100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
samenvatting evolutie, ontstaan en diversiteit van het leven (2de deel vd cursus biologie, HFSTK 11-15) €12,49
In winkelwagen

Samenvatting

samenvatting evolutie, ontstaan en diversiteit van het leven (2de deel vd cursus biologie, HFSTK 11-15)

 0 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling

samenvatting over het 2de deel van de cursus van biologie (evolutie, ontstaan en diversiteit van het leven) voor lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen studenten. hoofdstukken 11 tot en met 15: 11. evolutie, ontstaan en diversiteit van het leven 12. virussen en prokaryoten 13. eukar...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 34  pagina's

  • 27 december 2023
  • 34
  • 2023/2024
  • Samenvatting
avatar-seller
Inhoud
11. evolutie, ontstaan en diversiteit van het leven...................................................................................................2

12. virussen en prokaryoten......................................................................................................................................8

13. eukaryoten........................................................................................................................................................14

14. protostomia.......................................................................................................................................................21

15. deuterostomia...................................................................................................................................................28




1

,11. EVOLUTIE, ONTSTAAN EN DIVERSITEIT VAN HET LEVEN

GENETISCHE VARIATIE EN EVOLUTIE

 Evolutie: hoe een levensvorm verandert doorheen de tijd
o Gedreven door veranderingen in allelenfrequenties van populatie
 Genetische variatie: in populatie komen ≠ allelen genen bij ≠ individuen voor
 Populatiegenetica bestudeert genetische samenstelling van populatie en mechanismen waardoor deze
samenstelling kan veranderen


HARDY-WEINBERG PRINCIPE

 Hardy-Weinberg evenwicht: populatie waarin allelenfrequentie niet veranderen

o Mutaties vinden niet plaats o Populatie is voldoende groot
o Genen worden niet uitgewisseld o Er vindt geen selectiedruk plaats
o Paring gebeurt willekeurig

meeste voldoen hier niet aan → nagegaan of er veranderingen in allelenfrequenties in populatie optreden


VERANDERINGEN IN ALLELENFREQUENTIES

A. Mutatie:
 Lage frequentie
 Uiteindelijke bron genetische variatie → maakt evolutie mogelijk
B. Genoverdracht: beweging van allelen van 1 populatie naar een andere
 Organisme beweegt fysiek naar een nieuwe
o Bv: LOBW student beslist dat het niks voor hem is, dus gaat hij rechten studeren
 Beweging gameten of onvolwassenen stadia naar nieuw gebied
o Bv: bladeren die afvallen en daarna door wind lange afstand aflegt
 Paring van individuen van nabije populaties
o Bv: LOBW student heeft partner in rechten
C. Onwillekeurige paring:
 Assortatieve paring: fenotypisch gelijke individuen paren preferentieel
o ↑ # homozygote individuen
 Disassortatieve paring: fenotypisch ≠ individuen paren preferentieel
o Zorgt voor te veel heterozygoten
D. Genetische drift: verandering in allelenfrequentie van populatie door toeval
 kans groter in kleine populaties
 Bv: founder effect (pionierseffect)



2

, o Als klein deel van populatie afsplitst van originele populatie
 Deel populatie zal niet alle allelen van oorspronkelijke bevatten
 Founders → populatie starten met sterk verminderde genetische variatie
 Bv: kolonisatie van eiland, pioniersplanten in onherbergzame gebieden
 Bv: bottleneck effect
o Populaties kunnen drastisch verkleinen door omstandigheden
o Overlevende individuen is slechts deel van oorspronkelijke populatie → sterk verlies
genetische variatie
o Bv: noordelijke zeeolifant bijna uitgestorven door mens in 19 e eeuw
 Huidige populatie terug groter, maar genetische variatie sterk gereduceerd
E. Selectie: sommige individuen laten meer nakomelingen achter dan andere
 Hangt af van gedrag & fenotype
 Bv: natuurlijke selectie & artificiële selectie
 3 voorwaarden natuurlijke selectie:
1. Fenotypische variatie tussen individuen in populatie
2. Variatie leiden tot verschillen in # nakomelingen dat overleeft in volgende generatie
3. Variatie kan genetisch overgeërfd worden
 Fitness: maat voor nalaten overlevende nakomelingen in volgende generatie
o ++ nakomelingen = ↑ fitness
o Fenotype individu ↑ in frequentie
o ≠ factoren:
 Overleving
 Reproductief succes (+ nakomelingen bij + partners)
 Variatie in # nakomelingen per paring
 Bv: natuurlijke selectie door predatie
o Zakmuizen in ≠ kleuren
 Populaties levend op rotsen = donker → moeilijk zichtbaar
 Populaties levend op zandgrond = wit → makkelijk zichtbaar
 Bv: sikkelcelanemie
o Homozygoten voor S allel krijgen bloedarmoede
o Heterozygoten voor S allel zijn -- vatbaar voor malaria & krijgen geen bloedarmoede


BEWIJZEN VOOR EVOLUTIETHEORIE

A. Darwin’s vinken: verzamelde 31 vogels van galapagos eilanden → 14 nauwverwante soorten, ≠ bek-
vorm → gerelateerd aan ≠ dieet
 Grondvink at vnl. kleine, zachte zaden door planten aangemaakt bij voldoende regen
o In droge jaren → grotere, harde zaden


3

, o Variatie in bekgrootte doorheen tijd
B. Industrieel melanisme: fenomeen waarbij populatie donkerder wordt door industrie
 Verandering in omgeving vaak drijfkracht natuurlijke selectie
 Bv: volwassenen berkenspanners in ≠ kleuren → donkere & witte
o Tot 1850 donkere zeldzaam → dan ↑ hoeveelheid donkere tot bijna 100%
 Fabrieken → witte schors roet bedekt → witte moten beter waargenomen &
verdwenen door predatie
o Pollutiecontrole → berken weer wit → lichtere moten in voordeel → meest voorkomende
vorm
C. Artificiële selectie: verandering door menselijke inmenging
 Individuen kiezen met gewenste fenotypische kenmerken & deze voortplanten → resulteert in
evolutionaire verandering
 Agriculturele selectie:
o Verschillen tussen voorouders & huidige vorm
o Bv: mais, tomaat, banaan, kool
o Bv: schapen zijn ontstaan door selectie moeflons → maken veel wol
o Bv: koeien zijn ontstaan door selectie aurochs → maken veel melk
 Domesticatie:
o Katten, honden, duiven
o Geleid tot grote diversiteit
o Windhonden geselecteerd voor snelheid, teckels voor dassenjacht, schepers voor herden
D. Fossielen: bewaarde overblijfselen van organismen
 Voorwaarden fossilisatie (zeldzaam):
o Begraven door sediment
o Ca in beenderen of andere harde weefsels → mineraliseren
o Omgevende sediment verharden tot gesteente
 Leeftijd schatting a.d.h.v.
o Relatieve positie fossielen t.o.v. andere gesteentes
o Isotopische datering obv radioactief verval v natuurlijk voorkomende isotopen ( 40K & 14C)
 Ingebouwd zolang organisme leeft, na sterfte & fossilisatie vervallen →
halfwaardetijd → leeftijd schatten (zie dia 39)
 Documenteren evolutionaire transities
o Bv: 1ste fossiele vogel is intermediaire vorm tussen vogel en reptiel
o Bv: evolutie paardachtigen
 Voorouders: klein + korte poten & leefden in bossen
 Moderne paarden: groot + langbenig & aangepast aan open graslanden (groei
in ↑, reductie in tenen, verandering grootte & vorm tanden)


4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentje48923. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 63950 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou


€12,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd