Ontwikkelingspsychopathologie
Hoofdstuk 4,5,6,9 en 15 samenvatng van het boek en de hoorcollege’s
H4 De invloed van zwangerschap en geboorte op de ontwikkeling van het kind.
70% van de zwangerschappen in NL is gepland en 96% is gewenst.
De fasen tidens de zwangerschap (3 fasen +/- 38 weken)
1. De germinale fase: eerste week
Bevruchtng en de innesteling in de baarmoeder, vindt een week na de bevruchtng plaats.
2. De embryonale fase: week 2 t/m 8
Onderscheid tussen cellen die zich ontwikkelen tot extra-embryonaal materiaal (placenta,
navelstreng en vruchtwater) en cellen die zich ontwikkelen tot de embryo.
3. De foetus: week 8 tot het einde van de zwangerschap
Specialisate en groei van de organen en de zintuigen
Epigenese: samenspel tussen erfeliike factoren en omgevingsfactoren. Beide ziin van invloed.
Zonder hersenen geen omgeving, zonder omgeving geen hersenen.
DNA ligt in de chromosomen, waarvan wii er 46 (23) paar hebben, die in de cellen van ons
lichaam ziten. Soms heef iemand 47 chromosomen, in dat geval is er tidens de celdeling een
extra kopie gemaakt.
Trisomie: een embryo met trisomie is niet levensvatbaar, behalve als het gaat om een kopie
van chromosoom 21 (veroorzaakt het syndroom van down) of chromosoom 23
(geslachtschromosoom).
Delectie: als bii de celdeling, genen worden overgeslagen
Genotype: iemand ziin erfeliike code, DNA (in het lichaam)
Fenotype: uitdrukking erfeliike code. Resultaat van aanleg en omgeving (oogkleur, karakter).
Endofenotype: iemands cogniteve, neurologische of hormonale kenmerken. Meetbare
kenmerken die erfeliik ziin bepaald en stoornissen kunnen veroorzaken.
Sensiteve periode voor de hersenontwikkeling --> vanaf de zwangerschap tot de eerste twee iaar
daarna. (prenatale hersenontwikkeling).
Prenatale programmering: alle factoren die de ontwikkeling van het kind voor, tidens en na de
zwangerschap kunnen beïnvloeden (wat er niet in zit komt er ook niet uit).
- Gezondheid van de moeder
- Ziektes of psychische stoornissen bii de moeder
- Ondervoeding, of slechte kwaliteit van haar voedsel
- Middelen- en medicategebruik
- Te veel stress
- Zuurstofekort bii de bevalling
6 aspecten die de ontwikkeling van het (ongeboren) kind kunnen beïnvloeden
- Kwaliteit van de eicel en de zaadcel
- (onder)voeding
o Vergroot miskraam, premature (te vroeg) en/of een dismatuur (te laag)
geboortegewicht
- Middelengebruik
1
, o Vrouwen die sofenon hadden geslikt om een miskraam te voorkomen, deze
kinderen kregen geen of sterk vervormde ledematen.
- Verschillende risicofactoren tegeliik
o Hoe meer, hoe groter het negateve efect
- Ziekte of stoornis bii de moeder
o Kans dat het kind dit ook ontwikkelt
- De leefiid van het ongeboren kind
o Vooral in de embryonale fase kunnen grote misvormingen en verstoringen
plaatvinden.
Een beetie stress is goed om ons te concentreren en dingen goed bii te houden. Extreem of
chronisch niet!
Te vroeg geboren prematuur
- 3 of meer weken voor de uitgerekende datum
- Te licht (dismatuur) kan ook. Minder dan 5 pond wegen.
- Combinate van beide.
Biologisch gezien kunnen vrouwen het beste moeder worden tussen hun 20 e en 35e levensiaar.
Post-partumdepressie:
- 10-15% liidt hieraan, depressie die na de zwangerschap komt
- Kan ook bii vaders voorkomen
- Meerdere risicofactoren: geschiedenis van depressie, stressvolle levensgebeurtenissen,
gevoel anderen geen steun geven, hoge bloeddruk tidens de zwangerschap, slechte
borstvoeding, angst, ongewenst zwanger, fnanciële problemen of afwezigheid partner.
Prevente en hulpverlening
1. Psycho-educate
o Vergroten van de kennis van de (aanstaande) ouders. Het liefst al voor de
zwangerschap.
2. Opsporen van risicogroepen
o Door een vragenliist in te vullen bii het consultatebureau. Hierdoor sneller tot de
kern komen.
3. Specifeke interventes
o Prematuriteit: aanraken, strelen, huid-op-huidcontact, zingen, buidelen.
o Post-partumdepressie: vaardigheidstraining, stap voor stap de interacte tussen baby
en de depressieve moeder verbeteren.
4. Vergroten van sociale steun
2
