Zeer complete samenvatting van Europees Recht. Bevat de samenvattingen/aantekeningen van de hoorcolleges, kennisclips, werkgroepen en alle jurisprudentie. Van de hoorcolleges is maar weinig opgenomen omdat dit meestal om vragen ging. Alles wat je nodig hebt om het vak te halen. Alle belangrijke beg...
[Meer zien]
Laatste update van het document: 11 maanden geleden
Aantekeningen Europees Recht
Hoorcollegedocent: Prof. Dr. A. Cuypers
Week 1 – Interne markt: vrij verkeer van goederen (I)
In deze reeks kijken wij vooral naar de vraag wat de interne markt precies is en waarom dit
van belang is voor de Europese Unie. Waarom is de interne markt dan van belang? Dit komt omdat
wij het daarmee hebben over belangrijke internationale vraagstukken zoals: hoe verhoudt sociale
zekerheid zich tot vrij verkeer maar ook in hoeverre wij als Nederland voldoende op onszelf kunnen
staan? Aan wat voor vragen moeten wij dan denken?:
- Mag Nederland de uitvoer van vaccins of ventilators naar Spanje verbieden omdat ze in
Nederland nodig zijn?
o Of zijn ze verplicht om te blijven leveren?
- Kan een Italiaan gewoon in Denemarken gaan wonen en een uitkering aanvragen?
o Dit is soms erg lastig en nog niet zo makkelijk, maar er zijn zeker bepalende
regels.
- Kan Oostenrijk de grenzen sluiten vanwege migratiestromen uit Italië?
o Mag dat zomaar, hoe zit dat dan met vrij verkeer van personen en goederen?
- Mag Apple de prijs van een IPhone verdubbelen, of kan Google concurrenten uit de eigen
zoekresultaten wippen?
o Hoe zit het met dit soort private bedrijven en mededingingsrecht?
Dus een interne markt lijkt iets dat alleen van belang is wanneer je kaas exporteert, maar dit is iets dat
op ons allemaal van belang is. En niet alleen deze vragen zijn belangrijk, ook vragen omtrent
soevereiniteit:
- Waarom is een handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk zo belangrijk?
- Waarom raakt de interne markt aan soevereiniteit en aan zo veel maatschappelijke
gevoelige vragen?
Hoe doen we dat dan in dit vak? Hoe is de opzet:
- Digitale kennisclips, de basiskennis van het vak. Eigenlijk wat het hoorcollege
normaliter doet.
- Interactieve, intensieve werkgroepen:
o Toegang vooraf verdienen
o Ruimte voor interactie en verdieping
o Ten zeerste aanbevolen!
- Casuscolleges (werkgroepopgaven online besproken)
- Verdiepende, interactieve hoorcolleges ter afsluiting
Kennisclip 1.2 – een interne markt: wat is dat en waarom zou je het willen
In clip kijken wij naar:
, - Centrale doel van een interne markt: wat wil je er mee bereiken?
- De bouwblokken van een interne markt
o De vier vrijheden
o Mededingingsrecht (zie ook clip 5 van week 1)
- Juridische instrumenten: met welke juridische instrumenten kun je die vier bouwblokken
opbouwen
o Verboden (negatieve integratie)
o Harmonisatie (positieve integratie)
- Effectieve handhaving (recap Ba1): hoe houden bedrijven en lidstaten zich aan al die
maatregelen
Stel je bent BMW en je zit in Duitsland en je wil auto’s verkopen in andere Europese landen. De
interne markt is heel simpel deze uitdaging voor BMW. Hoe doe je dat? Hoe zorg je er voor dat je zo
min mogelijk last hebt van grenzen, hoe realiseer je een interne markt? Als alle landen andere regels
hebben, dan moet je allemaal verschillende soorten auto’s maken, extreem inefficiënt! En wat als
landen die import willen tegenhouden? En hoe zit het met werkers uit andere landen halen of
fabrieken in andere landen opzetten? Dit zijn allemaal vragen over de interne markt. Het zijn concrete
vragen over of bedrijven en mensen in andere Europese landen. Dit zie je ook in het recht
terugkomen:
- Art. 26 VWEU: “De interne markt omvat een ruimte zonder binnengrenzen waarin het
vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal is gewaarborgd volgens de
bepalingen van dit Verdrag.”
o Je wil dus eigenlijk realiseren dat het net zo makkelijk is voor landen om binnen
het land zaken te doen als met het buitenland.
o Hof van Justitie: “De interne markt beoogt de afschaffing van alle
belemmeringen van het intracommunautaire handelsverkeer teneinde de
nationale markten te verenigen tot een enkele markt die de omstandigheden van
een binnenlandse markt zo dicht mogelijk benadert.”
Dat raakt dus aan bijna elke juridische regel in het land. Waarom hebben
wij dat dan? Het is immers een enorm proces!
Dat heeft te maken met een stuk economische achtergrond:
- Het zorgt voor vrij verkeer productiefactoren:
o Arbeid
o Kapitaal
o Grondstoffen / hulpbronnen
o (Kennis)
- Als productiefactoren vrij kunnen bewegen tussen landen kan er verhoging van de
productie plaatsvinden een totale verhoging welvaart
- Maar dit roept vragen op zoals over sociale herverdeling. Maar door de interne markt te
realiseren kun je werkgevers de mogelijkheid geven om de productiefactoren zo te
verdelen dat zij het meeste opleveren.
Er zijn dan verschillende stadia van economische integratie:
- Vrijhandelszone: daarbij zorg je er voor dat er geen importheffingen zijn
- Douane-unie: je schaft dan alle interne douaneregels af, je hoeft geen douane-aangiften te
doen. Je kunt dus producten vrij vervoeren binnen Europa. Maar je hebt dus ook samen
een douane-unie. Wij hebben nu dus wel douaneregels met het Verenigd-Koninkrijk.
- Gemeenschappelijke markt: je zorgt dat je dezelfde gemeenschappelijke markt en regels
hebt
, - Economische en Monetaire Unie (Euro): je spreekt af dat je samen een munt hebt en
dus ook geen wisselkoersschommelingen hebt. Je gaat daarmee de wisselkoersrisico’s
tegen.
o Als je dit alles optelt dan heb je de EU (interne markt). De EU is de meest
vergevorderde Unie in de wereld.
Wat is dan het centrale idee van de interne markt?:
- Laten we alle obstakels voor vrij verkeer productiefactoren weghalen, zodat handelen
binnen EU net zo makkelijk is als handelen binnen een land;
- Productie kan dan plaatsvinden op meest efficiënte plek;
- Ieder land/gebied kan zich richten op eigen relatieve competitieve voordelen;
- Dan worden we samen rijker en competitiever (Ook gezien concurrentie buiten de EU);
o De aankomende weken kijken wij altijd naar dit doel, afgewogen tegen de
maatschappelijke kosten.
Wat zijn dan de bouwblokken? Ook wel de vier vrijheden, vrij verkeer van:
- Goederen: alle materiële objecten
- Personen: mogen personen vrij bewegen en vestigen?
- Diensten/vestiging: mag je diensten vrij aanbieden en mag je zomaar ergens vestigen?
- Kapitaal: als je wil ondernemen heb je geld nodig, hoe werkt dat met geld investeren in
het buitenland?
- (En mededinging, zie clip 5)
Maar hoe zorg je dan voor vrij verkeer? Dit doe je met twee instrumenten:
1. Verbodsbepalingen (negatieve integratie): zijn simpelweg regels die iets verbieden. Een
verdrag verbiedt simpelweg regels die het vrij verkeer belemmeren. Daar zijn wel
uitzonderingen op, maar over het algemeen is de strekking dat je niet mag belemmeren. Je
kan hiermee dus nationale wetten opzij zetten.
a. Bijv. Art. 56 VWEU (diensten): ‘In het kader van de volgende bepalingen zijn de
beperkingen op het vrij verrichten van diensten binnen de Unie verboden ten aanzien
van de onderdanen der lidstaten die in een andere lidstaat zijn gevestigd dan die,
waar in degene is gevestigd te wiens behoeve de dienst wordt verricht.’
b. Hier besteden wij veel tijd aan.
2. Harmonisatie van nationale regels die handel belemmeren (positieve integratie): regels
die er voor zorgen dat nationale regels gelijk worden tussen landen. Alle lidstaten moeten dan
regels maken om gelijke regels binnen de EU te hebben.
a. Dienstenrichtlijn;
b. Tabaksrichtlijn;
c. Richtlijn financiële producten
d. Richtlijn voeding en labels
En wie handhaaft dat dan?:
- Flashback Ba1!
- Europese Commissie (inbreukprocedure): Europese Commissie kan een boete opleggen
op een land.
- Maar vooral: bedrijven en individuen zelf!
o Direct effect vrij verkeersbepalingen (Van Gend & Loos)
o Voorrang EU recht (Costa v. E.N.E.L.)
Ieder bedrijf/persoon kan dus zelf het vrije verkeer handhaven
- Een ieder kan naar de nationale rechter stappen om nationale regels die het vrij verkeer
belemmeren buiten werking te stellen!
, Dan nog vragen:
- Wat zijn de vier vrijheden waar de interne markt op rust?
- Wat is de economische logica achter de vier vrijheden?
- Waarom is direct effect van EU-recht van belang voor een interne markt?
Kennisclip 1.3 – Goederen: de basis van de (oude) economie
In deze clip kijken we dieper naar de eerste van de vier vrijheden: goederen:
- Economische belang van goederen bij start interne markt?
- Hoe laat je een goed vrij bewegen (of hoe hou je het tegen)?
- Het systeem voor goederen in de verdragen?
In den beginne waren er goederen:
- Jaren 60: goederen meer dan 70% economie
o Dus de EU werd ook opgericht met het idee dat het voornamelijk ging over
goederen.
- Verdrag en rechtspraak focussen primair op goederen
- Dit zie je ook in bepalingen nog, dat diensten zelfs als restcategorie werd gezien (zie Art.
57 VWEU):
o ‘In de zin van de Verdragen worden als diensten beschouwd de
dienstverrichtingen welke gewoonlijk tegen vergoeding geschieden, voor zover
de bepalingen, betreffende het vrije verkeer van goederen, kapitaal en personen
op deze dienstverrichtingen niet van toepassing zijn.’
De nieuwe werkelijkheid: diensten >70%:
- In de nieuwe EU-economie zijn diensten de nieuwe hoofdlijn. Goederen en produceren
maken niet meer onze grootste economie. Productie is wel nog steeds belangrijk, maar
niet meer zo belangrijk als het vroeger was.
Waarom beginnen wij dan met vrij verkeer van goederen? Vanwege het belang van goederen in EU
interne marktrecht:
- Omdat goederen zo belangrijk waren:
o Veel aandacht in Verdrag voor goederen
o Veel vroege rechtspraak over goederen
o Veel funderende beginselen en regels geformuleerd in rechtspraak over goederen
- Als gevolg: basis interne marktrecht voor belangrijk deel gebaseerd op goederen
- Later grotendeels maar niet helemaal toegepast op andere vrijheden
o Keck alleen bij goederen
o Horizontaal direct effect verschilt nog per vrijheid
Dus wat wij bij goederen doen ga je ook bij andere vrijheden doen.
Maar wat is dan de definitie van een goed:
- HvJEU: ‘dat onder goederen in de zin van deze bepaling moeten worden verstaan de
waren die op geld waardeerbaar zijn en als zodanig het voorwerp van
handelstransacties kunnen vormen’ (Zaak 7/68 Commissie t. Italië).
- Zeer brede definitie van een goed, maar de rechtvaardigingen worden strikt
beargumenteerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Svenvdk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
