Pathologische fysiologie en pathologische biochemie (E06B6A)
Samenvatting
Korte samenvatting pathologische fysiologie en biochemie Meijers - 3e bachelor tandheelkunde
14 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Pathologische fysiologie en pathologische biochemie (E06B6A)
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit is een korte samenvatting van pathologische fysiologie en biochemie, gegeven door Meijers, gebaseerd op de volledige samenvatting, waarin al het belangrijkste kort is samengevat in een goed overzicht.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 10 maanden geleden
Buisje bloed in centrifuge ® rood-geel-wit laagje. Zo onderscheid tussen RBC, WBC & plaatjes, plasma.
× Alle verschillende bloedcellen afkomstig van één multipotente stamcel ® splitst op in aantal verschillende
takken: links bloedplaatjes & RBC, midden monocyten en neutrofielen, rechts lymfocyten (T- of B-cel)
× RBC aangemaakt in beenmerg ® enkel mature RBC circuleren in perifeer bloed oiv factoren vr differentiatie
× Langzaam gaat RNA-synthese weg: RBC geen celkern meer dus alle eiwitten die daarin zitten, zitten daar
heel het leven in ® bij bepaalde aandoeningen bv diabetes: omvorming bepaalde eiwitten ® RBC kan dat
niet meer corrigeren want kan geen eiwitten maken omdat die geen genetische code heeft
× Bij vorming steeds meer hemoglobine in RBC, daarin zit ijzer ® helpt zuurstof binden aan hemoglobine
Anemie = verminderde zuurstof transportcapaciteit
× RBC transporteren grote hoeveelheden zuurstof vanuit longen naar andere weefsels
× Anemie: tekort aan zuurstof transportcapaciteit ® kan men niet meten of kwantificeren
- Eerst kijken naar hemoglobineconcentratie: tekort RBC = daling hoeveelheid hemoglobine (< 130g/l)
- Huid wordt bleek (in onderhuids capillair bed geen RBC meer), ogen geel (als RBC teveel worden
afgebroken), te weinig zuurstof organen: vermoeid, duizelig, flauwvallen, hartkloppingen
- Mechanismen om cardiac output te verhogen: slagvolume of aantal keren dat hart samentrekt
verhogen ® bij te laag RBC-gehalte wil hart transport van zuurstof onderhouden ® hart klopt harder
en sneller ® hartkloppingen (dan hart zelf te weinig zuurstof)
× OORZAAK verlies RBC > aanmaak ® over verlies heeft lichaam weinig controle MAAR kan wel aanmaak
Verschillende soorten anemie
× Carentiële anemie: als oorzaak tekort is aan aantal stoffen voor aanmaak RBC (ijzer, foliumzuur, vitB12)
- Hemoglobine: 4 subeenheden ® Hb A twee a- en twee b-ketens. Elke polypeptideketen heeft 1
heemgroep, bestaat uit porfirinering met centraal ijzerion vastgehouden door 4 N-atomen ®
ijzeratoom kan zuurstof binden en loslaten (zonder ijzer = geen functioneel eiwit)
- Veel ijzer in lichaam maar weinig in bloedplasma (veel opgestapeld in RBC) ® absorptie 1-2mg/dag, in
bloedplasma 3mg, in RBC 2500mg & beetje in lever, milt, myoglobine + verlies via darm
× Ferriprive anemie: ijzer overmatig verliezen door chronisch bloedverlies ® gastro-intestinaal, menstruatie,
herhaalde zwangerschappen, veel bloedgeven OF te weinig opname door slechte resorptie door HCl tekort,
intestinale slechtere resorptie, ijzer complexerende stoffen OF voeding onvoldoende ijzer
× Pernicieuze anemie: vitamine B12 tekort
- Maag maakt intrinsic factor (IF) ® uitgescheiden in maaglumen = vangnet voor vitB12
- VitB12: omzetting bepaalde AZ ® gebeurt iets met metyhlgroepen belangrijk voor foliumzuur
- VitB12 & foliumzuur ® aanmaak purines. Probleem oplossen door foliumzuur te geven maar dan lost
men het niet op op termijn want dan nog vitB12 tekort ® effect op methionine die myelineschede
maakt ® neurologische problemen. DUS problemen RBC & sneldelende cellen
1
,× Sikkelcelanemie = afwijkende vorm van RBC uitgelokt door mutatie in hemoglobinegen (HbS)
- RBC zijn biconcaaf en biconvex ® maximale oppervlakte (diffusie O2) & flexibiliteit (door capillairen)
- Sikkelcelanemie: RBC maanvormige structuur ® klitten ® verstoppen capillairen ® infarct
- Sikkelcelanemie is beschermende factor tegen malaria (Subsahara Afrika…)
- Tandheelkunde: patiënt niet behandelen in crisis, maximale preventieve zorgen want ingreep kan crisis
uitlokken, agressieve behandeling bij infectie (antibiotica, incisie en drainage & sanerende ingreep ®
extractie of pulpotomie bij twijfel – niet tand redden), vermijd hypoxie (beperk sedativa, vermijd
algemene anesthesie tenzij na overleg) & vermijd zoveel mogelijk salicylaten (aspirine)
× Thalassemie: hemoglobineketens worden gecodeerd door verschillende genen ® hier tekort in a-genen
GEVOLGEN medullaire expansie beenmerg ® afwijkingen vorming gelaat, vertraagde areatie sinussen,
overgroei maxilla tov mandibula, verstoorde positie incisieven = chipmunck facies
× Polythemia vera: overproductie RBC ® hematocriet stijgt dus viscositeit ook ® geen/weinig doorstroming
dus risico op infarct (onrechtstreeks problemen aanmaak BP ® mucosale bloedingen) ® altijd rood gelaat
HOOFDSTUK 1.2: WITTE BLOEDCEL
Leucopenie en neutropenie
× WBC afkomstig van multipotente stamcel ® aanmaak van ¹ soorten WBC splitst al vroeg DUS er kunnen
afwijkingen zijn in ene soort WBC terwijl andere soort nog normaal is
× Leucopenie = gedaalde hoeveelheid WBC (<4/109 per liter)
× Neutropenie = <1,5/109 per liter
× Agranulocytose = <0,5/109 per liter
× Vooral een probleem in aanmaak WBC veroorzaakt leucopenie of neutropenie
- Door tekort aan foliumzuur of vitamine B12 ® carentie als oorzaak van neutropenie
- Door chemotherapeutica dalen aantal WBC
- Door bepaalde antibiotica die foliumzuur deficiëntie induceren
- Door medicamenten die zorgen voor tekort aan WBC (NSAID’s)
× Orale presentaties neutropenie: soms tandabces maar niet zichtbaar ® abces bij iemand met neutropenie:
atypische kiemen en bacteriën aanwezig dus standaard antibioticum werken niet
Hematologische maligniteiten: kwaadaardige ontaarding van WBC ® medullair (BM) of extramedullair (bloed)
× Myelodysplasie (MDS) = probleem in aanmaak van zowel RBC als BP
× Leukemie = te veel WBC ofwel in BM ofwel in perifeer bloed ofwel beiden
- Acute leukemie: dagen of weken ® veel onvolledig gerijpte WBC in bloed
- Chronische leukemie: jaren ® cellen volledig uitgerijpt (myeloïde of lymfoïde leukemie)
- Ontstaat altijd vanuit één celtype: kan ontstaan uit myeloïde of lymfoïde reeks ® als er overproductie is
in BM kan dat andere celreeksen onderdrukken ® anemie of trombopenie
- Symptomen leukemie: heel variabel ® koorts, kortademigheid…
- Orale presentaties: petecchiën in lip en palatum durum (tekort BP), gingivale hyperplasie
- Leukemie = proces dat ontstaat vanuit uitrijping van BM vanuit specifieke celreeks
- Lymfoom = gaat uit van lymfoïde weefsel, dat ook in BM terecht kan komen
2
, × Lymfoomclassificatie: Hodgkin vs non-Hodgkin
- Men vertrekt bij lymfomen vanuit ¹ celtypes, kan ¹ vormen hebben en ¹ prognose ® niet alleen
bepaald door specifieke defect in die cellen maar ook door uitgebreidheid
- Ziekte op één plaats: bestraling ® niet als die verspreid is over hele lichaam
- VERSCHIL leukemie ontstaat in BM en gaat eventueel naar perifeer bloed, lymfoom ontstaat buiten BM
en gaat eventueel naar BM toe
- Orale presentaties: lymfadenopathieën (zwelling klieren), extranodale aantasting (ring van Waldeyer),
progressief toenemende zwelling, pijnloos (weke delen) of pijnlijk (botaantasting)
§ Non-hodgkin lymfoom: ingevreten in bot, incisieven in tumorweefsel, net achter tanden zwelling
§ Burkitt lymfoom: snelgroeiend, mature B-cel, vaak achteraan in orofaciale regio ® gigantische
tumordruk, vreet in botweefsel ® tumor groeit van achter in mond naar voor
× Multiple myeloma (MM) = overmatige aanwezigheid van één specifiek type afkomstig uit B-cel
- Als B-cellen matureren vormen ze plasmacellen ® maken Ig (zware & lichte ketens) ® overmaat
- Gammopathie = iets mis in gammafractie, overproductie immunoglobulines ® slaan neer in ¹ weefsels
® kunnen hartspier verzwakken, nierschade, in tong neerslaan (magroglosie)
SAMENVATTING WBC afwijkingen kunnen problemen geven in infecties ® krijgen atypische beelden. Kan
probleem geven van aantasting tong, infiltratie tandvlees, lymfoom met botinfiltratie, probleem onderdruk BP.
Stollingscascade: vasoconstrictie, primaire hemostase (BP), secundaire hemostase (SF)
× Verdoving: vasoconstrictoren ® adrenaline dat BV samenknijpt dus minder doorstroming
× Witte thrombus = enkel BP (hebben geen kleur)
× Rode thrombus = als secundaire hemostase mee geactiveerd wordt ® web van fibrinedraden gevormd
waarin geactiveerde WBC zitten MAAR ook RBC vastgehouden (rood)
× Lack of plasmafactoren = probleem secundaire hemostase (SF) ® ander soort bloedingen dan probleem BP
× Probleem met BP: petecchieën, blauwe plekken en bloedingen in gewrichten
Primaire hemostase – thrombocyten (BP)
1. Adhesie: gaan naar plaats van bloeding
2. Activatie
3. Aggregatie: in web van fibrinedraden
× Thrombopenie = tekort aan BP ® hoe minder BP hoe groter kans op ernstige bloedingen
× Thrombopathie = tekort aan werking van BP ® aangeboren of verworven (vaak). Bepaalde medicatie
bedoeld om functie van BP af te remmen (vermindering risico thrombose) maar ook op andere plaatsen
× Bloedplaatjestransfusie: tijdelijk tekort aan BP deels aanpakken door extra BP te geven (bv voor operatie)
× Aanmaakstoornissen zelden primair probleem, stoornissen in verlies primair probleem
× Pathway: arachidonzuur ® thromboxane & prostacyclines ® daarop werken met aspirine: zorgt voor
covalente omvorming van cyclo-oxygenase (COX-1 & 2) ® acetylatie: overbrengen van ene groep vanuit
aspirine naar enzym ® stuk van activiteit stilgelegd & stuk van activiteit veranderd
- Aspirine: stoppen met inname ® effect blijft want acetylering van enzym is onomkeerbaar
- NSAIDs: inhiberen enzymen op farmacologische manier ® stoppen: geen effect meer
- COX-1 zit in BP: omzetting arachidonzuur naar thromboxane A2 ® activator BP
× vWF = von Willebrand factor: eiwit vrijgezet uit endotheel ® zichtbaar bij endotheelschade & zorgt dat BP
op die plaats aanwezig blijven en primaire hemostase in gang kunnen trekken
- Ziekte van Von Willebrand: te weinig vWF ® veel mensen potentieel, weinig mensen effectief ziekte
- Thrombotisch Thrombocytopenisch Purpura: te veel vWF & te lang (niet afgeknipt door protease) ®
overal en nergens klontervorming in BB ® heel veel BP verbruikt dus tekort (purpura = blauwe plekken)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mettepeeters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
