Schildklierpathologie
1) Beschrijf de schildklierhormoonsynthese en leg uit hoe en welke stappen in de hormoonsynthese
worden geremd of gestimuleerd.
TSH bindt op TSH receptor en stimuleert elke stap in de synthese van schildklierhormonen
• Trapping van iodium door follikelcellen oiv NIS en TSH stimuleert de NIS activiteit
• Organificatie
• Endocytose van thryoglobuline
• Secretie van T4 en T3 in de circulatie
De synthese van iodothyronines is als volgt:
STAP 1: synthese schildklierhormoon (T3 en T4) start via de natrirum jodium symporter. Het vergt dus
een actief proces waarbij 2 natrium moleculen en 1 jodide binnenkomt. Dit proces wordt gestimuleerd
door TSH (thyroïd stimulating hormone) dat vanuit de hypofyse gesecreteerd wordt en dit wordt op
zijn beurt gecontroleerd door de hypothalamus die TRH maakt.
De hypofyse en hypothalamus functioneren als een soort thermostaat. Als de niveaus van T3 en T4 laag
zijn, geeft de schildklier een signaal aan de hypofyse. Hierdoor stijgt de schildklierhormoon synthese
en ook TRH stijft. Als er te veel T3 en T4 is, krijg je het omgekeerde effect (feedback).
Er gebeurt ook competitie voor de natrium jodium symporter door bv. perchloraat en pertechnitaat.
Die opname kan in het licht gesteld worden door een schildklier synthigrafie → gebruiken we bij
mensen die een te snel werkende schildklier hebben om te kijken of het heel de schildklier is die te
hard werkt of enkel een bolletje (dat noemen we een toxische nodule) of een schildklier die
onregelmatig is opgebouwd (een multinodulaie schildklier, verschillende nodules (bolletjes)).
STAP 2: jodide gaat geoxideerd worden naar jodine en gaat via pendrine gesecreteerd worden naar het
lumen en die oxidatie gebeurt onder invloed van thyroïdperoxidase (TPO). We hebben ook TPO
antilichamen als handteken voor de ziekte van Hashimoto die de belangrijkste oorzaak zijn van een
hypothyroïdie (een te traag werkende schildklier).
Tegelijkertijd heb je thyroglobuline dat in het RER van de follikelcellen gesynthetiseerd wordt en
gesecreteerd wordt naar het lumen . Thyroglobuline wordt ENKEL EN ALLEEN AANGEMAAKT DOOR
SCHILDKLIERFOLIKKELCELLEN. Dit is belangrijk omdat: stel we hebben iemand met een schildklier die
met zo’n snelheid groeit dat het ons doet denken aan schildklierkanker dan kunnen we, als we de
schildklier wegnemen, thyroglobuline gebruiken als tumormerker want als we de schildklier wegnemen
moet thyroglobuline eigenlijk 0 zijn. En als we na zoveel jaar zien dat thyroglobuline terug bepaalbaar
wordt, dan weten we dat die een recidief heeft (kijken waar het zit!).
STAP 3: het thyroglobuline gaat gejodeerd worden → jodine gaat met tyrosylresiduen van
thyroglobuline binden en gaat zo monojodothyronine vormen of dijodothyronine vormen (MIT of DIT)
= jodering van thyroglobuline. Dit proces wordt gestimuleerd door TSH.
Thiocarbamides remmen dit proces (zijn bv strumazol of PTU). Deze worden gebruikt in de behandeling
van een te snel werkende schildklier die te wijten is aan een verhoogde schildklierhormoon synthese.
Dan blokkeer je deze stappen, maar ook de stappen die nog volgen.
STAP 4: koppeling: wanneer een mono met een di bindt krijgen we T3 en als een di met een di bindt
krijgen we T4. Die koppeling wordt opnieuw gekatalyseerd door thyroïdperoxidase (TPO). Het proces
wordt geïnhibeerd door strumazol, wordt geïnhibeerd door PTU.
STAP 5: endocytose van thyroglobuline dat gestimuleerd wordt door TSH.
,STAP 6: proteolyse: product gaat in fagolysosomen opgenomen worden waar je afsplitsing krijgt van
MIT en DIT → afsplitsing van jodium moleculen oiv iodotyrosine deiodinase = het wordt gedeiodeerd.
Je ziet dat er een lus ontstaat, een voorraad pool van bijna klaar schildklierhormoon dat in de
schildklierfollikelcellen aanwezig is. Je ontwikkelt niet van dag 1 op dag 2 een hypothyroïdie omdat er
zo'n grote voorraad aanwezig is.
STAP 7: secretie schildklierhormonen T3 en T4 naar de circulatie. Dat proces gestimuleerd door TSH.
2) Beschrijf de fysiologische acties van schildklierhormoon.
Calorigeen effect:
• Thermogenese: basaal metabolisme ↑
Effect op eiwitmetabolisme
• Eiwitsynthese stijgt (groei !) o.i.v. T3 en T4
Effecten op het koolhydraatmetabolisme:
• Intestinale absorptie van glucose stijgt en
• Gluconeogenese ↑ o.i.v. T3
Effecten op het vetmetabolisme:
• Lipolyse → synthese van triglyceriden
Effecten op het vitaminemetabolisme:
• Verbruik van vitamines ↑
• bij hyperthyroïdie; cave deficiëntie vitamines D en E
Effecten op lichaamsstelsels:
• Zenuwstelsel: ontwikkeling en rijping
• Cardiovasculair:
- Versnelling van het hartritme,
- Verhoogde output en contractiekracht van het hart;
- Potentiëren het effect van catecholamines op de hartwerking
• Periferie: vasodilatatie en toename van warmteverlies (zweten)
• Spijsverteringsstelsel:
- Versnellen de intestinale motiliteit
- Verhogen de secretie van spijsverteringsenzymen
• Bevorderen de spiergroep
• Versnellen de vorming van epifysaire beenkernen
3) Bespreek de ziekte van Graves (definitie en etiologie, symptomen en tekenen, diagnostiek,
behandeling).
De ziekte van Graves is de belangrijkste oorzaak voor hyperthyroïdie.
Definitie
Hyperthyroïdie is een aandoening waarbij er een overproductie is van schildklierhormonen.
Thyrotoxicose is een ziektetoestand waarbij er biochemische en fysiologische manifestaties zijn van
een overmaat aan schildklierhormonen.
Hyperthyroïdie komt meer voor bij vrouwen (2,8%) dan bij mannen (0,2%) en de prevalentie stijgt met
de leeftijd.
,Symptomen
Etiologie
• Hoge radio-iodiumopname: de novo
• Lage radio-iodiumopname: inflammatie of destructie van schildklierweefsel
Ziekte van Graves
Definitie
• Auto-immune aandoening gekarakteriseerd door stimulerende TSH-receptor
autoantilichamen
• Versterkte activatie van c-AMP
Risicofactoren
• Geslacht: vrouw/man ratio bedraagt 7/1
• Leeftijd: na de puberteit
• Stress
• Overmaat aan iodiuminname
• Associatie met andere autoimmuunziekten (autoimmune thyroïditis, type 1 diabetes mellitus,
pernicieuze anemie, ziekte van Addison, vitiligo, …)
• Genetische susceptibiliteit :
- Studies met monozygote tweelingen (concordantie van 20-40%)
- HLA DR3
- CTLA-4 allelen (cytotoxic T lymphocyte-associated protein 4)
Diagnose
• Anamnese en kliniek: hyperthyroïdie
• Palpatie schildklier:
- 90% vertoont een diffuse goiter die 2-3x vergroot is
- Thrill e/o souffle = trillen van schildklier
• 20% vertoont oftalmopathie (uitstekende oogballen); 5% dermopathie (myxoedeem pretibiaal)
• Labo:
- TSH ↓, T4 en T3 ↑
- TSH receptor antilichamen
➢ Bevestigen klinische diagnose
➢ Positief in 80-90%
➢ Blijvend hoge titers zijn predictief voor recidieve
➢ Lage titers hebben geen prognostische waarde
- TPO antilichamen
• Scintigrafie
, Behandeling
Radio-actief iodium
3-15 mCi
• Na voorbereiding met antithyroïdea nadien antithyroïdea afbouwend
Indicaties
• Recidief
• Allergie op antithyroïdea
Complicaties
• Recidieve hyperthyroïdie (1-10%)
• Permanente hypothyroïdie (80%)
• Exarcerbatie oftalmopathie (10%)
- (→ preventie met corticoïden)
• Geen inductie maligniteit
Chirurgisch
Bilaterale thyroïdectomie
• Na voorbereiding met antithyroïdea en iodium
Indicaties
• Grote goiter
• Recidief
• Allergie op antithyroïdea
Complicaties
• Recidief hyperthyroïdie (1-10%)
• Permanent hypothyroïdie (80-90%)
• Hypoparathyroïdie (0-3%)
• Stemband paralyse (0-3%)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper goormansamber1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.