Samenvatting
Samenvatting anatomie en fysiologie van de mens - 11. hormonale stelsel
- Instelling
- Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
samenvatting van anatomie en fysiologie van de mens hoofdstuk 11. hormonale stelsel
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
5 beoordelingen
Door: saraboogaars • 4 jaar geleden
Door: sarahkievits • 5 jaar geleden
Door: AnnetjeS • 5 jaar geleden
Door: riannej95 • 5 jaar geleden
Door: RemcoHurkmans • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11. Hormonale stelsel11.1. Algemene werking van hormonen
Een hormoon is een chemische boodschapperstof die door gespecialiseerde kliercellen wordt
geproduceerd, aan het bloed wordt afgegeven en elders in het lichaam zijn werking heeft. Dit is een
vorm van interne secretie.
Hormonen worden gemaakt door endocriene cellen of door neurosecretoire cellen.
Endocriene cellen : gespecialiseerde kliercellen die één type hormoon produceren en afgeven aan het
bloed
Neurosecretoire cellen : gespecialiseerde zenuwcellen, die hormonen vervoeren en/of aan het bloed
afgeven.
Hormonen hebben alleen invloed op cellen die specifiek gevoelig zijn voor een bepaald hormoon. Dit
noem je doelwitcellen. Wanneer deze doelwitcellen onderdeel zijn van een orgaan, noem je dat
orgaan een doelwitorgaan.
Steroïdhormonen: vetachtige, aan cholesterol verwante stoffen met een hormoonwerking.
Voorbeelden : geslachtshormonen en bijnierschorshormonen
Peptidenhormonen : hormonen die aan specifieke receptoren op de buitenkant van het celoppervlak
binden; door de binding verandert de celactiviteit.
Voorbeelden : insuline en groeihormonen
Regelkringen
De concentratie van een hormoon is afhankelijk van het evenwicht tussen de aanmaak en de afbraak
ervan. In de lever vindt continu een zekere maten van hormoonafbraak plaats. Hierdoor neemt de
hormoonconcentratie gestaag af. De lever gaat hiermee door totdat alle hormonen uit het bloed zijn.
Bij het afbreken van de hormonen, houdt de lever geen rekening met de hoeveelheid overblijvende
hormonen. De lever speelt dus geen rol bij de hormoonregulatie.
De hormoonproductie wordt nauwkeurig gereguleerd, om te zorgen dat de concentratie op peil blijft.
Dit gebeurt in een regelkring.
Bij een negatieve terugkoppeling wordt een van de schakels in de regelkring geremd in zijn activiteit.
Het gevolg is dat de volgende schakels in de regelkring ook minder actief worden.
Voor een hormoon kenmerkende hormoonconcentratie in het bloed noem je de hormoonspiegel.
11.2. Het hypothalamus-hypofysesysteem
Het hypothalamus-hypofysesysteem wordt gevorm door twee organen : hypothalamus en hypofyse
Door de nauwe samenwerking tussen hypothalamus en hypofyse zijn beide onlosmakelijk met elkaar
verbonden. Het is een voorbeeld van een belangrijke functioneel-anatomische relatie tussen het
hormoonstelsel en het zenuwstelsel.
Hypothalamus : deel van de tussenhersenen; produceert ADH en oxytocine, beïnvloedt de werking
van de hypofyse en herbergt enkele vegetatieve centra
Hypofyse : hersenaanhangsel; kleine hormoonklier die via de hypofysesteel aan de hypothalamus
vastzit
Hypofysesteel : dunne verbinding tussen de hypofyse en de hypothalamus
, 11.3. Hypofyse
De hypofyse bestaat uit twee delen : neurohypofyse en de adenohypofyse
Neurohypofyse
Hypofyseachterkwab; achterste deel van de hypofyse; bestuurt via neurosecretie de adenohypofyse.
Neurosecretie is een proces waarbij in de hypothalamus gevormde hormonen via zenuwvezels aan de
neurohypofyse afgegeven worden, waar ze opgeslagen en/of aan het bloed afgegeven worden. De
neurohypofyse werkt dus als doorgeefluik voor het antidiuretisch hormoon en oxytocine.
Antidiuretisch hormoon : ADH of vasopressine; door hypothalamus geproduceerd en via de
neurohypofyse aan het bloed afgegeven; verhoogt de doorlaatbaarheid van water in de wand van de
distale tubuli en de verzamelbuizen, waardoor meer water naar het bloed terug geresorbeerd wordt.
Oxytocine : door de hypothalamus geproduceerd hormoon dat via de neurohypofyse aan het bloed
wordt afgegeven; doet uterus en melkklieren contraheren en versterkt de band tussen moeder en kind
en in het algemeen tussen geliefden (knuffelhormoon).
Adenohypofyse
Hypofysevoorkwab; voorste deel van de hypofyse met een endocriene klier, waarin veel hormonen
worden gevormd. De hormoonproductie van de adenohypofyse wordt in gang gezet of geremd vanuit
de hypothalamus. Er worden door de hypothalamus twee hormonen voor de adenohypofyse gemaakt.
De releasing hormonen (RH) en inhibiting hormonen (IH)
Releasing hormonen : stimuleren de hormoonproductie door de adenohypofyse
Inhibiting hormonen : remmen de hormoonproductie door de adenohypofyse
De adenohypofyse maakt zeven verschillende hormonen. Onder te verdelen in glandotrope hormonen
en effecthormonen.
Glandotrope hormonen
Werken in op andere hormoonklieren in het lichaam.
1. Thyroïdstimulerend hormoon : TSH of schildklierstimulerend hormoon; door adenohypofyse
geproduceerd; stimuleert de schildklier tot de vorming van schildklierhormonen.
2. Adrenocorticotroop hormoon : ACTH; bijnierschorsstimulerend hormoon; zet de bijnierschors
aan tot de afgifte van corticoïden
3. Follikelstimulerend hormoon : FSH; door de adenohypofyse afgegeven hormoon dat bij de
vrouw de ei-rijping stimuleert en bij de man de vorming van zaadcellen
4. Luteïniserend hormoon : LH; door adenohypofyse geproduceerd hormoon; stimuleert bij de
vrouw follikelrijping en ovulatie (eisprong)
5. Interstitiële-cellen stimulerend hormoon : ICSH; door de adenohypofyse geproduceerd
hormoon; stimuleert testosteronproductie door de interstitiële cellen (cellen van Leydig)
Je noemt de FSH en LH/ICSH ook wel gonadotrope hormonen, omdat ze een stimulerende werking
hebben op de mannelijke en vrouwelijke gonaden, namelijk de zaadballen en de eierstokken.
Effecthormonen
Werken niet via een andere hormoonklier maar beïnvloeden direct bepaalde lichaamsfuncties.
1. Somatotroop hormoon : STH of groeihormoon; door adenohypofyse geproduceerd; stimuleert
eiwitsynthese en celstofwisseling in de cellen van alle weefsels
a. Somatomedine : insuline-like-growth-factor (IGF); weefselhormoon dat onder invloed
van het somatotroop hormoon door lever en (waarschijnlijk) nieren wordt gevormd;
versterkt de werking van het somatotroop hormoon.
2. Melanocytenstimulerend hormoon : MSH; door adenohypofyse geproduceerd hormoon;
stimuleert de vorming van melanine door de melanocyten in de huid.
3. Prolactine : lactotroop hormoon of LTH; door de adenohypofyse geproduceerd hormoon,
stimuleert ontwikkeling van het borstklierweefsel en lactatie (melkproductie na de bevalling).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimberlylinders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen