100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Psychodynamische Therapie (15/20 eerste zit!) €6,39   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Psychodynamische Therapie (15/20 eerste zit!)

 31 keer bekeken  1 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling

Deze samenvatting is een volledige samenvatting van het vak psychodynamische therapie gedoceerd door professor Ho-Shu Eileen Tang. Het wordt gegeven in eerst jaar master aan de VUB. De samenvatting omvat de slides aangevuld met uitgebreide lesnota's met voorbeelden van het academiejaar .

Voorbeeld 4 van de 103  pagina's

  • 11 januari 2024
  • 103
  • 2023/2024
  • Samenvatting
avatar-seller
Psychodynamische Therapie

Inhoudsopgave
H1: Introductie & basisassumpties........................................................................................................................... 4
1 Basisassumpties ................................................................................................................................................................................... 4
1.1 Basisassumptie 1: Ontwikkelingsperspectief .......................................................................................................... 4
1.2 Basisassumptie 2: Rol van onbewuste motivatie en intentionaliteit............................................................. 5
1.3 Basisassumptie 3: Overdracht van patronen van denken, voelen en handelen in vroegere relaties
naar huidige relaties ................................................................................................................................................................... 5
1.4 Basisassumptie 4: Persoonsgericht perspectief ..................................................................................................... 6
1.5 Basisassumptie 5: Erkenning van complexiteit ...................................................................................................... 7
1.6 Basisassumptie 6: Focus op innerlijke psychische wereld en psychologische causaliteit ................... 7
1.7 Basisassumptie 7: Continuïteit tussen normale en psychopathologische ontwikkeling ...................... 8

H2: De vier basisprincipes van PDT ......................................................................................................................... 9
1 Mensbeeld ............................................................................................................................................................................................... 9
1.1 Psychische “gelaagdheid” ................................................................................................................................................. 9
1.2 Trias verborgen gevoel – angst – afweer ................................................................................................................... 9
1.2.1 De menselijke psychische huishouding is gericht op .................................................................................. 9
1.2.2 Conflictdriehoek van Malan ................................................................................................................................. 10
1.2.3 Motor voor defensie/afweer/verdediging .................................................................................................... 11
1.2.4 Primitieve verdedigingsmechanismen ........................................................................................................... 13
1.2.5 Mature verdedigingsmechanismen .................................................................................................................. 15
2 Kader ...................................................................................................................................................................................................... 19
1.1 Definitie ................................................................................................................................................................................. 19
1.1.1 Tijd .................................................................................................................................................................................. 20
1.1.2 Ruimte en opstelling ............................................................................................................................................... 20
1.1.3 Regels ............................................................................................................................................................................ 20
1.1.4 Werkwijze.................................................................................................................................................................... 21
1.2 Vier hoofddimensies van de definitie ....................................................................................................................... 21
1.3 Terug naar de praktijk .................................................................................................................................................... 23
3 Relatie .................................................................................................................................................................................................... 24
3.1 De twee basisingrediënten van de therapeutische relatie .............................................................................. 24
3.1.1 Vrije associatie / vrij spel ..................................................................................................................................... 24
3.1.2 Welwillende neutraliteit ....................................................................................................................................... 24
3.1.3 Gevolg van deze basisingrediënten .................................................................................................................. 25
3.2 Twee theoretische perspectieven op de therapeutische relatie ................................................................... 28
3.2.1 Overdracht .................................................................................................................................................................. 28
3.2.2 Tegenoverdracht ...................................................................................................................................................... 33
4 Veranderingsprocessen .................................................................................................................................................................. 37
4.1 Mentaliseren........................................................................................................................................................................ 38

H3: Mentaliseren........................................................................................................................................................... 39



1

, 1 Construct ............................................................................................................................................................................................... 39
1.1 Een streepje geschiedenis ............................................................................................................................................. 39
1.2 Definitie ................................................................................................................................................................................. 40
1.3 Vier dimensies aan mentaliseren ............................................................................................................................... 40
1.3.1 Dimensie 1................................................................................................................................................................... 41
1.3.2 Dimensie 2................................................................................................................................................................... 43
1.3.3 Dimensie 3................................................................................................................................................................... 43
1.3.4 Dimensie 4................................................................................................................................................................... 44
1.4 Belangrijke noten .............................................................................................................................................................. 44
2 Ontwikkeling ....................................................................................................................................................................................... 47
2.1 Ontwikkelingslijn .............................................................................................................................................................. 47
2.1.1 Baby van 0 – 1 jaar................................................................................................................................................... 47
2.1.2 één jaar tot 3 jaar ..................................................................................................................................................... 49
2.1.3 Drie jaar tot 4 jaar .................................................................................................................................................... 50
2.1.4 Vier jaar tot vijf jaar ................................................................................................................................................ 50
2.1.5 Vijf tot zes jaar ........................................................................................................................................................... 50
2.1.6 Zes tot zeven jaar (latentiefase)......................................................................................................................... 50
2.1.7 Zeven tot twaalf jaar ............................................................................................................................................... 51
2.1.8 Twaalf tot 22 jaar ..................................................................................................................................................... 52
2.3 Factoren die de ontwikkeling van mentaliseren beïnvloeden ...................................................................... 53
2.3.1 Belang van de primaire gehechtheidsrelaties ............................................................................................. 54
2.3.2 Individuele verschillen kinderen ...................................................................................................................... 63
2.3.3 Risico op non-mentaliserende vicieuze cirkels ........................................................................................... 64
2.3.4 Belangrijke noot: risico om deze “non-mentaliserende” modi (altijd en overal) als pathologie
te beschouwen ...................................................................................................................................................................... 64

H4: Prototype 1: Mentalization-Based Treatment for Children ................................................................... 65
1 Doelstellingen en opbouw.............................................................................................................................................................. 65
2 Assessment / Initiële fase ............................................................................................................................................................... 65
2.1 Doelstelling .......................................................................................................................................................................... 65
2.2 Eerste sessie ........................................................................................................................................................................ 66
2.3 Sessies met kind................................................................................................................................................................. 67
2.4 Sessies met ouders............................................................................................................................................................ 68
2.5 Contacteren van andere belangrijke volwassenen ............................................................................................. 70
2.6 Delen en bespreken van case formulation en therapiedoelstellingen ....................................................... 70
2.7 Beslissen over verdere therapie ................................................................................................................................. 71
3 Individuele kindertherapie............................................................................................................................................................ 71
3.1 (Deel)doelstellingen......................................................................................................................................................... 71
3.2 Vier componenten van spel in PDT met kinderen .............................................................................................. 72
3.2.1 Actie en lichamelijkheid ........................................................................................................................................ 72
3.2.2 Relationaliteit ............................................................................................................................................................ 72
3.2.3 Spel als drager van betekenis via beeld en metafoor ............................................................................... 73
3.2.4 Spel als drager van een narratief veranderingsproces ............................................................................ 73
3.3 Therapeutische attitude t.a.v. spel ............................................................................................................................. 74
3.3.1 Twee dimensies in therapeutpositie ............................................................................................................... 74
3.4 Verschillende niveaus van therapeutische interventies .................................................................................. 75
3.4.1 Wat de therapeut niet doet .................................................................................................................................. 76
3.4.2 Dit alles vergt dus een fundamentele ‘speelsheid’ bij de therapeut................................................... 76
4.5 Opdracht speltherapie - beeldfragment .................................................................................................................. 77



2

,H5: Dynamic Interpersonal Therapy (DIT) ......................................................................................................... 79
1 Achtergrond ......................................................................................................................................................................................... 79
1.1 Rationale ............................................................................................................................................................................... 79
1.2 Basisassumpties................................................................................................................................................................. 79
2 Kern ......................................................................................................................................................................................................... 80
2.1 Therapiedoelstellingen ................................................................................................................................................... 80
2.2 Therapeutische basisattitude ...................................................................................................................................... 80
2.3 Kenmerken ........................................................................................................................................................................... 81
2.4 De vijf strategische stappen .......................................................................................................................................... 82
2.5 Kernstrategieën ................................................................................................................................................................. 82
2.6 Indicatiestelling.................................................................................................................................................................. 83
3 Initiële fase ........................................................................................................................................................................................... 84
3.1 Doelstellingen ..................................................................................................................................................................... 84
3.1.1 Cliënt engageren: opbouwen van therapeutische relatie ....................................................................... 84
3.1.2 Komen tot een dynamische case formulation.............................................................................................. 84
3.1.3 Identificeren van en onderhandelen over therapeutische doelstellingen ...................................... 87
4 Middenfase ........................................................................................................................................................................................... 92
4.1 Opvolgen van de IPAF: interpersoonlijke narratieven als illustraties van de activatie van de IPAF
........................................................................................................................................................................................................... 92
4.2 Aanhouden van de focus op de IPAF......................................................................................................................... 92
4.3 Technieken ........................................................................................................................................................................... 93
4.3.1 Inzichtgevende/explorerende technieken .................................................................................................... 93
4.3.2 Steungevende technieken..................................................................................................................................... 95
4.3.3 Mentaliseren-bevorderende technieken........................................................................................................ 95
4.3.4 Directieve technieken............................................................................................................................................. 96
4.4 Werken met verdedigingsmechanismen ................................................................................................................ 97
5 Afrondingsfase .................................................................................................................................................................................... 98
5.1 Rationale ............................................................................................................................................................................... 98
5.2 Voorbereiden op afronden ............................................................................................................................................ 98
5.3 Sessies 13 – 16 .................................................................................................................................................................... 99
5.3.1 Doelstellingen ............................................................................................................................................................ 99
5.3.2 Voortijdige en verlengde afrondingen ............................................................................................................ 99
5.4 ‘Weerstand’ in de afrondingsfase .............................................................................................................................100
5.4.1 Strategieën ................................................................................................................................................................100
5.5 De afscheidsbrief .............................................................................................................................................................100
5.5.1 Rationale ....................................................................................................................................................................100
5.5.2 In de praktijk ............................................................................................................................................................100
5.6 Casusvoorbeeld IPAF Rebecca...................................................................................................................................101




3

, H1: Introductie & basisassumpties
____________________________________________




1 Basisassumpties

1.1 Basisassumptie 1: Ontwikkelingsperspectief

Psychodynamische theorieën zijn fundamenteel ontwikkelingspsychologisch en
ontwikkelingspsychopathologisch

● Uitgesproken klemtoon op de formatieve rol van vroege levenservaringen op latere
psychische structuren en gedrag
○ ! cave: formatief ≠ deterministische of lineair-causale, ꞊ belangrijke doch complexe
invloed, in interactie met de rol van genetica, epigenetica, en latere ervaringen en
omgevingsinvloeden (probabilistisch)
○ Formatief
■ = dat het een een heel belangrijke invloed heeft. Ze zijn vormend en
maakt dat je andere levensvormen krijgt dan een ander persoon. We
gaan er niet per se vanuit dat het een bepaalde richting in gaat.
● Klemtoon op de geleidelijke ontwikkeling van mentale capaciteiten, waardoor
verschillende ontwikkelingsfasen verschillende manieren van de wereld begrijpen en
kennen met zich meebrengen
○ Tussen de leeftijd van 9 maanden en 5 jaar wordt je gevormd



4

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Javl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,39  1x  verkocht
  • (0)
  Kopen