Korte samenvatting uitneembare prothetische tandheelkunde - 3e bachelor tandheelkunde
22 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Uitneembare prothetische tandheelkunde (E07B9A)
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit is een korte samenvatting over het vak uitneembare prothetische tandheelkunde, gegeven door Joke Duyck waarin de belangrijkste zaken opgesomd staan.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 9 maanden geleden
Kauwfunctie
× Kauwcomfort = hoe persoon zelf zijn kauwfunctie beleeft ® bepaald adhv vragen (subjectief)
× Kauwefficiëntie = vermogen om te kauwen ® bepaald adhv kauwtesten (2 verschillende kleuren kauwgom)
× Aantal occlusale paren daalt ® kauwvermogen daalt veel harder dan kauwcomfort (aanpassingsvermogen)
Tanden nodig voor veel meer dan alleen kauwen
× Bijten/esthetiek/fonetiek: alle 6 frontelementen noodzakelijk
× Steunfunctie: posterieure elementen nodig voor steun
× (Para)functies: knarsen, nagelbijten ® dan meer tanden nodig want kracht/eenheid veel groter
Verkorte tandenboog = SDA
× 20 tanden is voldoende om te kauwen vanaf leeftijd van 41 jaar
× Als men niets doet, krijgt men soort nieuw evenwicht en stabiele occlusie
× SDA: hoger risico voor restauratieve interventies ® aantal resterende tanden grotere krachten opvangen
× SDA: toegenomen risico voor verlies van premolaren MAAR SDA + PUP nog veel slechtere prognose
Behandelingsplanning
1. Systematische verzameling van gegevens
2. Diagnose & doelstellingen
3. Voorstel voor alternatieve behandelingen
4. Behandeling
5. Nazorg
Systematische gegevens
× Klachten, verzoeken, verwachtingen
× Medische voorgeschiedenis
× Klinisch onderzoek: extra-oraal (inzakking van kin of niet), intra-oraal (als tand verloren gaat, verliest men
ook bot), X-ray onderzoek, studiemodellen, specifieke onderzoeken
1
,Probleem aanduiden/diagnose
× Inventaris van verkregen gegevens
× Selectie van relevante gegevens ® niet alles dat afwijkt van norm heeft behandeling nodig
× Diagnose + doelstellingen duidelijk aanduiden (bv. mond infectievrij maken) ® probleem aflijnen
- Realistische behandelingsdoelstellingen nastreven: focus op functionaliteit, niet morfologie & SDA
- Overbehandeling vermijden
- Behoud van occlusie (tanden) indien mogelijk/wenselijk. NIET mogelijk: nastreven behoud wortels
- Testen van doelstellingen: is behandeling noodzakelijk om essentiële functies te herstellen of
voorspelbare schade te voorkomen? Komt behandeling tegemoet aan noden van patiënt?
Voorstel voor alternatieve behandelingen: inventaris + consultatie
× Voorbereidende behandelingen: soms eerst gedrag veranderen vooraleer behandeling te starten
× Restauratieve behandelingen = herstel van verloren (of delen van) tanden
× Communicatie over verschillende behandelalternatieven belangrijk voor slagen van behandeling = shared
decision making ® samen met patiënt keuze maken want motivatie is belangrijk
× Niets doen: vaak goed behandelalternatief
× Partiële of volledig uitneembare prothese
- Vast of uitneembaar: gedeeltelijk of volledig tandeloze patiënt
- Met of zonder implantaten
Tandvervanging bij partieel edentate patiënt
× Partiële uitneembare prothese
- Plaatprothese: kunststofplaatje met valse tand ® vreemd voorwerp in mond
- Frameprothese: metalen onderstructuur die vastklikt op eigen tanden
× Tandgedragen brug
- Conventionele brug: 2 kronen omslijpen ® kronen over schuiven met zwevende tand tussen
- Adhesiefbrug (kleef): tand met vleugeltjes ® tegen buurtanden geplakt (minder invasief)
× Implantaatgedragen kroon/brug: titanium schroef ® integratie in bot (niet bij jonge mensen)
Factoren die levenskwaliteit en tevredenheid met partiële UP beïnvloeden
Zeldzame en eerder bescheiden verbeteringen van levenskwaliteit/tevredenheid bij partiële UP.
2
,Uitneembare prothese
× Risico’s: kans op cariës veel groter (meer kans tandverlies ® parodontitis) & prothese falen (niet dragen)
× Indicaties: gebrek aan alternatieven (bv te weinig bot voor implantaat), optimaal ontwerp, gezonde
pijlertanden, goede mondhygiëne, financiële overweging, op verzoek van patiënt
Behandelingsstrategieën voor tandeloze patiënt
× Geen restauratie: prothese soms niet gebruikt owv psycho-sociale factoren, cognitieve beperking,
neurologische problemen daaruit voortvloeiende verminderde spiercontrole, algemene
gezondheidsproblemen, ongunstige anatomische toestand
× Uitneembare prothese: kauwfunctie verbeteren dmv implantaten, patiënt tevredenheid en levenskwaliteit
afhankelijk van anatomische conditie, kwaliteit van prothese, psychologische factoren
× Meerderheid (tot 85%) zijn tevreden en kunnen omgaan met beperkingen van gebitsprothese
× Tand- en/of implantaatgedragen UP (overkappingsprothese)
× Vaste implantaatgedragen prothese
Nazorg: motivatie voor goede dagelijkse mondzorg & goede follow-up en kwalitatieve professionele nazorg
Eigenschappen van succesvolle gebitsprothese
× Pasvorm – planparallelliteit: vorm prothese tegen tandvlees moet perfect zijn
× Randaansluiting: alveolaire kam en verhemelte zo goed mogelijk omvatten ® zoveel mogelijk steun
× Fysiologische/functionele tandpositie: grote/kleine tanden, rechte of natuurlijke tandpositie…
× Occlusie: manier waarop tanden elkaar raken tussen BK en OK ® occlusie natuurlijk maken
× Articulatie: manier waarop tanden tov elkaar bewegen ® groepsgeleiding ipv hoektandgeleiding
Volledige uitneembare prothese
3
, TANDVERLIES
Oorzaken van tandverlies: parodontitis, cariës, trauma, tandzorg (bv prothese, orthodontie, endodontie), pijn
(endodontische problemen), wijsheidstanden, op verzoek van patiënt (als oorzaak onduidelijk is).
Risicofactoren voor tandverlies
× Leeftijd: hoe ouder men wordt, hoe groter kans dat men al tand verloren heeft
× Lage socio-economische status: opleidingsniveau, inkomen, burgerlijke stand, urbanizatie ® voor deze
mensen zullen uitneembare prothesen belangrijke behandelingsoptie blijven
× Geslacht: vroeger vrouwen meer tandverlies ® nu minder verschil door beter wordende positie vrouw
× Rol omgevingsfactoren vs. genetische factoren: bescheiden maar toch significante genetische invloed
MAAR belangrijkste risicofactoren zijn omgevingsfactoren
× Slechte algemene gezondheid: zowel ziekte/beperking als subjectieve algemene gezondheid
× Slechte mentale gezondheid
× Zorgafhankelijkheid: iemand die eigen mondgezondheid niet meer kan verzorgen
Gevolgen van tandverlies en gebruik van UP
1. Fysische en anatomische gevolgen
× Botresorptie: bij verlies van tand, verdwijnt alveolaire bot (® BK versmalling & OK verbreding)
× Tandmigratie: bij verlies van tand migreren buurtanden richting diasteem & antagonistische erupteert
× Musculaire veranderingen
- Tandverlies ® kauwfunctie daalt ® spieractiviteit en -densiteit daalt
- Dragen van UP vergt nauwgezette neuromusculaire aanpassing en controle
× Pijn & discomfort: mucosale letsels, voedselretentie onder prothese, bot protuberanties, direct
mechanisch trauma van n. mentalis/nasopalatinus door prothese, denture stomatitis
× Verlies smaak: vooral smaakpapillen op tong/palatum molle MAAR voelt anders om te eten
2. Biomechanische gevolgen: kauwefficiëntie met volledige UP minder ® afhankelijk van retentie & stabiliteit
3. Psychosociale gevolgen: rouw om verlies van tanden, onzeker zelfbeeld, mondgezondheidsgerelateerde
levenskwaliteit staat onder druk want gebitsprothese kan nooit natuurlijke dentitie vervangen
4. Fonetische gevolgen: intra-orale ruimte veranderd ® deel van bot verloren & prothese volumineuzer ®
veranderde luchtstroom ® veranderde dentoalveolaire articulatie
× T-d-s-z-n-l-r: door bewegen van tong tov alveolaire kam (regio wordt bedekt door prothese)
× Th: tong tegen tanden houden
× F-v: gevormd door tanden en onderlip
× Om uitspraak van medeklinkers mogelijk te maken moet prothese gepaste vorm en volume hebben
Kennedy classificatie
× Klasse I: bilateriaal vrij-eindigend zadel
× Klasse II: unilateriaal vrij-eindigend zadel
× Klasse III: unilateraal onderbroken tandenboog
× Klasse IV: frontale onderbreking van tandenboog over middellijn
- Hoofdklasse is altijd laagste klasse
- Extra onderbeking van tandenboog = modificatie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mettepeeters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
