Staatsrecht 3 uitgebreid document met:
- Samenvatting stof
- Jurisprudentie
- Tentamenvragen en antwoorden
- Oefenvragen en antwoorden
Boeken:
- De Nationale, Europese en internationale dimensie, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2020 (2e druk)
- Hoofdstukken Grondrechten, Nijmegen: Ars Aequi Li...
Inhoud
Week 1: De betekenis van grondrechten, reikwijdte en beperkingen....................................................2
Week 2: Het recht op eigendom, horizontale werking samenloop en botsing.....................................13
Week 3: Interpretatiemethoden, positieve verplichtingen, het recht op leven en het verbod van
foltering................................................................................................................................................23
Week 4: non-discriminatie en vrijheid van godsdienst.........................................................................32
Week 5: Vrijheid van meningsuiting en betoging, vergadering en vereniging......................................50
Week 6: Privacy & persoonlijke levenssfeer, persoonsgegeven, huisrecht en family life......................58
Week 7: Sociale grondrechten & verhouding tussen politiek en rechtspraak.......................................64
,Week 1: De betekenis van grondrechten, reikwijdte en
beperkingen
Onderwerpen:
Het bijzondere karakter van grondrechten, filosofische en historische inbedding; subject van
grondrechten.
De juridische inbedding van grondrechten in Nederland: bronnen, status en toetsing )120
Gw/ 94 GW).
Reikwijdte en beperkingssystematiek Gw: reikwijdte, algemene en bijzondere beperkingen,
leer van de redelijke uitleg, vereiste van een specifieke wettelijke grondslag.
Reikwijdte en beperkingen EVRM: Sunday Times-criteria, kenbaarheid en voorzienbaarheid,
noodzakelijkheidsvereiste, democratische samenleving, proportionaliteitstoets, legitieme
doelen.
Wat zijn grondrechten?
Definitie uit het boek: “Fundamentele rechtsnormen die de strekking hebben het individu
persoonlijke vrijheid en een menswaardig bestaan te verzekeren en die de handelingsvrijheid van met
name de overheid beperken”.
Twee belangrijke waarden liggen ten grondslag aan grondrechten:
Democratie;
Menselijke waardigheid.
Verticale werking
Eenieder is gerechtigd tot bescherming van zijn of haar grondrechten. Ze zijn dus voor iedereen van
belang. De grondrechten zijn in verschillende wetten terug te vinden. De term ‘grondrecht’ kan op
meerdere manieren gedefinieerd worden:
Formeel: rechten die door de Grondwet of verdragen zijn aangewezen als grondrechten;
Materieel: bepaalde ieder mens als zodanig toekomende aanspraken en vrijheden die de
staat moet eerbiedigen.
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen klassieke en sociale grondrechten:
Klassieke grondrechten Sociale grondrechten
Bescherming tegen overheidshandelen; Actief overheidsoptreden;
Afdwingbaar; Niet afdwingbaar;
Burgerlijke en politieke rechten. Economische, sociale en culturele
rechten
Horizontale werking
Over het algemeen hebben grondrechten een verticale werking. Echter doen zich ook geschillen voor
tussen burgers onderling, de horizontale werking. Vaak gaat dit om een botsing van grondrechten.
Rechtsbescherming geschiedt in dit geval op een sterke of zwakke wijze.
Zwakke horizontale doorwerking Sterke horizontale doorwerking
In een belangenafweging is het grondrecht In een belangenafweging is het grondrecht het
slechts een van de belangen enige belang
Klassieke vs. Sociale grondrechten:
Gericht op onthouding van de overheid <-> gericht op optreden van de overheid
, Worden vaak tegenover elkaar gezet, maar dit behoeft nuancering -> overheid heeft plicht ‘to
respect’, ‘to protect’ en ‘to fulfill’.
Contractstheorieën
Artikel 93 jo. 94 Grondwet
Het is aldus van belang vast te stellen of het verdrag dan wel besluiten van volkenrechtelijke
organisaties eenieder verbindend zijn.
Quizvraag – Meerkeuze
Waarin verschillen klassieke mensenrechten van sociale mensenrechten?
A. Bescherming van klassieke mensenrechten is een vereiste om sociale mensenrechten te
kunnen verwerkelijken.
B. Bescherming van sociale mensenrechten is een vereiste om klassieke mensenrechten te
kunnen verwerkelijken.
C. Klassieke mensenrechten zijn veelal niet afdwingbaar voor de rechter, sociale wel.
D. Sociale mensenrechten zijn veelal niet afdwingbaar voor de rechter, klassieke wel.
Je kan aan sociale grondrechten geen concrete rechten aan verlenen
Quizvraag – Meerkeuze
Stel dat een gemeentelijk verordening bepaalt dat in alle voor het publiek toegankelijke gebouwen
(waartoe ook kerkgebouwen behoren) in de gemeente brandblusapparaten aanwezig moeten zijn en
dat het gebruik van open vuur binnen die gebouwen verboden is.
Welke van de onderstaande beweringen is juist?
, A. Hier is sprake van een algemene beperking van de godsdienstvrijheid omdat de kern van dat
grondrecht niet wordt geraakt.
B. Hier is sprake van een algemene beperking van de godsdienstvrijheid omdat met de
maatregel niet wordt beoogd dat grondrecht te beperken.
C. Hier is sprake van een bijzondere beperking van de godsdienstvrijheid omdat het verbod
alleen specifieke aspecten van de inrichting van een kerkgebouw treft.
D. Hier is sprake van een bijzondere beperking van de godsdienstvrijheid omdat de kern van dat
grondrecht niet wordt geraakt.
Beperkingen
Algemene beperking
Grondrechten mogen niet zomaar worden beperkt. Een algemene beperking is een beperking van
een grondrecht die dan ook onbedoeld is. Deze onbedoelde beperkingen vloeien voort uit de
algemene rechtsorde en zijn eigenlijk een neveneffect. De beperking was dan niet voorzien.
Daarentegen is redelijke uitleg van een grondrecht wel toegestaan. In de praktijk lijken redelijke uitleg
en algemene beperking erg op elkaar. Redelijke uitleg heeft namelijk als gevolg dat maatschappelijk
algemeen aanvaarde maatregelen en voorschriften ten behoeve van veiligheid en gezondheid niet als
beperking van een grondrecht worden gezien, indien zij bij uitoefening een grondrecht raken. Het
grondrecht mag echter niet worden aangetast in wezenlijke aspecten. Deze worden per grondrecht
beoordeeld.
Bijzondere beperking
Naast de redelijke uitleg zorgen de bijzondere beperkingen ervoor dat de beperking van een
grondrecht is toegestaan. Er zijn drie soorten bijzondere beperkingen:
Procedurevoorschriften: dit betreft de procedurele voorschriften waaronder beperkt
mag worden;
Competentieregeling: dit betreft de personen die bevoegd zijn tot beperking;
Doelcriteria: dit betreft de redenen waaronder beperking is toegestaan.
Beperking Grondwet
Overheid kan zich niet beroepen op een grondrecht, aangezien ze bestaan ter
bescherming tegenover de overheid. Rechtspersonen en burgers kunnen dit wel.
Leer van de redelijke uitleg voorbeeld: Vrijheid van godsdienst maakt geen inbreuk
op de brandveiligheidsvereisten. Deze vereisten zijn namelijk helemaal niet bedoeld
om hier inbreuk op de maken, maar om de brandveiligheid te waarborgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniemestudentaanderug. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
