Samenvatting van Thema 7 Bescherming en evenwicht uit het boek Biologie voor Jou Havo 5b
- Bevat een nuttige samenvatting
- Belangerijke termen
- Afbeeldingen die de tekst verduidelijken
→ Opperhuid – hoornlaag en kiemlaag,
in de opperhuid liggen geen
bloedvaten
- Hoornlaag – (dode,
verhoornde epitheelcellen)
beschermen tegen
beschadigingen, uitdroging en
infectes
- Kiemlaag – (levende epitheel)
melanocyten produceren
pigment (melanine) dat
bescherming geef tegen
ultraviolette straling, de
onderste laag cellen deelt zicht voortdurend
- Haar met haarzakje (uitstulping van de kiemlaag) en talgklieren
Talg houdt het haar en de hoornlaag soepel
→ Lederhuid – bindweefsel met zintuigcellen, zenuwen, haarsprietjes, bloedvaten en
zweetklieren
- In de huid wordt vitamine D gevormd onder invloed van de ultraviolette straling in
zonlicht
- Onderhuidse bindweefsel – opslag van vet in vetcelen, het vet heef een warmte-
isolerende werking
Doelstelling 2
Min of meer constante lichaamstemperatuur door evenwicht tussen warmteproducte en
warmteafgife (warmtebalans)
→ Warmte producte door dissimilate, vooral in het binnenste deel van het lichaam en in
acteve (skelet) spieren
→ Warmte afgife via het bloed dat door de huid stroomt en via zweet dat verdampt
Het temperatuurcentrum in de hypothalamus regelt de warmteproducte en warmte afgife van het
lichaam
→ Koude- en warmtezintuigen in de hypothalamus registreren de temperatuur via het bloed
Bescherming tegen stjgingen in het lichaamstemperatuur
→ Bloedvaten in de huid worden wijder (de huid wordt rood)
→ Zweetklieren produceren meer zweet (water en zouten)
, Bescherming tegen daling in lichaamstemperatuur
→ Bloedvaten in de huid worden nauwer (de huid wordt bleker)
→ Zweetklieren produceren minder zweet
→ Warmteproducte neemt toe (rillen en klappertanden)
Doelstelling 3
Aspecifek afweer – werkzaam tegen vele verschillende ziektewekkers (o.a. tegen bacteriën en
lichaamsvreemde stofen)
Mechanische afweer – de huid en de slijmvliezen van de luchtwegen, het verteringstelsel, het
uitscheidingstelsel en het voortplantngsstelsel bemoeilijken het binnendringen van
ziekteverwekkers en schadelijke stofen
Chemische afweer – bijvoorbeeld zoutzuur in maagsap dood bacteriën
Koorts – verhogen van de lichaamstemperatuur gaat de ontwikkeling van ziektewekkers tegen en
versnelt de afweerreactes van het lichaam
Fagocytose – insluitng en vertering van
ziekteverwekkers door fagocyten
(granulocyten en macrofagen)
→ Fagocyten ontstaan uit
stamcellen in het rode
beenmerg en komen daarna in
het bloed terecht
Antbiotca versterken tjdelijk de
afweer van het lichaam
→ Antbiotca zijn werkzaam tegen bacteriële infectes, niet tegen infectes door virussen
Doelstelling 4
Specifeke afweer – werkzaam tegen
één type ziekteverwekkers (o.a. tegen
lichaamsvreemde cellen,
lichaamsvreemde stofen, bacteriën en
virussen)
→ Specifeke afweerreactes worden opgewekt door antgenen
- Antgenen zijn grote moleculen, meestal eiwitten
- Antgenen bevinden zicht meestal op het celmembraan, maar kunnen ook
geïsoleerd in een organisme tegenkomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GaanVoorDie10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
