Aantekeningen van alle colleges van Meten en Diagnostiek 1. Tijdens deze colleges zijn alle onderwerpen behandeld en is het boek Psychological Testing gebruikt. Alle verplichte onderwerpen worden behandeld.
Hoorcollege 1 (06-02-2023): Introductie & Ethiek
Cursus leerdoelen (heb ik deze kennis voor het tentamen):
- Inzicht krijgen in het belang van diagnostische testen, zowel binnen als buiten de
hulpverlening.
- Inzicht krijgen in de psychometrische aspecten van een test, waaronder meetpretentie,
betrouwbaarheid, validiteit en normen.
- Het belang van het klassieke testmodel inzien en begrijpen en termen en bijbehorende
aannames kunnen beschrijven
- Psychometrische aspecten kunnen bepalen en bij de interpretatie van testuitslagen adequaat
rekening kunnen houden met deze aspecten.
- Beperkingen van instrumenten onderkennen, en inzien hoe daarmee om te gaan in
verslaglegging van resultaten.
Diagnostiek: het door en door leren kennen van een situatie met als doel een beslissing te kunnen nemen
- Wetenschappelijke diagnostiek
- Psychodiagnostiek: onderzoek op het gebied van psychosociaal functioneren
o Betrouwbare en valide beschrijving van psychosociale werkelijkheid
o Mogelijke verklaringen voor problemen
o Verklaringen toetsen
o Is idealiter herhaalbaar (repliceerbaar)
o Diagnostiek nadert idealiter de werkelijkheid
o Inter-rater betrouwbaarheid psychiatrische diagnose
0-50% met niet-gestandaardiseerde interviews en tests
60-70% met gestandaardiseerde interviews en tests
- Diagnostiek als wetenschapsbedrijving (problemen):
o Moeilijk, vaak complexe constructen
o Beperkte tijd (je kan niet uren testen blijven doen)
o Confirmation bias: neiging om nieuw bewijs te interpreteren als bevestiging van
bestaande overtuiging/theorie (gedurende)
o Beschikbaarheidsheuristiek: neiging om te focussen op alleen de symptomen die
verband houden met hoog prevalente aandoeningen (aan het begin)
Diagnostische tests: wetenschappelijk verantwoorde, betrouwbare en objectieve informatie omtrent
diagnostisch beeld die je gebruikt om een beslissing te maken
1. Probleem analyse
2. Classificatie en diagnosestelling
3. Planning behandeling
4. Evaluatie van behandeling
5. Zelfkennis
6. Kennisvergaring wetenschappelijk onderzoek
Hoofddoelen van diagnostische tests:
- Intelligentie
Belangrijkste vaardigheid van psycholoog/pedagoog is:
- Aanleg
(1) Op de hoogte zijn van psychometrische waarde
- prestatie
(2) Op ethische manier inzetten
- Creativiteit
- Persoonlijkheid
- Interesse
- Gedrag
- Neuropsychologie / Cognitie maar er is hier geen directe link tussen
,Meten en testen
Test: een gestandaardiseerde procedure voor het nemen van een steekproef van gedrag, en het
beschrijven van dit gedrag door middel van categorieën of scores.
- Testen worden gebruikt om mentale eigenschappen te objectiveren, maar dit heeft gevaren:
o Meet een test wat deze beoogt te meten?
o Hoe en onder welke omstandigheden moet een test afgenomen worden?
o Is een verkorte versie van een test (even) betrouwbaar?
o Hoe is de referentiegroep (norm) bepaald?
Elke testscore bevat meetfouten:
- Formule klassieke testtheorie Test score X = daadwerkelijke score T + meetfout e (X = T + e)
En alle instrumenten bevatten meetfouten:
- Veel psychologische/pedagogische concepten zijn niet perfect gedefinieerd
- Vragen worden verkeerd gelezen geïnterpreteerd
- Sociaal wenselijk antwoorden / context
- Handleiding niet precies gevolgd
Standaardisatie is belangrijk om alle testen dezelfde eigenschappen te geven:
1. Herhaalbaarheid: je zou steeds tot dezelfde score moeten komen (mits het te meten
construct gelijk blijft) belangrijk voor betrouwbaarheid: hoe consistent is een score
2. Volledigheid: beperkt aantal items (je moet alle eigenschappen van een stoornis bevragen)
3. Scores: constructen uitdrukken in getal
4. Interpretatie scores: norm of standaardscore
5. Predictie non-testgedrag: test score voorspelt bepaald
gedrag heel belangrijk; validatie!
Vroeger werden er vooral projectieve technieken gebruikt, tegenwoordig meer
persoonlijkheidsvragenlijsten en IQ-testen. Tegenwoordig alle instrumenten betrouwbaarder!
Testgebruik in Nederland
Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en Nederlandse Vereniging van Pedagogen en
Onderwijskundigen (NVO)
- Beroepsethiek
- Kwaliteitsbewaking: registraties, opleidingen en COTAN
Eisen gebruik instrumenten:
1. Psychometrische criteria
COTAN: COmmissie Test Aangelegenheden Nederland
Testgebruikers informeren over de kwaliteit van instrumenten
Testmakers feedback geven over de kwaliteit van hun instrumenten
o COTAN criteria:
Uitgangspunten van de testconstructie: meetpretentie, doelgroep(en), functie
Standaardisatie: kwaliteit testmateriaal en handleiding
Normen: representatieve vergelijkingsgroep
Betrouwbaarheid: consistentie/herhaalbaarheid testscore
Validiteit: meet een test wat deze beoogt te meten
2. Ethisch gebruik
Algemene standaard testgebruik (NIP/NVO)
Doel: verantwoordelijk, integer, respectvol en deskundig handelen
Testafname moet relevant zijn
Afname door bevoegden
Respect voor psychische en lichamelijke integriteit
Geheimhoudingsplicht
Geïnformeerde toestemming (informatie plicht naar cliënt)
Onafhankelijk en objectief oordeel
Rapportage zonder jargon (vaktaal)
, Hoorcollege 2 (08-02-2023): Opdracht – zie apart document
Hoorcollege 3 (13-02-2023): Betrouwbaarheid – 1
Methodologie: systematische wijze van hoe je (empirisch) onderzoek zou moeten uitvoeren.
Statistiek: het instrumentarium om empirisch onderzoek uit te kunnen voeren
Meten en Diagnostiek: implicaties van onderzoeksresultaten voor individuele testscores
Betrouwbaarheid: verteld iets over de (cor)relatie tussen scores op een test bij herhaalde afname of
tussen items van een test
- Score tussen 0 en 1
o Mate waarin scores constant/te reproduceren zijn
o Verhouding tussen daadwerkelijk gedrag T en testscore X
Meetfouten
Klassieke testmodel: X = T + e
- T = consistentie meting door construct (true score), e = inconsistentie meting door fouten (error)
- X > T e is positief
o Bijv. een psycholoog die erg positief is enthousiasme
- X < T e is negatief
o Bijv. een psycholoog die erg negatief is stress
- Testscore X altijd benadering (schatting) ware score T
Bronnen van meetfouten
- Daadwerkelijk verschil
o Gedrag = situationeel
- Meetfouten kunnen zich voordoen in de:
o Item selectie (verkeerde items geselecteerd)
Steekproef van gedrag
o Testafname (test verkeerd afgenomen)
Proefpersoon/proefleider/omgeving
o Test scoring (wat telt als goed en fout)
Multiple choice vs open vragen
o Systematische meetfouten = es Komen bij iedereen voor!
Positief of negatief
Gemiddelde meetfout ≠ 0
Ontstaan door fout in testconstructie/inconsistentie van construct
Is een maat voor validiteit
Beïnvloedt de bepaling van het exacte construct
o Niet-systematische (toevallige) meetfouten = eu Komen niet bij iedereen voor!
Random: zowel positief als negatief
Gemiddelde meetfout = 0
Geen samenhang met T (geen samenhang tussen e en T)
Is een maat voor betrouwbaarheid
Beïnvloedt de consistentie van de scores
Basisprincipes klassieke testtheorie (KTT)
KTT gaat over niet-systematische meetfouten
- Systematische meetfouten zijn ‘oplosbaar’
Karakteristieken niet-systematische meetfouten (aannames KTT)
- Meetfouten zijn + en –
o Gemiddelde meetfout = 0
- Meetfouten niet gerelateerd aan T
- Meetfouten niet gerelateerd aan elkaar
- Meetfouten normaal verdeeld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sem10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
