Claesz van Vlooswijk, 1642 41
Linkerwand 42
- Joachim von Sandrart - Wijk XIX: Kapitein Cornelis Bicker, 1640 42
- Govert Flinck - Wijk XVIII: Kapitein Albert Bas, 1645 42
Govert Flinck - Vier doelheren der Kloveniersdoelen, 1642 42
Rechterwand 42
Bartholomeus van der Helst - Wijk VIII: Kapitein Roelof Bicker, 1643 42
De Doelen Hotel 42
Soorten schuttersgilden 43
, Groepsportretten 45
van der Helst - Schuttermaaltijd in de St Jorisdoelen ter vieren van de Vrede van
Munster, 1648 45
Rembrandt, De Nachtwacht, De les 45
Waarom was de Kloveniersdoelen een belangrijke plek? 46
Aankomst van Maria de Medici, 1638 46
Thesis Bikker en Tauber 47
Joachim von Sandrart - Wijk XIX (19): Kapitein Cornelis Bicker, 1640 47
Maria de Medici aankomst in Amsterdam 1638 48
Govert Flinck - Wijk XVII (18): Kapitein Albert Bas, 1645 48
Rol van de Schutterij 49
HC 6 De ruimte der verbeelding: De Situationisten in Nederland 51
Dérive 51
Situationist International (SI) 51
Locatie als een (meta-) kritisch begrip 52
Situationist International (SI) 52
De dérive 53
Psychogeografie 53
Surrealisme 54
Walter Benjamin 55
Lefebvre 55
Hausmann Baumann project 55
Le Corbusier 56
Unitair urbanisme 56
II. SI in Nederland 57
Constant NieuwenHuys (1920-2005) 57
New Babylon (1959-1974) 58
III. SI en de culturele identiteit van Amsterdam 59
Provo beweging 59
Jacqueline de Jong 59
Kunst en locatie 60
HC 7 Kasteel Middachten: Tussen Hollandse “adel”, Gelderse kastelen en
internationale allure 61
Kasteel Middachten 61
Kernbegrippen 61
I. Landschap 62
Tuincultuur 62
Tekst - De Jong 1988, p. 15 62
- Erfgronden 62
Ligging kasteel Middachten 63
Opmaak kasteel Middachten 63
- Heerlijkheid 63
Rampjaar 1672 63
II. Sociale positie kasteelheren 64
, Overerving 64
Godard Adriaan van Reede 64
III. Herbouwen van het Slot 1963-98 65
1691 - 94 65
Wat valt er op aan het kasteel? 66
Plattegrond 66
Stijl 66
Prentenserie 1720 67
Binnenkant van Kasteel Middachten 67
De kunst van het ontvangen 68
IIII. Aanleg van de tuinen 69
Tuin van Middachten 69
Kasteel, landerijen en heerlijkheid staan gebonden aan de locatie 70
Tuincultuur en het hof 70
HC 9 Site-specific Art (locatiegebonden kunst) Van landschapskunst tot institutionele
kritiek 71
I. Miwon Kwon - One Place After Another 72
Kwon 72
(laat) Modernisme 72
Greenberg 72
Minimalisme 73
De betekenis van het werk veranderd 73
Redenen voor opleving plaatsgebonden kunst vanaf 1960’s 74
Fenomenologisch paradigma 74
Instituonele kritisch paradigma 75
Michael Ascher, Untitled Intervention, 1974 76
Hans Haacke, Moma Poll, 1970 76
Discursief paradigma 76
2. Op Losse Schroeven, Stedelijk Museum Amsterdam, 1969 77
Jan Dibbet Museumsokkel met 4 hoeken van 90 graden, 1969 78
Marinus Boezem, Het beddengoed uit de ramen van het Stedelijk Museum, 1969
79
Arte povera 79
Anti-form/ process art 80
Richard Serra, Splash Piece 80
3. Land Art 81
Sonsbeek buiten de perken, 1971 81
Site vs. Non-site 82
Smithson, Spiral Jetty 82
Smithson, Broken Circle/Spiral Hill, 1971 82
HC 10: Het Trippenhuis - Internationale architectuur in Amsterdam 84
Het Trippenhuis: introductie 84
Kaufman 84
I. De opdrachtgevers en hun geografische situering 85
, De opdrachtgevers: Familie Trip 85
Rembrandt, Portret van Jacob Trip, en Portret van Margareta de Geer, 1661 86
Ferdinand Bol, De kinderen van Hendrick Trip en Johanna de Geer: Matthias,
Jacob en Louis, 1654 86
Ferdinand Bol, Portret van een man (Louys Trip?), 1663 86
Ferdinand Bol, Portret van Hendrick Trip, 1660 86
Ferdinand Bol, Portret van Johanna de Geer en haar kinderen, ca. 1663. 87
II. De architectuur en haar associaties 88
Het Trippenhuis zelf 88
“Hollands Classicisme"? 89
Justus en Philips Vingboons + kolossale orde 90
Simon de la Vallée, Justus Vingboons, Riddarhuset, Stockholm, 1640-1655 90
Philips Vingboons, De Gulden Steur (Poppenhuis), 1642. Kloveniersburgwal 95
Amsterdam 90
Trippenhuis 91
III. Inrichting/indeling en de relatie met de locatie 92
Plattegrond, prenten en model van Trippenhuis 92
- Simon de la Vallée, Justus Vingboons, Riddarhuset, Stockholm, 1640-1655 93
Iconografie met mythologie 94
Plafond 95
Schoorsteen 95
Ferdinand Bol, Allegorie van de educatie (Margerita Trip als Minerva, met haar
zuster Anna Maria), 1663 96
IIII. De latere geschiedenis van het Trippenhuis 96
Hollands Classicisme? 96
Internationale context! 97
HC 11 De Beurs van Berlage: lokaal, nationaal en internationaal modern monument 98
1.De Bouw van de beurs van berlage 1896 - 1903 98
Hendrick de Keyser, Beurs 1608-1611 98
Beurs van Jan David Zocher, 1840-1845 (afgebroken in 1903) 98
Prijsvraag 1884 99
Prijswinnaar Louis Marie Cordonnier, 1885 99
Plagiaatkwestie Cordonnier Hotel de Ville La Rochelle 100
Hendrik Petrus Berlage en Theodor Sanders, Inzending Beursprijsvraag 1885 (4e
prijs) 100
Plantsoen op gedempte Damrak foto 1888 100
H.P. Berlage, Plattegrond voor de beurs, 1896 101
1e ontwerp, 1896 101
2e ontwerp, 1897 102
3e ontwerp 1898 102
4e ontwerp 1899 102
Binnenkant van de beurs 102
Effectenbeurszaal in 1907 103
Jos Cuypers, effectenbeurs, 193 103
Moderniteit 103